Geçen hafta Cemaat-i İslami lideri Motiur Rahman Nizami ve Merkezi Yürütme Kurulu üyesi Mir Kasım Ali'nin idama mahkûm edildiği Bangladeş’te Temyiz Mahkemesi partinin Genel Sekreter Yardımcısı Muhammad Kamaruzzaman'a verilen idam cezasını onadı. Kamaruzzaman, 1971’deki Bangladeş Kurtuluş Savaşı sırasında işlenen soykırım ve işkence suçlarından sorumlu tutuluyor.

Bangladeş’in başkenti Dakka’da bulunan Al Jazeera muhabiri Tanvir Chowdhury, “Bangladeş yasalarına göre Temyiz Mahkemesi’nin cezayı onamasının ardından 21 ile 28 gün arasında idam cezasının infaz edilmesi gerekiyor. Pek olası gözükmüyor ama cumhurbaşkanının affetmesi için Kamaruzzaman itiraz dilekçesi verebilir” dedi.

Nizami'ye verilen idam cezasının ardından ülke genelinde üç gün grev ilan eden Cemaat-i İslami Partisi'nin Kamaruzzaman hakkındaki karara nasıl tepki vereceği henüz bilinmiyor.

İdam, çatışmaya neden oldu

2013 yılında Cemaat-i İslami Partisi üyeleri için verilen benzer kararlar, yaklaşık 500 kişinin öldüğü çatışmalara neden olmuştu.

Cemaat-i İslami Partisi'nin Genel Sekreter Yardımcısı Abdülkadir Molla'nın 12 Aralık 2013'te idam edilmesinin ardından parti yandaşları ile güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmalarda 30'dan fazla kişi yaşamını yitirmişti.

2009 yılında Bangladeş Başbakanı tarafından kurulan Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi, şimdiye kadar 8 kişiye idam cezası verdi.

Bangladeş, Cemaat-i İslami Partisi’nin üyelerini 1971’deki savaşta 3 milyon kişinin ölümünden sorumlu tutuyor. 9 ay süren savaş sırasında 200 binden fazla kadın tecavüze uğramış ve yaklaşık 10 milyon kişi Hindistan’a sığınmıştı.

Cemaat-i İslami Partisi üyeleri ise o dönem bağımsızlığa karşı çıktıklarını kabul etseler de savaş suçu işlemediklerini belirtiyorlar.

Bangladeş Kurtuluş Savaşı

Hindistan'dan 1947 yılında ayrılarak bağımsızlığını ilan eden Pakistan'ın doğusu ile batısı arasında 1971'de başlayan iç savaş bağımsız Bangladeş devletinin kurulmasıyla son buldu. Pakistan, ülkenin doğusundaki halkın bağımsızlık talep etmesi üzerine bölgeye çok sayıda asker gönderdi. İç savaş sırasında Doğu Pakistan'dan yaklaşık 10 milyon sivilin evlerini terk ederek Hindistan'a göç etmesi üzerine Hint hükümeti, Aralık 1971'de Doğu Pakistan'ı işgal etti.

Pakistan askerlerinin Dakka'da Hindistan güvenlik güçlerine teslim olmasının ardından 16 Aralık 1971'de Doğu Pakistan, Bangladeş olarak bağımsızlığını ilan etti. Yaklaşık 9 ay süren bağımsızlık savaşı sırasında 3 milyondan fazla kişi yaşamını yitirdi, milyonlarcası yaralandı.

Bazı Bangladeşlilerin Pakistan askerleriyle işbirliği yaptığını savunan Başbakan Şeyh Hasina liderliğindeki Bangladeş hükümeti, bağımsızlık savaşı sırasında işlenen suçların araştırılması için 2009 yılında Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi'ni kurdu. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı da mahkemenin kurulması için Bangladeş hükümetine destek verdi.

İnfaz edilen ilk kişi Molla oldu

Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi, 2012 yılına kadar ülkedeki en büyük Müslüman partisi olan Cemaat-i İslami'nin dokuz, Bangladeş Milliyetçi Parti'nin de iki lideri hakkında iddianame hazırladı. Mahkeme tarafından suçlu bulanan ve idam cezasına mahkûm edilen ilk kişi, Cemaat-i İslami Partisi'nden Abul Kalam Azad oldu. Ülkeden ayrıldığı için gıyabında yargılanan Azad, Ocak 2013'te idam cezasına çarptırıldı.

Partinin Genel Sekreter Yardımcısı Abdülkadir Molla, Şubat 2013'te ömür boyu hapse mahkûm edildi. 344 silahsız sivilin öldürülmesini azmettirmek dâhil altı farklı suçlamanın beşinden hüküm giyen Molla, suçlamaları reddetti ve hakkında verilen ömür boyu hapis cezasının iptali için Temyiz Mahkemesi'ne başvurdu. Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi'nin hükmünü onayan Temyiz Mahkemesi, 17 Eylül'de Molla'ya verilen ömür boyu hapis cezasını idama çevirme kararı aldı.

Molla, 12 Aralık 2013'te cezası infaz edilen ilk Cemaat-i İslami lideri oldu.

Mahkemenin 90 yıl hapse mahkûm ettiği Cemaat-i İslami'nin 92 yaşındaki lideri Gulam Azzam, 23 Ekim'de hapishanede öldü. Azzam, Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi tarafından Pakistan ordusuyla işbirliği yaparak savaş suçu işlemekten suçlu bulunarak 90 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı.

Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi, 29 Ekim'de Azzam'ın ardından partinin liderliğini üstlenen Motiur Rahman Nizami'yi savaş suçu işlemekten idam cezasına çarptırdı.

Mahkeme, 2 Kasım'da da partinin Merkezi Yürütme Kurulu üyesi Mir Kasım Ali'yi bağımsızlık savaşı sırasında işlediği suçlar için idam cezasına mahkûm etti. Cemaat-i İslami'nin finansal işlerinden sorumlu Ali, hakkındaki 14 suçun sekizinden hüküm giydi.


Kaynak: Al Jazeera