AF DÖNEMLERi

Vergi borçlarında tarih 31.12.2010’dur. Yani, 31.12 2010 tarihine kadar vadesi geldiği halde ödenmemiş kamu alacakları af kapsamındadır. Matrah affında dönem 2006-2009 yıllarıdır. Yani, gelir, kurumlar ve katma değer vergilerinde 2006, 2007, 2008 ve 2009 yılları af kapsamındadır. Beyana tabi vergilerde yine tarih 31.12.2010 dur. Yani, özel tüketim vergisi, gümrük, emlak, damga vergisi, veraset ve intikal vergisi, harçlar, ilan ve reklam vergisi gibi konularda pişmanlık. Bunlardan 31.12.2010 tarihine kadar beyan süresi geçmiş olanlar.

BAŞVURU NE ZAMAN?
Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar alacaklı idareye başvuruda bulunulması gerekiyor. Şubat ayı içerisinde kanunun resmi gazetede yayımlanacağını varsayarsak, başvurular nisan ayının sonuna kadar yapılabilecektir. İlk ödeme, Kanunun yayımını izleyen üçüncü ayda, SGK’da ise dördüncü ayda başlamaktadır. Stok beyanlarında ise başvuru süresi yayımı izleyen üçüncü ayın sonuna kadardır.

A-VERGİ BORÇLARININ YENİDEN YAPILANDIRILMASI
Yasaya göre; vergi asıllarının ödenmemiş kısmının tamamının (%100) ödenmesi halinde bunlara bağlı amme alacaklarının (faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi) tahsilinden vazgeçilmektedir. Ancak, vazgeçilen bu fer’i alacakların yerine, alacağın vadesinden bu Kanunun yayınlandığı tarihe kadar TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın ödenmesi gerekmektedir. Ödenmemiş alacağın sadece fer’i alacaktan ibaret olması halinde fer’i alacak yerine, alacağın vadesinden bu Kanunun yayınlandığı tarihe kadar TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın ödenmesi halinde fer’i amme alacaklarının tamamından vazgeçilmektedir. Son 5 yıl içinde ortalama yüzde 75’lik bir indirim söz konusudur. Ayrıca bu hükümlerden bu şekilde yararlanılması durumunda vergi cezaları da tamamen kalkmaktadır.

1- Faiz nasıl belirlenecek?
Ödemelerin taksitle yapılması halinde; TEFE/ÜFE dahil oluşan yeni borç rakamına yıllık olarak yüzde 5 faiz uygulanacaktır. Taksitle ödeme yolunu seçenlerin taksit sayısına göre, uygulanacak katsayı tabloda gösterilmiştir. Kanunun kesinleşmiş alacaklara ilişkin hükümlerinden yararlanılabilmesi için; dava açılmaması, açılmış davalardan vazgeçilmesi, kanun yollarına başvurulmaması şarttır.

2- Taksit imkânı var mı?
Ödemelerin taksitle yapılması halinde; TEFE/ÜFE dahil oluşan yeni borç rakamına yıllık olarak yüzde 5 faiz uygulanacaktır. Taksitle ödeme yolunu seçenlerin taksit sayısına göre, uygulanacak katsayı tabloda gösterilmiştir.

3- Yararlanma koşulları
İhtirazi kayıtla verilen beyannameler, Pişmanlık, Cezada indirim, 2010 1., 2., 3. geçici vergilere bağlı gecikme faizi ve gecikme zamları, motorlu taşıtlar vergisi (MTV) ve bu vergiye bağlı gecikme faizi ve gecikme zamları; belediye gelirleri kanunu gereğince tahsili gereken ücretler ile su bedelleri, 2560 sayılı İstanbul su ve kanalizasyon idaresi (İSKİ) genel müdürlüğü kuruluş ve görevleri hakkında kanun kapsamındaki ödenmemiş su ve atık su bedelleri; ikmalen, re’sen veya idarece tarh edilmiş olan ve yasanın yayım tarihi itibarıyla ödeme süresi henüz geçmemiş bulunan alacaklarda da aynen yukarıdaki açıklamalara paralel olarak vergi cezasının tamamı kaldırılacak, faizler de TEFE/ÜFE’ye göre hesaplanacaktır. Tecil yoluyla takside bağlanmış ve ödenmekte olan alacaklar da kalan ana paraya göre hesaplanacak. Geçmiş ödemelerden bir hak talep edilemiyor. Öte yandan bu kanuna uyularak taksitler ödendiğinde hacizler ve teminatlar ancak yapılan ödemeye isabet eden oranda kaldırılmaktadır.

4- Diğer hükümler
Bir takvim yılında ikiden fazla taksitin zamanında ödenmemesi veya eksik ödenmesi durumunda (matrah/vergi artırımdan farklı olarak) ödenmeyen kısım için artık af kapsamında kalmak mümkün olmamaktadır. Bir takvim yılında aksatılan taksit sayısı iki veya daha az ise, aksatılan taksit veya taksitler en geç son taksiti izleyen ayın sonuna kadar gecikme zammı ile birlikte ödenmek zorundadır. Öte yandan 2011 ve taksit süresi içinde geçen yıllarda cari vergilerin de aynı şekilde iki taksitten fazla aksatılmaması gerekmektedir. Bu hükümler kesinleşmiş alacaklar ile kesinleşmemiş veya dava safhasındaki alacaklar için geçerlidir. İnceleme ve pişmanlık için taksit aksatmak söz konusu değildir. Matrah artırımında ise taksitlerin aksatılması affı bozmamaktadır.

5- Ödemelere uyulmaması
Bir takvim yılında ikiden fazla taksitin zamanında ödenmemesi veya eksik ödenmesi durumunda (matrah/vergi artırımdan farklı olarak) ödenmeyen kısım için artık af kapsamında kalmak mümkün olmamaktadır. Bir takvim yılında aksatılan taksit sayısı iki veya daha az ise, aksatılan taksit veya taksitler en geç son taksiti izleyen ayın sonuna kadar gecikme zammı ile birlikte ödenmek zorundadır. Öte yandan 2011 ve taksit süresi içinde geçen yıllarda cari vergilerin de aynı şekilde iki taksitten fazla aksatılmaması gerekmektedir. Bu hükümler kesinleşmiş alacaklar ile kesinleşmemiş veya dava safhasındaki alacaklar için geçerlidir. İnceleme ve pişmanlık için taksit aksatmak söz konusu değildir. Matrah artırımında ise taksitlerin aksatılması affı bozmamaktadır.


Dava, İnceleme, uzlaşma safhasındaki işlemler!

1-Vazgeçmemek daha pahalı
Torba yasa, yargıdaki vergi ihtilaflarını büyük ölçüde sonlandıracak. Çünkü davanın bulunduğu aşamaya göre toplam yük (vergi aslı, ceza, gecikme faizi, gecikme zammı) %90 oranında azalabiliyor. Aşağıda ihtilaflı işlemlerle ilgili aşamaları özet halde bulabilirsiniz.

Henüz dava açılmamış
-Dava açma hakkından vazgeçerek vergi aslında % 50 indirim sağlanıyor, cezanın tamamı ortadan kalkıyor, gecikme faizi ve zammı yerine TEFE/ÜFE’ye göre hesaplanan faiz ödeniyor. Ayrıca bu tutara yıllık % 5 faizle 36 aya kadar taksit imkanı var.
-Dosya Vergi Mahkemesi’nde yukarıdaki ile aynı.
-Bölge İdare Mahkemesi Ve Danıştay’da Davası Devam Eden İhtilaflar.
-Bu durumda daha önceki vergi mahkemesi kararı mükellef lehine ise vergi aslının % 20’si ödenecek, karar aleyhte ise vergi aslının tamamı ödenecek. Ceza ve faizler yine sıfırlanıyor, bunun yerine kalan vergi aslına TEFE/ÜFE var.
-Bölge İdare Mahkemesi Ve Danıştay’da Karara Bağlanan İhtilaflar Yasadaki ifadelerin çok açık olmamasına rağmen daha önceki af uygulamalarından şu pratik özete varılabilir (Yasada bozma ve onama kavramları kullanılmamış, bunun yerine en son yargı kararındaki terkin veya tasdik durumuna göre hüküm konulmuş)
-Eğer tüm yargı kararları aynı yönde ise örneğin hepsi mükellef lehine ise vergi aslı % 20’ye inecek. Aksine tüm kararlar mükellef aleyhine ise vergi aslına indirim yok. Yargı kararları birbirinin aksine ise vergi aslında % 50 indirim uygulanıyor. İleri yargı aşamaları ile ilgili işlemlerin de (yasada yer almamakla birlikte) burada açıklandığı şekilde uygulanacağı anlaşılıyor. Yasa metninde bizim görebildiğimiz en son yargı aşaması Danıştay karar düzeltmedir.
-Cezanın sıfırlanması, kalan borç aslına TEFE/ÜFE uygulanması ve taksit diğerleri ile aynı. Asla Bağlı Olmadan Kesilen Cezalar / Gümrük İdari Para Cezalarında İhtilaflar. I Vergi mahkemesinde devam eden ihtilaflarda cezanın %75’i, mahkeme sonuçlanmış ve karar mükellef lehine ise % 90’ı, tasdiklerde ise yine % 75’i siliniyor. Faiz ve gecikme zammı alınmıyor. Taksit imkânı var.

2-İncelemesi devam edenler
Vergi İncelemesi sonuçlandığı anda İdareye başvurarak yasadan yararlanmak mümkün. Bu durum yukarıda açıklanan vergi mahkemesindeki ihtilaflar gibi değerlendirilecek. Ancak burada 6 eşit taksitlik özel bir ödeme süresi var. Öte yandan vergi incelemesi devam ederken geçmiş yıllar ile ilgili matrah ve vergi artırımı hükümlerinden yararlanılabilir. Bu durumda incelemenin bir ay içerisinde sonuçlanamaması halinde artık tarhiyat yapılamıyor.

3-Bir işlem yapılmamışsa
Yasanın yayımlandığı tarihte henüz dava açma süresi veya uzlaşma talebinde bulunma süresi dolmamış ise bu durum yukarıdaki açıklanan vergi mahkemesindeki ihtilaflar ile aynı.  

4-Uzlaşmamak avantajlı
Yasanın yayımlandığı tarihte vergi ve ceza ihbarnamesine karşı uzlaşma talebi mevcut.
-Uzlaşma günü verilmemiş veya uzlaşma günü henüz dolmamış,
-Ya da uzlaşma vaki olmamış ancak dava süresi henüz geçmemiş, işlemler için vergi aslının % 50’si, vergi cezasının ve gecikme faizinin ise tamamı kalkıyor. Tarhiyat öncesi uzlaşma da aynen inceleme aşaması gibi değerlendiriliyor.

5-İkiden fazla aksatmayın
Yukarıdaki durumlarda kalan vergi aslına TEFE/ÜFE uygulanarak yeni borç tutarı ortaya çıkacak. Bu tutarı ikişer aylık vadelerle 18 eşit taksitte ödemek mümkün. Bu durumda yıllık % 5 faiz söz konusu. Ancak bir takvim yılı içinde üç taksit ödenmezse ödenmeyen bölümler için artık af hükümlerinden yararlanmak mümkün olmayacak. Üstelik dava hakkından da vazgeçilmiş oluyor. Ayrıca 2011 ve daha sonraki taksit yıllarında yeni doğacak gelir, kurumlar, gelir stopaj, kurum stopaj, KDV ve ÖTV nedeniyle borçlara dikkat etmek gerekiyor. Bunlardan bir takvim yılı içinde ayrı ayrı üç defa vadesinde ödenmeyen borç bulunursa; ilk tarhiyata/tahakkuka göre belirlenen alacaklar başka bir işleme gerek olmaksızın takip ediliyor. Yani af hakkı ortadan kalkıyor. Bu hüküm yukarıda anlatılanlardan birinci bölüm için geçerlidir.





Hazırlayan: Vehbi Karabıyık (YMM) Kapital Karden
(Habertürk)