Hükümet ve muhalefet de önergelerinde soykırım kavramını vurguladı. Üç önerge Dışişleri Komisyonu'na gönderildi. Meclise gelecek yeni önergede 1915 olaylarını çok daha açık bir dille soykırım olarak yer alması bekleniyor.

Almanya'da Cumhurbaşkanı, Meclis Başkanı, hükümet ve muhalefet 1915 olaylarını ilk kez, çok açık bir dille ve resmen soykırım olarak adlandırdı. Ancak konuşmacılar amaçlarının Türkiye'ye ders ya da akıl vermek olmadığını, tam tersine Türklerle Ermenilerin barışmasına katkıda bulunmak istediklerini vurguladılar.

Kiliselerin soykırımı anma ayininde konuşan Cumhurbaşkanı Gauck,100 yıl önce Ermenilerin Osmanlı İmparatorluğu'nda maruz kaldıkları katliam ve tehcirin soykırım olduğunu belirtti. Cumhurbaşkanı Gauck aynı zamanda Almanya'nın da bunda ortak sorumluluğu, hatta suç ortağı olduğunu vurguladı.



HEM TALEP HEM ÇAĞRI
“Osmanlı'da yaşanan bu olaylar bir soykırımdı ve 20. yüzyılın son soykırımı da değildi” diyen Meclis Başkanı Lammert, Türkiye'nin bir milyonu aşkın Suriyeli mülteci almasını da överek, bunun karşısında Avrupa'nın utanması gerektiğini belirtti.

Türkiye'de sivil toplum kuruluşlarının, Ermenilerle barışma çabalarını öven Meclis Başkanı Lammert, amaçlarının Türkiye'ye akıl vermek olmadığını söyledi. Lammert, “100 yıl önce olanlardan bugünkü hükümet sorumlu değil, ama burdan çıkarılacak sonuçta ortak sorumlu” dedi.

ALMANYA SUÇ ORTAĞI
SPD Grubu adına konuşan Gernot Erler de Alman İmparatorluğu'nun soykırıma karşı sessiz kaldığını belirtti ve Almanya'nın 1915 olaylarında ortak sorumluluk taşıdığını, suç ortağı olduğunu söyledi.  Anamuhalefet Sol Parti Grubundan Ulla Jelpke, hükümetin soykırım kavramını Türk hükümetini karşısına almamak için dikkatli kullanmasını sert bir dille eleştirdi.

Yeşiller adına konuşan Cem Özdemir ise, 1915'te yaşananların Türkiye'de okul kitaplarına girmesini arzu ettiğini, Talat Paşa ya da Enver Paşa değil, “benim bölgemde Ermenilerin kılına dokunulamaz” diyen dönemin Kütahya valisinin kahraman olarak görülmesini vurguladı. Tartışmalarda Türkiye'ye karşı sert ifadelerin kullanılmadı. Tam tersine bunun sadece Türkiye'nin kendi tarihiyle yüzleşmesine ve Ermenilerle barışmasına katkıda bulunmak amacı taşıdığı vurgulandı.

Üç önerge dışişleri komisyonuna gönderildi. Komisyonda hükümet ve muhalefet üç önergeyi oylama yerine bir önerge üzerinde uzlaşmaya çalışacak. Yeni önergenin çok daha açık bir dille soykırım kavramını içermesi bekleniyor.


Celal ÖZCAN / BERLİN - Hürriyet