YAPILAN araştırmalar Türkiye'deki gençlerin hayalini yurtdışında yaşamak olduğunu gösteriyor. Tüm lise türlerinde okuyan 2 bin öğrenciyle gerçekleştiren Genç Hayat Vakfı'nın araştırmasına göre Her 100 gençten 60'ı yurtdışına gitmek istiyor.
Bugün yalnızca üniversite okumak için yurtdışına giden Türk gençlerinin sayısına ilişkin kesin bir sayı yok. Tahminler sayılarının 60 bini aştığı yönünde. Üstelik de bu sayı yükseköğrenim için gidenleri ifade etmek için kullanılıyor. Bunun içinde dil kursları, kısa süreli sertifika programları için yurtdışını gidenlerin sayısı yer almıyor. Bu gençlerin ailelerinin yurtdışı eğitim için yaklaşık 2 milyar dolar harcadığı ifade ediliyor.
İşte hem lisans ve lisansüstü olmak üzere yurtdışında eğitim görmek isteyen hem de istedikleri bölümlere yerleşemeyen ya da açıkta kalan gençlere de önümüzdeki yıllarda yükseköğrenim çağına ulaşacak öğrenciler için yurtdışında bu eğitimi nasıl alabileceklerini araştırdık.
Çin'den ABD'ye, Finlandiya'dan Estonya'ya, Kanada'dan Avustralya'ya, Almanya'dan Fransa'ya, Güney Afrika'dan Yeni Zelanda'ya kadar tam 34 ülkede üniversitelere nasıl başvurabileceğinizi, gereken koşulları, öğrenim ücretlerini, burs olanaklarını çıkardık. Kimi zaman sorularımızı ülkelerin büyükelçilikleri yanıtladı, kimi zaman da bu ülkelere öğrenci gönderen danışmalar. Bu dizide hangi ülkelerin size uygun olduğunu ve başvuru koşullarını öğrenebileceksiniz.

AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ
Yükseköğretim kurumu sayısı: 4937
Öğrenim ücretleri: 10.000- 50.000 ABD doları
 Öğrenci sayısı: 19.000.000
 Yabancı öğrenci sayısı:764.495
 Türk öğrenci sayısı: 12.184
Türkiye'ye uzaklığı: 10.352
 
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Türk öğrencilerin yurtdışı üniversiteeğitiminde ilk sırada tercih ettikleri ülke. Harvard, Princeton, MIT, Yale gibi dünyanın en gözde üniversitelerini de bulabilirsiniz, iddialı olmayanları da. Bir süre önce ABD'deki yükseköğretim konusunda görüştüğümüz ABD'nin ABD'nin Türkiye Büyükelçisi Francis J. Ricciardone ülkedeki 764 bin yabancı öğrencinin 12 bin 184'ünü Türkiye'den gelen gençlerin oluşturduğunu söyleyerek, "Türkiye ABD'ye öğrenci gönderen ülkeler arasında 10., Avrupa'dan gönderenler arasında ise 1. sırada. ABD'de okuyan yabancı öğrencilerin yüzde 2'si Türkiye'den geliyor" diyerek, sayıları vermişti.
Aralarında 2 yıllık eğitim veren ve öğrencilerini önlisans derecesiyle mezun eden okullarla birlikte 4 binin üzerindeki kurumda yıllık 10 ABD dolarından 50 bin dolara kadar geniş bir yelpazade eğitim alabilirsiniz. Özel üniversiteler daha pahalı ama daha çok öğrenciye burs veriyor. ABD ile ilgili sorularımızı Türkiye Fulbright Eğitim Komisyonu Eğitim Danışmanlığı Koordinatörlüğü Eğitim Danışmanı Bahar Deniz Türkaslan yanıtladı.

 TÜRKİYE'DEKİ SINAV ÖNEMSİZ
 Başvuruda Türkiye'deki üniversite sınav sonuçları önemli değil. Öğrenci ABD üniversitelerinin istediği SAT (Scholastic Aptitude Test) veya ACT (American College Testing) sınavlarından birinin ve ek olarak TOEFL (Test of English as a Foreign Language) veya IELTS ( International English Language Testing System) sonuçlarını göstermek zorunda. Ayrıca otobiyografi ya da üniversitenin istediği bir konuda kompozisyon yazmalı. Öğrenciyi hem sosyal hem de akademik olarak tanıyan,okumak istediği alana uygun ders veren 3 öğretmeninden referans mektubu şart. Örneğin mühendislik okuyacak öğrenci referans mektuplarını fizik, matematik ve İngilizce öğretmenlerinden almalı. Başvuru formuna bunların dışında teminat mektubu, not dökümü eklenip, üniversiteye sunulmalı. Başvurular bireysel olduğu gibi Fulbright aracılığıyla da yapılıyor.
Üniversiteler öğrencinin ilk yılını uyum sağlaması ve arkadaş edinmesi için kampustaki öğrenci yurtdunda geçirmesini istiyor. Bir öğrencinin aylık yaşam masrafı bin 200 dolarla 2 bin dolar arasında. Türk öğrenciler ağırlıklı olarak New York, Boston, Los Angels, Chicago'yu program olarak da mühendislik, ekonomi ve uluslararası ilişkiler alanlarını tercih ediyor.

ALAN DEĞİŞTİRME ÖZGÜRLÜĞÜ TANIYOR
 Yükseköğretim kurumu seçeneğinin çok olması ve alan özgürlüğü vermesi avantajı. Tam olarak hangi alanda eğitim almak istediğine karar veremeyen "Liberal Arts Colleges" olarak adlandırılan ve 4 yıllık eğitim süresinin ilk 2 yılında genel dersler alıp, alanını seçebiliyor. ABD'de hukuk, tıp, eczacılık, diş hekimliği gibi alanlarda okumak isteyen önce 4 yıllık bir lisans programı tamamlar, sonra ilgili alanın sınavına girer. Araştırma olanaklarının fazla olması ve notlara odaklı sistemin olmaması, dünyanın birçok ülkesinden öğrencilerle eğitim görmek tercih nedenleri arasında.

YÜKSEK NOT BURS ALMAYA YETMEZ
 Lisans eğitiminde burs bulmak kolay değil. Sadece sınav sonuçları, akademik başarı burs için yeterli değil. Öğrencinin birçok açıdan geliştirmiş ve farklı özelliklere sahip olması beklenir. Bu yüzden, öğrenciler akademik başarılarının yanı sıra okullarında öğrenci kulüplerinde aktif olmalı ve topluma duyarlılık projelerine de katılmalı. Spor burslarına başvacaklar, üniversitede profesyonel olarak yaptıkları sporun antrenörüyle görüşüp, gerekli belgeleri bu kişiye ulaştırmalı.

MASTERDA BURS KOLAY
 Yüksek lisans ve doktora gibi lisansüstü eğitimde burs bulmak daha kolay. Üniversiteler lisanüstü öğrencilere farklı türlerde asistanlık verdiklerinden burslu olarak okuyor olurlar. Türkiye'de birçok kurum lisansüstü eğitim için burs veriyor. Türkiye Fulbright Eğitim Komisyonu da bunlardan biridir. Başvuru şartları için www.fulbright.org.tr web sitesini ziyaret edebilirsiniz.

20 SAAT ÇALIŞMA
 Öğrenci ilk sene kampus dışında çalışamaz ve haftada 20 saat çalışma izni vardır. Mezunlar Optional Practical Training (OPT) adı verilen çalışmayı yapabilir. OPT süresi öğrencinin mezun olduğu alana göre 12 ay ile 29 ay arasında değişebilir.

 NASIL LİSANSÜSTÜ EĞİTİM YAPILIR?
 Lisansüstü eğitim yapmak isteyenlerin alanlarına göre GRE (The Graduate Record Examinations) veya genellikle MBA yapmak isteyenlerin girdiği sınav olan GMAT (Graduate Management Admission Test) ve ek olarak TOEFL veya IELTS sonuçları gerekir. Ayrıca başvurmayı düşündükleri üniversitelere yönelik bir niyet mektubu yazılmalı. Otobiyografik tarzda yazılan niyet mektuplarında doktora için başvuru yapan öğrencilerin özellikle çalışmak istedikleri alanı çok net bir şekilde anlatmaları önemli. Bu belgeler dışında akademisyen ve öğrencinin çalıştığı, staj yaptığı yerlerden referans mektupları istenir.

DİL BİLMEYEN NE YAPACAK?
 Lisans düzeyinde bazı okullar öğrencileri şartlı olarak kabul edebilir, ancak şartlı kabul alabilmek için öğrencinin belirli düzeyde İngilizce biliyor olması, sadece SAT/ACT ve TOEFL/IELTS'den istenen skoru alamamış olması gerekir. Bu durumda kabul alan öğrenci daha sonra tekrar bu sınavlara girer ve sonucunu okula sunar. Eğer öğrenci istenilen puanı alamazsa üniversite öğrencinin kaydını slime hakkına sahiptir.

ALMANYA
 Yükseköğretim kurumu sayısı: 380
 Öğrenim ücretleri: 300-6.000 Euro
Toplam öğrenci sayısı: 2.500.000
 Türk öğrenci sayısı: 6 bin 635
 Türkiye'ye uzaklığı: 2348
 
Türkiye'de üniversiteye yerleşemeyen Almanya'ya başvuramıyor

MÜHENDİSLİK eğitiminde sayılı ülkeler arasında yer alan Almanya Türk öğrencilerin en fazla üniversite eğitimi görmek için gittiği Avrupa ülkelerinden biri. 2.7 milyon Türkün yaşadığı bu ülkede 2011 verilerine göre 24 bin 170 Türk öğrenci eğitim alıyor. Bunların 6 bin 635'ini Türkiye'den gidenler.
Alman üniversitelerinden kabul almanın ana şartlarının başında akademik egitim veren liseden mezuniyet ve LYS'de 4 yıllık lisans programına yerleşmek. Yerleştiğiniz program Almanya'da okumak istediğiniz bölümle aynı ya da çok benzer olmalı. LYS'de alınan puan ve yerleştirilen üniversite Münih Teknik Üniversitesi gibi ülkenin en iyi üniversitelerine başvurularda dikkate alınmaya başlandı. Örneğin Münih Teknik Üniversitesi düşük puanla yerleşen öğrencileri birçok kontenjanlı bölümüne kabul etmiyor.
 Almanya'da eğitimle ilgili sorularımızı Kare Eğitim Yurtdışı Eğitim Direktörü Olcay Erten yanıtladı. Almanya'daki üniversitelerin birçoğunda İngilizce programlar var. Birçok devlet üniversitesi kendi bünyesinde yabancı öğrencilerin katılabileceği Almanca Hazırlık Programları açıyor. Bunlara katılmak için en az B1 (orta) seviyede Almanca isteniyor. Ama bazı devlet üniversiteleri hiç Almanca bilmeyeni de başlangıç seviyesinden kabul ediyor. İngilizce programlar için IELTS, TOEFL sonuçları istenir.

DOĞU TARAFI ÜCRETSİZ
 2007'ye kadar tüm üniversitelerde ortalama yıllık hanç bedeli 300 Euro iken özellikle Batı Almanya'daki üniversiteler bu harç bedelinin üzerine bin Euro da ücret almaya başladı. Ama yine 300 Euro'ya Doğu bölgesinde üniversite bulmak mümkün. Bazı özel üniversitelerle İngilizce lisans veya master programlarının ücretleri de sömester başına 2 bin ila 6 bin Euro arasında değişiyor.
Gideceğiniz şehire bağlı olarak değişen yaşam maliyetleri Berlin, Köln, Münich gibi bazı büyük şehirlerde ayda 800 ila 900 Euro, diğerlerinde de ortalama aylık 600 Euro. Devlet üniversitelerinin yurtlarının maliyetleri genellikle ayda 200 ila 250 Euro arasında. Ama yurtlarda yer bulamak zor.
Türk öğrenciler Berlin, Köln, Minich gibi kentleri ile başta elektrik elektronik, makine, kimya, mekatronik, otomotiv, üretim, enerji mühendisliklerini tercih ediyor. İşletme, ekonomi, AB programları, uluslararası ilişkiler de tercih edilen programlardan. Yüksek lisansta işletme ilgi görüyor.
Almanya'da 16 eyalet, 175 şehirde toplam 240'u devlete ait 380 yükseköğretim kurumunda yaklaşık 15 bin program var.

BURSLAR LİSANSÜSTÜNE
 Burs genellikle master ve doktora seviyesinde veriliyor. Alman Akademik Değişim Servisi (DAAD) bursları en bilinen kurum. Özellikle yüksek lisans yapacak öğrencilere Türk Eğitim Vakfı (TEV) ile ortak ayda 750 Euro ve yol masraflarını karşılayan burslar veriliyor.
Özellikle mühendislik, işletme ve sosyal bilimler, enerji, çevre üzerine tercih edilen master programlarına ana başvuru şartı öğrencilerin lisans not ortalamalarının çok iyi olması. Not ortalaması 4 üzerinden 2.0 yada 2.3'e kadar olanların devlet üniversitelerinde sadece harç ücreti ödeyerek okuyabilecekleri programlara kabulü çok düşük. Öğrencinin lisans eğitimine uygun programlara başvurması istenir. Örneğin, mühendislik lisans eğitimi alan işletme masteri için çoğu okullardan kabul almaz. Öğrencinin örneğin, öğrencinin minimum 30-60 kredi arasında İşletme, Ekonomi, İstatistik dersleri almasını ister.
Lisansüstünde İngilizce programlar da çok tercih ediliyor. Bunlara başvuruda IELTS, TOEFL sonuçları istenir. Eğer Türkiye'de eğitim dili yüzde 100 İngilizce olan programdan mezunsanız, okulunuzdan belgelerseniz bu sınavlara girmezsiniz. Lisansüstü eğitim için İngilizce hazırlık yok. Almanca hazırlık için de B1 seviyesine sahip olmalısınız. Öğrencilerin haftada 20 saat çalışma izni var. Öğrenci vizesi alabilmek için 670 Euro harcayacağınız hesaplanarak, 8 bin 040 Euro banka hesabınızda olması gerekir.

İNGİLTERE
 Üniversite sayısı:163
 Öğrenim ücretleri: 9.000-25.000 Pound
 Toplam öğrenci sayısı: 2.500.000
 Yabancı öğrenci sayısı; 500.000
 Türk öğrenci sayısı: 4.000
 Türkiye'ye uzaklığı: 3.357 km
 
Motivasyon mektubu ve lise notları  İngiliz üniversitelerini etkiliyor

HEM yükseköğretimde hem de dil kurslarında İngiltere, ABD'den sonra öğrencilerin en çok tercih ettiği ülke. Lisans eğitiminin 3, yüksek lisanın da bir yıl sürmesi ve Türkiye'ye yakınlığı tercih nedeni. İngiltere'nin de içinde yer aldığı Birleşik Krallığı oluşturan Galler, İskoçya ve Kuzey İrlanda'daki üniversitelere başvurunun koşulları birbirinden farklı olabildiği gibi aynı üniversitedeki bölümler arasında da farklılıklar gösterebiliyor. İskoçya'da lisans eğitimi 4, İngiltere, Galler ve Kuzey İrlanda'da 3 yıl.
British Council Türkiye'nin İngiltere'de Eğitim Ortaklığı Müdürü Yavuz Yılmazoğlu bu ülkedeki eğitim hakkında bilgi verdi. Öğrencinin YGS ya da LYS sonucu aranan şart değil. Ama puanınız yüksekse başvurunuzu desteklemek için kullanabilirsiniz. Üniversite öğrencinin istek ve hevesini görmek için motivasyon mektubuna önem verir.

LİSE DERSLERİNE BAKILIYOR
Başvurularda üniversiteler öğrencinin lise notlarını dikkate alır. Bu yüzden yüksek not ortalaması ararlar. Öğrenci kabul aldığında özellikle dil yetkinliğini arttırmak ve üniversite eğitiminde ihtiyacı olan araştırma tekniklerini geliştirmek amacıyla akademik hazırlık programı alması istenir. Ancak
yabancı dilde eğitim, veren bir liseden, iyi dereceli bir diplomayla mezun olanlar bu programa katılmaz. SAT (ABD), Abitur (Almanya), Fransız Bakalorya ya da Uluslararası Bakalorya kabuller için geçerlidir.

ONLINE BAŞVURU VAR
Öğrenciler başvurularını merkezi başvuru sistemi UCAS 'ın (Universities and Colleges Admission Service) internet sitesinden on-line olarak 5 program için yapar. Başvuru için gereken dökümanlar arasında, İngilizce yeterliliğini gösteren IELTS derecesi, lise diploması, mezun olmayanlar için not ortalamasını gösteren belge, öğretmenlerinden referanslar ve neden o alanda eğitim almak istediklerini anlatan bir motivasyon mektubu yer alır. IELTS için, Birleşik Krallık'taki üniversiteler 5 ile 6.5 skoru ister. Her üniversitenin aradığı özel koşullar Education UK websitesinden (www.educationuk.org/turkey)veya İngiltere'de lisans programlarına başvurular için kullanılan UCAS web sitesinden (www.ucas.com) öğrenilebilir.
Üniversitede lisans ücretleri verilen eğitime göre değişiyor. Bir yıllık akademik hazırlık programlı 6 bin ile 12 bin Pound arasında değişirken, sanat programları 9 bin ile 11 bin, fen bilimleri 9 bin – 22.000, laboratuvar çalışması içeren programlar 10 bin ila 25 bin Pound arasında. Londra'da bir öğrenci aylık ortalama bin, Londra dışında ortalama 800 Pound harcar. Öğrencinin yıllık ortalama 10 bin Pound'u yaşam masrafı için ayırması gerekiyor. Konaklama da haftalık ortalama 90 ile 150 Pound arasında değişiyor.
Türk öğrenciler Londra, Manchester, Brighton, Bournemouth, Oxford ve Cambridge şehirlerini işletme, yönetim bilimleri, siyaset, politika, iktisat ve hukuk programlarını tercih ediyor. Son yıllarda sanat ve tasarım, psikoloji ve mühendislik programları da ilgi görmeye başladı.

YÜKSEK LİSANS VE DOKTORAYA BURS
Burslar genelde yıllık eğitim ücretlerinin yüzde 10 ila yüzde 40'ını ve daha çok master ve doktorayı kapsıyor. Vakıf, bilimsel araştırma kurumları ve üniversitelerden burs bulunabilir. Kriter öğrencinin akademik başarısı. Öğrenciler burslar için veritabanı bulunan Education UK web sitesini (www.educationuk.org/turkey) ziyaret edebilir. Ayrıca Türkiye'de TUBITAK ve Milli Eğitim Bakanlığı bursları da var.

İNGİLİZCE BİLMEYEN NE YAPACAK?
 İngilizce bilmeyen başvurabilir ama şartlı kabulde bir sene içinde üniversitenin istediği seviyeye getirmek için kursa gider. Bu durumda öğrenciye 11 ay kalma hakkı tanıyan Öğrenci Ziyaretçi Vizesi (Student visitor) alır. Kursu bitiren yükseköğretime devam için TIER 4 öğrenci vizesi alır. Geçen yıl iki ülke arasında bilimsel ve akademik işbirliği destek için başlayan "Knowledge Pathway İnisiyatifi" ile akademisyenlere de ortak proje geliştirmek üzere vize alım kolaklıkları sunulmaya başlandı.

20 SAATE KADAR İZİN
TIER 4 Öğrenci vizesi haftada 20 saat çalışma izni verir. Tatilde tam zamanlı çalışılır. Öğrenci eğitimi sırasında sponsor bir şirket bulduğu takdirde mezuniyet sonrasında çalışma vizesi alarak ile İngiltere'de çalışabiliyor. İngiltere'de eğitim almak isteyenler için eğitim ve yaşam konusundaki önemli kaynak Education UK web sitesi. Tüm soruların yanıtlarını www.educationuk.org/turkey adresinde bulabilirler.


PERVİN KAPLAN - HT GAZETE