Yeni düzenleme ve çıkarılan perakende kanunu ile bir yıl içinde 3 araç satışı ile ilgili yazımızı geçen hafta yayınlamıştık. Bu kanun taslağında bundan önce bayi ve galeriler ile çok sorun yaşayan kullanıcıların da faydasına hükümler yürürlükte olacaktır. Şimdi de bu kanun ile birlikte mecburi olan 2. el kullanılmış araç satışı yapan yetki belgesine sahip işletmelerin sattıkları veya satışına aracı oldukları araçlara garanti verme ve ekspertiz yaptırma zorunluluğunu kaleme alacağız. Bu konuda aracı satan ve satın alan kişilerin yapmaları gereken yükümlülükleri de anlatmaya çalışacağız.

1-Artık satışa sunulmak üzere 2. el araç alım-satım şeklinde araç ticareti yapan yetki belgesi olan işletmelere (galerilere veya bayilere) teslim edilen 2. el araçlar için aracı satan kişi ile aracı alan veya aracılık eden yetki belgesine haiz galeri veya bayii arasında araç teslim belgesi düzenlenecektir.

2-Bu belge her iki taraf için de birer nüsha olacak şekilde düzenlenecek ve taraflara teslim edilecektir.

Peki bu belgede hangi bilgiler bulunacak?

a-Tarafların adı ve soyadı, ticaret unvanı, işletme adı, kimlik ve adres bilgileri.

b-Aracın ruhsat ve kilometre bilgileri ile ekspertiz raporu (boyanan ve değişen parçaların eksiksiz doğru ve tam listesi).

c-Aracı satan kişinin ibraz edeceği, aracın yapılmış ve yapılacak bakımları, hasar geçmişi, arızaları ve kusur bilgileri.

d-Aracın konfor, güvenlik, donanım, multimedya ve diğer eklentileri.

e-Aracı olacak veya aracı alacak galeri veya bayinin bu hizmeti karşılığında alacağı ücret tutarı.

f-İşletmeye bırakılan aracın satışa sunulmak üzere ne kadar süre işletmede kalacağı.

g-Tarafların tebligat adresleri ve imzaları bu belgelerde yer almak zorunda olacak.

3-Satılmak üzere galeri veya bayilere bırakılan araçların, satılmak üzere kalacağı süre içinde meydana gelecek olan her türlü hasar ve arızanın onarımı ve bu onarım sonunda oluşacak her tür değer kaybından aracı teslim alan (bayi ve galeriler) işletmeler sorumlu olacaklar.

4-Aracı teslim alan işletmelerin alacağı aracılık ve hizmet bedelinin üst sınırı gümrük ve ticaret bakanlığınca düzenlecektir.

2. el araçların tanıtım kartları
Araç satışı yapan bayi ve galeriler satışa sundukları araçların üzerine görülebilecek ve okunaklı şekilde aracın tüm bilgilerinin eksiksiz yazdığı araç teslim belgesinde yazan bilgilerin bulunduğu bu kartları koymak zorundadır.

Araç tanıtım kartında bulunacak bilgiler nelerdir?

a-Aracın üretim yılı

b-Markası ve modeli

c-Motor ve şasi numaraları

d-Plakası

e-Yakıt türü

f-Kilometre bilgileri

g-Satış fiyatı

h-Detaylı ve doğru ekspertiz raporu

i-Araçta hasar kaydı varsa trafik sigortaları birliği merkezi kayıtlarındaki bilgiler olmak zorundadır.

Bu araçlar istenilirse internet ortamında da tanıtılabilir. Bu kartta yazan bilgiler aynen elektronik ortamda da belirtilmek zorundadır.

Ekspertiz raporu nasıl alınacak ve masrafları nasıl karşılanacak?

1-Yetki belgesine sahip olan bayii ve galeriler ücretlerini kendileri ödeyerek 2. el taşıt satışı öncesinde ekspertiz raporu almak zorundadır ve bu rapor alıcıya satış sırasında teslim edilmelidir. Kesinlikle aracı alacak olan kişiler bu belge için ücret ödemezler ve ödemeleri katiyen istenemez.

2-Ekspertiz raporunda aracın arıza ve hasar durumuna ilişkin bilgiler yer alır.

3-10 yaş üzeri veya 200.000 km üzerindeki araçlar için ekspertiz raporu zorunlu değildir.

4-Ekspertiz raporları bakanlık veya bakanlıkça belirlenen kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşu tarafından yetkilendirilen kişiler tarafından düzenlenir

5-Verilen doğru olmayan, hatalı veya yanıltıcı rapordan hem ekspertiz şirketi hem de 2. el araç satışı yapan bayi ve galeriler müteselsilen (ortaklaşa eş derecede) sorumludur.

6-Alıcıya teslimi sırasında ekspertiz raporunda veya araç tanıtım kartında bulunan bilgilerin bir veya birden fazlasında bulunan hata ve yanıltıcı bilgilerin olması durumunda araçlar kusurlu kabul edilir.

7-Kusurlu 2. el araçlarda tüketicinin korunması hakkında kanun ve ikincil mevzuatın ayıplı mala ilişkin hükümleri uygulanır. Galeri ve bayilerden araç alacak olan kişilerin haklarını bilmesi çok faydalı olacaktır. Bazen bayi ve oto galerilerinde akla hayale gelmeyen insanları kandırmak üzere kurulu oyunlar dönebilmektedir. Bu konularda canı yanmış birçok tüketici mevcuttur.

2. el taşıtlara verilecek olan garanti

1-2. el taşıtın motor, şanzıman, otomatik vitesli araçlardaki tork konvektörü, diferansiyel ve elektirik - sistemi satış tarihinden itibaren 6 aysatışa aracılık eden galeri ve bayilerin garantisi altındadır.

2-Bahsettiğimiz bu parçalarda garanti süresi içinde meydana gelen arızalar işletme tarafından arızanın niteliğine göre 3 ayı geçmeyen makul bir süre içinde giderilmesi mecburidir. Arızanın giderilmesine ilişkin tüm masraflar işletmeye aittir. Bu 3 aylık sürenin tespitindetaşıt sahibinin işletmeyeyazılı olarak başvurduğu tarih göz önüne alınır. Sözlü başvurular geçersizdir.

3-Arızanın garantiden giderilmesi amacı ile işletmeye bırakılan aracın yerine 3 gün içinde işletme tarafından taşıt sahibine arıza süresince kullanılmak üzere ücretsiz ikame araç tahsis edilir.

4-2. el araç satışı yapan işletmeler ek garantiler sunabilirler.

Garanti kapsamına girmeyen haller nelerdir?

2. el araç satışı yapan bayii ve galeriler tarafından verilmek zorunda olan garantinin dışında olan haller de vardır. Peki nedir buhaller?

1- 10 yaş ve 200.000 km üzerindeki araçlar garanti kapsamı dışındadır.

2- Aracın normal kullanımı nedeni ile araçta bulunan kayışlar, egzost, amortisörler, debriyaj balatası, baskısı, ön dişli takımı, fren balataları, diskleri, contalar gibi zamanlı ve aşınmaya bağlı değişmesi gereken sarf parçalar garanti kapsamının dışındadır.

3- Garantili parçalarda meydana gelen arızanın doğrudan sonucu olarak hasar görmedikçe veya zayii olmadıkça bujiler,katalitik konvektör, hava filtresi, yağ filtresi, yakıt filtresi,cam silecek lastikleri, klima gazları, yağlar ve hidrolikler ile antifiriz ve diğer katkı maddeleri garanti dışındadır.

4-Garantili parçaların hatası nedeni ile meydana gelmeyen doğrudan arızanın sonucu olarak hasar görmedikçe koltuk ve döşeme aksamının temizlenmesi, tamiratı, kaporta ve kabinin normal bakımı için yapılan masraflar

5-Kaporta işleri ve süslemeler,

6-Paspaslar, jantlar, akü, farlar, park lambalarının camın ve farların kırılması, çatlaması.

7-Elektronik parçalar, bu parçaların unsur ve elemanları.

8-Parça değişimi yapılarak veya yapılmaksızın uygulanan bakımlar, kontroller ve ayarlamalar.

9-İkaz ve uyarı ışıkları yandığı halde aracı kullanma sonucunda oluşan arıza ve hasarlar.

10-Bilerek veya bilmeyerek uygun olmayan kalitesiz yağ ve yakıtın kullanılması sonucu oluşan arıza ve hasarlar.

11-Hatalı kullanım, hırsızlık veya hırsızlık girişimi, kaza , yangın ve infilak, vandallık, diğer sosyal olaylar, doğal afetler, nedeni ile hasar gören araçlar ve zayi olan parçalar.

12-Taşıtın ihmal edilmesi veya uygun olmayan şekilde kullanılmasından doğan arızalar.

13-Soğutma sıvısının kontrol edilmemesi nedeni ile oluşan donmalar ve hararet nedeni ile oluşan arızalar.

14-Bakım işlemlerinin muayene ve bakım planına göre yapılmamasından kaynaklanan arızalar.

15-Aracın üretildiği fabrikada veya ilk satışının yapıldığı yerde veya satış sonrası takılan eklentiler nedeni ile oluşan arızalar.

16-Pert (trafikten çekilerek tescili silinmiştir kaydı bulunan araçlar) veya ağır hasar kaydı olan araçlar garanti kapsamında değildir. Bu kayıtlar 2. el araç satışı yapan bayi ve oto galerileri tarafından yazılı olarak belirtilmelidir ve araç raporunda yazmalıdır.

Yukarıda belirtmiş olduğumuz durumlar kullanıcının faydasına olan birçok yeniliği barındırmaktadır. Daha önce 2. el oto galerileri ve bayiler ile mahkeme derecesinde sorun yaşayan kişiler için biraz daha güven telkin eden bir düzenleme olacağını temenni ediyoruz. Ama hak ve hukuk konusunda da tüketicilerin daha bilgili ve donanımlı olması bu tür uyuşmazlıkları tamamen giderecektir. Kazasız ve esenlik dolu günler dilerim.

Oto-Danışman-Ekspert
Serdar EREN