İngiltere’de pazar günleri yayınlanan Observer Gazetesi, Türkiye’nin Halikarnas’taki mozoleumu çevreleyen ve Osmanlı döneminde ülke dışına çıkarılan heykelleri Londra’daki British Museum’dan geri almak için Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) yapacağı başvuruyu sayfalarına taşıdı. Observer, uzman görüşlerine ve British Museum yetkililerinin açıklamalarına da yer verdiği haberinde “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde bu Türk meydan okuması, sanat eserlerinin bir ülkeden başka bir ülkeye iadesi açısından bir test davası, dünyanın müzeleri için potansiyel bir felaket olacak” yorumunu yaptı. Gazete, İngiltere’den iadesi istenen eserlerin arasında British Museum tarafından 19. yüzyılın ortasında satın alınan “muhteşem bir at kafası”nın da bulunduğuna işaret etti. 

DİLEKÇE 30 OCAK’TA
Observer’a konuşan ve AİHM başvurusunu 30 meslektaşıyla birlikte yapmaya hazırlanan Avukat Remzi Kazmaz, dilekçeyi 30 Ocak 2013’te vereceklerini açıkladı. Eserin yer aldığı Bodrum, Kültür ve Turizm Bakanlığı ve diğer ilgili kurumlar adına hazırlanan 118 bin imzalı dilekçenin yanı sıra Strasbourg’daki mahkemeye, Türkiye’nin eski eserleri nasıl kaybettiğini ortaya koyan bir belgesel de verileceğinin vurgulandığı haberde, Avukat Kazmaz’ın “Eserlerin yasal bir biçimde alındığına inanmıyoruz” dediği belirtildi. Konuya ilişkin görüşleri aktarılan İngiliz insan hakları hukukçusu Gwendolen Morgan ise davada büyük bir olasılıkla, İngiltere’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin “Her gerçek ve tüzel kişi, maliki olduğu şeyleri barışçıl bir biçimde kullanma hakkına sahiptir” diyen 1. protokolünün 1. maddesini ihlal ettiğinin savunulacağı değerlendirmesinde bulundu. 

KOMŞU DA BEKLİYOR
Observer haberinde İngiltere’nin önde gelen hukukçularından, “kültürel mülk hukuku” uzmanı Norman Palmer’ın AİHM’de daha önce böyle bir girişim yapıldığını duymadığı açıklamasına da yer verdi, davanın Parthenon mermerlerinin iadesini isteyen Yunanistan ile başka ülkelerce de yakından izleneceğini kaydetti. British Museum’un bir sözcüsü konuya ilişkin “Dava ile ilgili herhangi bir şey duymadık, bu nedenle yorum yapamayız” açıklamasında bulunurken, söz konusu parçaların, kazı yapılması ve bulunan eserlerin British Museum’a götürülmesine izin veren Osmanlı makamlarınca çıkarılan fermanlar ile alındığını da öne sürdü. Observer, Türkiye’nin Los Angeles’taki Getty Müzesi dahil dünya çapında başka kurumlardan da iade taleplerinde bulunduğuna dikkat çekti.



AŞK
IN MABEDİ
Dünyanın 7 Harikası’ndan biri olan Halikarnas Mozoleumu, MÖ 377-353 arasında yaşayan Karia Kralı Mausolos tarafından karısı Artemisia’ya duyduğu aşkı ölümsüzleştirmek amacıyla inşa ettirilmiş.



ESERLER BİRER BİRER DÖNÜYOR

Orpheus Mozaiği Dallas’ta, Yorgun Herakles Boston’da, Sinanpaşa çinileri, İngiltere’de, 24 parça Truva hazinesi ABD’de, Kanatlı Denizatı Almanya’da bulundu.







Alaycı üslup


HALİKARNAS Mozoleumu için AİHM girişimine ilişkin haber 26 Ekim’de Habertürk’te yer almış, Avukat Remzi Kazmaz, İngilizler tarafından savaş gemisiyle götürülen ve birçok parçası İngiltere British Museum’da bulunan anıtmezarın Anadolu’ya, ait olduğu Bodrum’a geri getirilmesi konusunda ilk teşebbüsü Halikarnas Balıkçısı’nın (Cevat Şakir Kabaağaçlı) yaptığını anlatmıştı. Kazmaz, Kabaağaçlı’ya alaycı bir üslupla yazılan cevap yazısı ile talebin reddedildiğini aktarmıştı.


Canan İSPİR - AHT / DIŞ HABERLER