Kaliforniya'daki Silikon Vadisi'ni özellikle ziyaret eden ve ABD Başkanı Obama ile baş başa görüşen Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev'in ülkesine geri dönüşünden iki gün sonra gerçekleşen bu olay için daha kötü bir zamanlama mümkün olamazdı. FBI'ın raporuna göre, Rus gizli servisiyle bağlantıda olan zanlıların çoğu "iktidara yakın siyasi çevrelere sızma" misyonuyla uzun yıllardan beri ABD topraklarına yerleşmiş olan çiftlerdi. Bunlardan bazıları on yıldan beri FBI tarafından izleniyordu. Bunlar özellikle komplo kurmak ve para aklamak suçları nedeniyle izleniyorlardı. Rusya bu zanlıların kendi vatandaşları olduğunu kabul etti ama tutuklanma nedenleri konusunda kendilerine açıklama yapılmasını istedi.
Moskovski Komsomolets gazetesi FBI tarafından güncellenen ve Soğuk Savaş dönemini hatırlatan skandalı ironik bir ifadeyle özetliyor: "Sanki bu hikâyenin atmosferi geçen yüzyıldan kalma bir casusluk filminden esinlenmiş gibi. Her şey bu filmlere uygun: bir metro istasyonunda dizüstü bilgisayar çantaları değişimi, ölmüş bir Kanadalıdan "ödünç" alınmış kimlik belgeleri, New York'ta toprağa gömülü para ve görünmez mürekkep... Tabii, en son teknolojiye uygun iletişim araçları gibi, yüksek teknoloji ürünü bazı malzemeleri de eklemeli çünkü bunlar da James Bond filmi ortamına uygun."
FBI tarafından göz alıcı bir şekilde betimlenen tüm bu dedektif hikâyelerinin ötesinde bilinmesi gereken en önemli soru cevabını arıyor: Kommersant, "Bu zanlıların ABD güvenliğine gerçekten ciddi zararlar verebildi mi?" sorusunu soruyor. Son on beş yıl içinde gerçekleşen Rus casusluğu skandallarının ezici çoğunluğundan farklı olarak, bu vakada FBI raporunda sadece dikkat edilmeyi hak eden ibaresiyle birtakım olaylara yer vermiş. Kommersant'a göre bu casusluk skandalı temelsiz ve gereksiz.
Peki böylesi bir skandal kime yarar? Gazeta.ru Obama'nın dış politika yönetimine işaret ediyor. Onlara göre, "Rusya doğal düşmanı, kendisiyle oyunun oynanması gereken ama hiçbir durumda "sıfırdan başlanılmayacak" bir rakibi temsil ediyor. Bu kişileri "kökenden" muhafazakâr olarak niteleyemeyiz çünkü onlar geleneksel olarak ülkeyi yalıtma yanlısıdırlar. Buna karşılık yeni muhafazakârlar Mesihçi bir yayılmacılık tabiatına sahipler. Şurası açık ki, FBI operasyonu kesinlikle onların işine yarıyor.
İnternet üzerinden yayın yapan bu Moskova gazetesi "Önemli olan ABD'deki Rus karşıtlarının Rusya'da da gizli servislerimizin faaliyetlerini ve daha da fazlasını belirleyen Amerikan karşıtı olan ruh ikizlerinin olmasıdır. Bu iki grup birbirlerini tam anlamıyla tamamlıyorlar, çünkü kutuplar birbirlerini çekerler" yorumunda bulunuyor. "Bu bir "savaş partisi" değil daha ziyade bir "hınç partisi"dir ve (Obama ile Medvedev arasında) dostça bir fast-food öğle yemeğinden ve (Kaliforniya ziyareti sırasında microblogging platformunda hesabını açan) Rus cumhurbaşkanı ile Twitter üzerinden tartışmaktan çok daha fazlası gerekmektedir". Novye İzvestia gazetesinin kendisine atıf yaptığı Rus uluslararası ilişkiler uzmanı Fiyodor Lukianov'a göre ise olay Kongre'de görüşülmekte olan sivil nükleer güç anlaşmasının ve şu an dosyası Senato'da bulunan stratejik silahlar hakkındaki anlaşmanın onayı üzerinde etkili olabilir. Bu skandaldan önce bile her iki anlaşmanın da onaylanması kesin olmanın çok uzağındaydı. Şimdi ise bu anlaşmalara karşı olanlar bir ek neden daha kazanmış oldular".
Kommersant "İki ülkedeki siyasi çevrelerin tepkileriyle yorumlayacak olursak ne Kremlin ne de Beyaz Saray bu skandalın büyük bir çatışmaya dönüşmesini arzulamamaktalar" yorumunu yapıyor. Zaten, Amerikan Adalet Bakanlığı da, casus ağının parçalanması hakkındaki FBI versiyonunu yalanlamış oldu. Bakanlık sözcüsü Dean Boyd da, Rus gazetesine "Mahkeme zanlıları casuslukla suçlamadı çünkü bu suçlama sırları bir kişiye ya da yabancı bir devlete iletme girişimini kapsamaktadır ve biz zanlıların bu tür bilgilere sahip oldukları ve onları ilettiklerini iddia edebileceğimiz hiçbir kanıta sahip değiliz" açıklamasını yaptı. Bu arada, Moskova da bu skandalı en ivedi bir şekilde unutturmayı tercih etmekte ve tüm Rus resmi sözcüleri olay hakkında yorumda bulunmama talimatını en sıkı bir şekilde uygulamaktalar. CourrIer InternatIonal, 1 TEMMUZ 2010
PhIlIppe RandrIanarImanana
