Cenaze ödeneği ya da başka bir deyişle kefen parası, ölüm sigortası(geride kalanlar sigortası) kapsamında sağlanan yardımlardan bir tanesidir. Cenaze ödeneğindeki temel amaç vefat eden kişinin defnedilmesi sırasında ortaya çıkan bir takım giderlerin bu sigorta kolu sayesinde bir ölçüde karşılanmasıdır. Cenaze ödeneği, vefat eden kişinin yakınları bir talepte bulunmaması halinde ödenmemektedir. Bu kişilerin söz konusu ödenekten faydalanmasının sağlanması için bilgilendirilmesi yerinde olacaktır.
 
CENAZE ÖDENEĞİNİN ÖDENEBİLMESİ İÇİN VEFAT EDEN KİŞİNİN BELLİ BİR SİGORTA GÜNÜ YA DA BAŞKA BİR ŞARTI YERİNE GETİRMİŞ OLMASI GEREKİR Mİ?
 
Burada farklı durumdaki kişiler açısından ayrıma gitmek gereklidir. Konuya ilişkin düzenleme içeren 5510 s. Kanunun 37. maddesinde açıklama getirilmiştir. Buna göre; “İş kazası veya meslek hastalığı sonucu veya sürekli iş göremezlik geliri, malûllük, vazife malûllüğü veya yaşlılık aylığı almakta iken veya kendisi için en az 360 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi bildirilmiş olup da ölen sigortalının hak sahiplerine Kurum Yönetim Kurulunca belirlenip Bakan tarafından onaylanan tarife üzerinden cenaze ödeneği ödenir.” denilmiştir. Madde geçen bu açıklamalara baktığımızda birçok detay açıkça ortaya konulmuştur. Ancak ilgili maddeye ilişkin kısa açıklamalar getirmek yerinde olacaktır.
 
İŞ KAZASI YA DA MESLEK HASTALIĞI SONUCU VEFAT EDEN KİŞİNİN BELİRLİ BİR SÜRE SİGORTALI OLMASI GEREKLİ MİDİR?
 
Maddede açıkça belirtildiği üzere, herhangi bir gün ya da aylık ve gelir alma şartına bağlı olmaksızın iş kazası veya meslek hastalığı sonucu vefat eden bir kişinin yakınlarına cenaze ödeneği ödenecektir.
 
ÇALIŞMAYAN VE AYLIK YA DA GELİR ALMAYAN KİŞİNİN YAKINLARINA CENAZE ÖDENEĞİ ÖDENİR Mİ?
 
Vefat ettiği tarihte çalışmayan(meslek hastalığı vb. bir sebeple vefat etmeyen) bir kişinin yakınlarına cenaze ödeneği verilebilmesi için uzun vadeli sigorta kollarında(yaşlılık, malullük ve ölüm sigortaları) en az 360 gün(1 yıl) sigortasının mevcut olması gerekir. Yani kişi önceden primi ödenmiş 360 gün sigortalılığa sahipse vefat tarihinde işsiz dahi olsa cenaze ödeneği alabilir.
 
CENAZE ÖDENEĞİ KİME ÖDENİR?
 
Cenaze ödeneği, sırasıyla sigortalının eşine, yoksa çocuklarına, o da yoksa ana babasına, o da yoksa kardeşlerine verilir. Cenaze ödeneğinin bu sayılanlara ödenememesi ve sigortalının cenazesinin gerçek veya tüzel kişiler tarafından kaldırılması durumunda, üçüncü fıkrada belirtilen tutarı geçmemek üzere belgelere dayanan masraflar, masrafı yapan gerçek veya tüzel kişilere ödenir(5510 s. Yasa md. 37). İlgili ödeme SGK tarafından yapılır.
 
4/1-c(devlet memuru) kapsamında sigortalı sayılanlardan ölenlerin hak sahiplerine kendi kurumları tarafından ilgili mevzuat gereği ölüm yardımı hariç cenaze gideri, cenaze nakil gideri ödeneği veya bu mahiyette bir ödemenin yapılması halinde, SGK tarafından cenaze ödeneği ödenmez(5510 s. K. md. 37). Devlet memurlarının cenaze giderlerinin Kurumlarınca ödeneceği de 657 s. Kanunun 210 uncu maddesinde belirtilmiştir. Konuyu 5510 sayılı Yasa kapsamında ele aldığımız için 657 s. Yasa`daki düzenlemeyi bu yazımızda detaylandırmıyoruz.
 
CENAZE ÖDENEĞİ İÇİN NEREYE VE NASIL BAŞVURULACAKTIR?
 
Cenaze ödeneği için hak sahiplerince ölüm tarihini belirten bir dilekçe ile SGK`ya başvurulması şarttır. Aksi takdirde cenaze ödeneği ödemesi yapılmaz. Sigortalının vefat tarihi nüfus kütüğüne kaydedilmemişse dilekçeyle birlikte sigortalının ölüm tarihini belirten ilgili makamlarca usulüne göre düzenlenmiş bir belgenin(defin ruhsatı, ölüm tutanağı vb.) Kuruma verilmesi gerekmektedir(2011/58 s. Genelge).
 
CENAZE ÖDENEĞİ İÇİN TALEP SÜRESİ VAR MIDIR?
 
Konuya ilişkin düzenleme 5510 s. Kanunun 97 inci maddesinde getirilmiştir. Buna göre cenaze ödeneğine ilişkin talep hakkı 5 yıllık süre sonunda düşer. Dolayısıyla 5 yıllık süreyi kaçırmamış olan hak sahipleri, yukarıda belirtmiş olduğumuz çerçevede SGK`ya müracaat ederek cenaze ödeneğine hak kazanabilir.
 
CENAZE ÖDENEĞİ TUTARI NE KADARDIR?
 
Cenaze ödeneği, Kurum yönetim kurulunca belirlenip Bakan tarafından onaylanan tarife üzerinden ödenecektir. 2015 yılında 449,00 TL olan cenaze ödeneği tutarı 2016 yılı için 489,00 TL olarak belirlenmiştir(2016/3 sayılı Genelge).