Yoksullara ve ihtiyaç sahiplerine konut yapmak amacıyla kurulan, ancak iktidara ve yakın çevrelerine rant sağlayan bir kurum haline getirilen TOKİ'ye Yargıtay dokundu. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, dar gelirliler için yaptığı konutlan zamanında teslim etmeyen TOKİ'nin hak sahiplerine her ay için kira bedeli olarak gecikme tazminatı ödemesi gerektiğine karar verdi. Karar, tüm mahkemeleri bağlayıcı nitelik taşıyor.

Dar gelirleri konut sahibi yapmakla övünen TOKİ, sözleşmeye göre geç teslim ettiği konutlar için birtakım gerekçeler öne sürerek tazminat ödemeye yanaşmıyordu. Bazı mahkemeler de TOKİ'ye destek veriyor, dar gelirlilerin TOKİ aleyhine açtığı davalan reddediyordu.

DÜZENİ YARGITAY BOZDU

İşte bu düzen Yargıtay tarafından kısmen bozuldu. Yargıtay'ın TOKİ'den konut sahibi olmak isterken mağdur edilen vatandaşların lehine olan kararma konu süreç özetle şöyle gelişti: Erzincan'da TOKİ'nin dar gelirler için yapacağı konutlardan almak için başvuran vatandaş, TOKİ'yle konutun 16 ayda teslim edüeceğine dair gayrimenkul satış sözleşmesi imzaladı. Ancak, TOKİ konutu öngörülen sürede değil, çok daha sonra teslim etti. Vatandaş, konutun geç teslim edilmesinden kaynaklı kayıplan karşılaması için TOKİ'yi mahkemeye verdi. TOKİ'den 6 bin 540 lira tazminat istedi. Dava Tüketici Mahkemesi'nde görüldü. Davalı TOKİ'nin avukatları "Davalı idare konut alıcılarının taksit ödemelerini teslim tarihine kadar durdurduğu gibi, dönemsel artışlan da yapmadığım, bu sebeple geç teslimden kaynaklanan davacının hak kaybının söz konusu olmadığım" savundu. Mahkeme de vatandaşa değil, TOKİ'ye destek verdi ve davayı reddetti. Vatandaş, bu karan Yargıtay'a temyiz etti. Yargıtay Hukuk Dairesi, yerel mahkemenin bu kararım şu gerekçeyle bozdu: "Mahkemece anılan sözleşmeye göre dairenin tesliminde gecikme olup solmadığı ve gecikmenin sabit olması durumunda ise gecikme süresi belirlenerek bu süreye dair kira kaybına hiikmedilmesi gerekir."

Ancak Erzincan Mahkemesi, bu bozma kararına şu gerekçeyle direndi: "Sözleşmede kararlaştırılan 16 aylık teslim süresinin sözleşmenin düzenlendiği tarihte başlayacağı, sözleşmede taşınmazın taksit ödemeleri bitene kadar kiraya verilemeyeceğinin kararlaştırıldığı, taşınmazın borçlarının da henüz bitmediği anlaşıldığından, davacının oluşmuş bir kira kaybı zaran bulunmadığı..." Bu direnme üzerine dosya bu kez Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'na geldi. Kararlara bağlayıcı nitelik taşıyan Genel kurul ise TOKİ'den değil, vatandaştan yana tutum aldı ve mahkemenin direnme kararını kaldırdı.

GEÇ TESLİM İÇİN TAZMİNAT ÖDENMELİ

"TOKİ geç teslim ettiği konutlar için tazminat ödemelidir" denen ve benzer davalara ışık tutacak Kurul karan, özetle şöyle gerekçelendirildi: "Sözleşmenin 3. maddesinde taşınmazın 16 ayda teslim edileceği kararlaştırılmıştır. Sözleşmenin bu maddesi geçerli olup sözleşmeye sadakat ilkesi gereğince taraftan bağlar... Taraflar arasındaki sözleşmede, taşınmazın 16 ay içerisinde teslim edileceği belirtildiğinden, bu sürenin dolmasıyla, davalı borcunu yerine getirmekte direndiği ve bu olgunun hukuksal sonuçlar doğurduğu (BK m. 101/1) gözetildiğinde, davacı, davalıya mebil vermeden dava açabilir. Sözleşmede taksitler bitmeden taşınmazın kiraya verilemeyeceği şartının yazılması, davacının Borçlar Kanununda belirtilen (gecikme sebebiyle tazminat)" hakkım ortadan kaldırmaz. Bu durumda mahkemece, taşınmazın geç teslim edilmiş ise, geciken teslim süresine dair tazminat belirlenerek, davanın kabülüne karar verilmesi gerekir.