İstanbul Sanayi Odası'nın "Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu" araştırmasında ipi yine Tüpraş göğüsledi. İSO 500 Büyük Sanayi Kuruluşu çalışmasında 2014 yılında üretimden satışlara göre en büyük kuruluş 37,5 milyar lira ile TÜPRAŞ oldu. Ford 10.5 milyar satış geliriyle ikinciliğini korurken, üçüncülüğe bir önceki yılın dördüncüsü olan Oyak-Renault yükseldi.

İstanbul Sanayi Odası'nın 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2014 araştırmasının sonuçları açıklandı. Buna göre, önceki yılın birincisi Tüpraş 37.5 milyar lira üretimden satışlar ile yine birinci, önceki yılın ikincisi Ford Otosan da 10.5 milyar lira üretimden satışlar ile yine ikinci olurken, önceki yılın dördüncüsü Oyak Renault 8.8 milyar lira üretimden satışlar ile üçüncülüğe yükseldi.

Sıralamada dördüncü sırayı, önceki yılın beşincisi Arçelik 8.5 milyar liralık üretimden satışlar ile alırken, önceki yılın üçüncüsü Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ) 6.7 milyar lira ile beşinciliğe geriledi ve ilk 10'a giren tek kumu kuruluşu oldu.

Bu kuruluşları, 6.4 milyar lira üretimden satışlar ile İçdaş Çelik, 6.2 milyar lira üretimden satışlar ile İskenderun Demir Çelik, 6.1 milyar lira üretimden satışlar ile Ereğli Demir Çelik, 6.0 milyar lira üretimden satışlar ile Tofaş ve 5.7 milyar lira üretimden satışlar ile Aygaz izledi.

Böylece, Türkiye'nin en büyük sanayi kuruluşu sıralamasının ilk beşinde Tüpraş, Ford ve Arçelik ile 3 ve bunlara ek olarak Tofaş ve Aygaz ile ilk 10'da da 5 Koç Grubu şirketi yer almış oldu.

58-009.jpg

Faaliyet kârları geriledi

İstanbul Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, 2014 yılında şirketlerin toplam satışlarının geçen yıla göre yüzde 3.9’luk bir artışla 473 milyar liraya çıktığını paylaşarak şöyle konuştu: "Bu artışın 8.2’lik 2014 yılı enflasyonunun altına kalması düşündürücüdür. 

Faaliyet kârlarına baktığımızda 500 büyük şirketin geçen yıla göre performansının biraz düştüğünü görüyoruz. 2013 yılında faaliyet kârını yüzde 8’e çıkaran 500 büyük sanayi şirketlerimizin, 2014 yılındaki faaliyet kâr oranı yüzde 6.4’e gerilemiştir. Yani 2013 yılında 36 milyar lira faaliyet kârı elde eden şirketlerimizin bu kârı 2014 yılında 30 milyar liraya düşmüştür. Geçen yıl, sanayi şirketlerimiz neredeyse esas faaliyetlerinden elde ettikleri kârlarının yarısı ile finansman giderlerini karşıladıklarının altını çizmiştik.

Bu yıl ki tabloda da görebileceğiniz gibi ne yazık ki bu yıl da aynı durum ile karşı karşıyayız. Sanayinin asıl temel faaliyet alanı olan esas faaliyet kârlarına baktığımızda 500 büyük şirketin performansının ciddi oranda gerilediği görülüyor. 

Gelirleri yarısından fazlası finansman gideri oldu!

2013 yılında faaliyet kârları 36.5 milyar lirayı bulan 500 Büyük Sanayi Kuruluşu, bunun yarısından çoğunu, 19 milyar lirasını finansman gideri olarak kaybetmişti. Bu yılda da 500 büyük şirketlerimiz, 30 milyar lira olan esas faaliyet gelirlerinin yine yarısından fazlasını, 16 milyar lirasını finansman gideri olarak kaybetmiş görünüyor.

Faaliyet kârlılığı ile ilgili bir diğer önemli gösterge de geçen yıl ilk kez kullandığımız EBITDA verileri. Tabloda da görüldüğü gibi bu veriler de faaliyet kârlılığındaki gerilemeyi teyit ediyor. 500 Büyük’te EBITDA oranı geçen yıl yüzde 11 iken, bu yıl yüzde 10,7’ye indi. 2014 yılında, gerek küresel ve gerekse iç piyasada yaşanan zorlu rekabet koşulları ve azalan kar oranlarına rağmen, sanayicilerimiz esas faaliyetlerinden fedakarlık etmek zorunda kalmış olsalar bile, tablodan da anlaşıldığı gibi, 2014 yılını karlılıkta başarılı bir şekilde kapatmıştır. 2013 yılında 22 milyar olarak gerçekleşen 500 Büyük şirketlerin karlılığı 2014 yılında yüzde 22’lik bir artışla 27 milyar liraya çıkmıştır. 

Bunda kurlardaki hareketlilik ve konjonktürel faktörlerin etkisiyle bazı şirketlerimizin kambiyo pozisyonlarının olumlu katkısı olmuştur. Sanayicilerimizin esas faaliyetlerindeki karlılığında yaşanan azalmaya rağmen, üretmek arzusu ve mücadelesini takdire değer bulmakla birlikte, bunun sürdürebilir olmadığını da vurgulamak istiyorum.

Zarar eden şirket sayısı azaldı

Bahçıvan şöyle devam etti; "Bu yıl 500 Büyük ile ilgili söyleyebileceğimiz en olumlu verilerden biri zarar eden şirket sayısındaki azalıştır.  2014 yılında 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’nda zarar eden şirketlerin sayısının ciddi bir azalışla 129’dan 83’e indiğini görmekteyiz. Aynı eğilimi EBITDA verileri de ortaya koyuyor. Bu verilere göre 2013 yılında 32 şirket zarar etmişken, 2014 yılında bu sayı 19’a gerilemiştir." 

Birinci 500 Büyük Kuruluş Sıra No: Kuruluşlar Kamu
Sıra
No:
Özel
Sıra
No:
Üretimden
Satışlar (Net)
(TL)
2014 2013
1 1 TÜPRAŞ-Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş. - 1 37.501.812.917
2 2 Ford Otomotiv Sanayi A.Ş. - 2 10.539.302.862
3 4 Oyak-Renault Otomobil Fabrikaları A.Ş. - 3 8.777.455.748
4 5 Arçelik A.Ş. - 4 8.520.701.667
5 3 EÜAŞ Elektrik Üretim A.Ş. Genel Müdürlüğü 1 - 6.707.382.164
6 7 İçdaş Çelik Enerji Tersane ve Ulaşım Sanayi A.Ş. - 5 6.350.289.705
7 9 İskenderun Demir ve Çelik A.Ş. - 6 6.245.223.256
8 8 Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları T.A.Ş. - 7 6.114.214.014
9 6 TOFAŞ Türk Otomobil Fabrikası A.Ş. - 8 6.000.729.958
10 10 Aygaz A.Ş. - 9 5.692.178.368
11 11 Çolakoğlu Metalurji A.Ş. - 10 4.780.209.856
12 14 Mercedes-Benz Türk A.Ş. - 11 4.771.526.299
13 25 Hyundai Assan Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. - 12 4.626.824.128
14 15 Vestel Elektronik San. ve Tic. A.Ş. - 13 4.309.264.955
15 12 Toyota Otomotiv Sanayi Türkiye A.Ş. - 14 4.194.318.549
16 13 PETKİM Petrokimya Holding A.Ş. - 15 3.671.224.523
17 16 Unilever San. ve Tic. T.A.Ş. - 16 3.391.950.836
18 - BSH Ev Aletleri San. ve Tic. A.Ş. - 17 3.273.297.079
19 18 Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. 2 - 3.085.712.484
20 17 Tosçelik Profil ve Sac Endüstrisi A.Ş. - 18 2.603.143.850
21 20 Milangaz LPG Dağıtım Tic. ve San. A.Ş. - 19 2.597.664.707
22 30 Bosch San. ve Tic. A.Ş. - 20 2.582.434.764
23 19 Er-Bakır Elektrolitik Bakır Mamülleri A.Ş. - 21 2.512.956.331
24 34 Türk Traktör ve Ziraat Makineleri A.Ş. - 22 2.488.442.267
25 21 Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı 3 - 2.482.372.036
26 - İstanbul Altın Rafinerisi A.Ş. - 23 2.462.050.202
27 22 İpragaz A.Ş. - 24 2.457.053.316
28 23 Kroman Çelik Sanayii A.Ş. - 25 2.353.457.343
29 24 Sarkuysan Elektrolitik Bakır San. ve Tic. A.Ş. - 26 2.290.068.925
30 27 Vestel Beyaz Eşya San. ve Tic. A.Ş. - 27 2.281.206.646
31 32 Eti Gıda San. ve Tic. A.Ş. - 28 2.278.128.243
32 37 KARDEMİR Karabük Demir Çelik San. ve Tic. A.Ş. - 29 2.170.449.862
33 35 Aselsan Elektronik San. ve Tic. A.Ş. - 30 2.141.431.162
34 28 Borçelik Çelik San. Tic. A.Ş. - 31 2.140.492.279
35 38 AKSA Akrilik Kimya Sanayi A.Ş. - 32 2.066.006.094
36 36 Philsa Philip Morris Sabancı Sigara ve Tütüncülük San. ve Tic. A.Ş. - 33 2.062.922.706
37 31 Coca-Cola İçecek A.Ş. - 34 2.042.896.919
38 55 Oltan Gıda Maddeleri İhr. İth. ve Tic. A.Ş. - 35 2.037.330.233
39 33 Ak Gıda San. ve Tic. A.Ş. - 36 2.036.478.699
40 39 Konya Şeker San. ve Tic. A.Ş. - 37 1.998.826.388
41 42 Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü 4 - 1.974.517.342
42 43 Yıldız Entegre Ağaç San. ve Tic. A.Ş. - 38 1.953.031.362
43 - - 5 - -
44 49 Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü 6 - 1.901.964.981
45 46 Kastamonu Entegre Ağaç San. ve Tic. A.Ş. - 39 1.854.347.191
46 44 Banvit Bandırma Vitaminli Yem Sanayii A.Ş. - 40 1.846.551.159
47 45 Yolbulan Baştuğ Metalurji Sanayi A.Ş. - 41 1.832.825.877
48 40 Diler Demir Çelik Endüstri ve Ticaret A.Ş. - 42 1.808.539.306
49 41 İzmir Demir Çelik Sanayi A.Ş. - 43 1.734.194.501
50 74 TUSAŞ-Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. - 44 1.726.287.599
51 51 SÜTAŞ Süt Ürünleri A.Ş. - 45 1.720.919.774
52 48 Eren Enerji Elektrik Üretim A.Ş. - 46 1.702.808.608
53 53 Enerjisa Enerji Üretim A.Ş. - 47 1.628.888.987
54 52 Abalıoğlu Yem-Soya ve Tekstil Sanayi A.Ş. - 48 1.597.712.867
55 56 Assan Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. - 49 1.592.267.954
56 62 Hayat Kimya Sanayi A.Ş. - 50 1.560.748.364
57 54 BRİSA Bridgestone Sabancı Lastik San. ve Tic. A.Ş. - 51 1.536.843.165
58 50 Sanko Tekstil İşletmeleri San. ve Tic. A.Ş. - 52 1.524.178.354
59 60 Yücel Boru ve Profil Endüstrisi A.Ş. - 53 1.486.212.838
60 29 Nadir Metal Rafineri San. ve Tic. A.Ş. - 54 1.483.479.776
61 57 Toros Tarım San. ve Tic. A.Ş. - 55 1.412.403.105
62 61 Akçansa Çimento San. ve Tic. A.Ş. - 56 1.359.866.652
63 59 MMK Metalurji San. Tic. ve Liman İşletmeciliği A.Ş. - 57 1.328.196.253
64 58 Borusan Mannesmann Boru San. ve Tic. A.Ş. - 58 1.313.729.373
65 64 Yazıcı Demir Çelik Sanayi ve Turizm Ticaret A.Ş. - 59 1.278.619.999
66 66 Sasa Polyester Sanayi A.Ş. - 60 1.236.768.033
67 72 Soda Sanayii A.Ş. - 61 1.220.702.677
68 65 HES Hacılar Elektrik San. ve Tic. A.Ş. - 62 1.206.869.527
69 75 C.P. Standart Gıda San. ve Tic. A.Ş. - 63 1.199.845.458
70 67 Türk Pirelli Lastikleri A.Ş. - 64 1.163.320.730
71 63 Tüprag Metal Madencilik San. ve Tic. A.Ş. - 65 1.149.928.635
72 112 İçdaş Elektrik Enerjisi Üretim ve Yatırım A.Ş. - 66 1.145.149.896
73 71 Aksa Enerji Üretim A.Ş. - 67 1.139.061.311
74 78 Ülker Bisküvi Sanayi A.Ş. - 68 1.131.803.071
75 86 Şenpiliç Gıda Sanayi A.Ş. - 69 1.107.770.152
76 70 Kaptan Demir Çelik Endüstrisi ve Ticaret A.Ş. - 70 1.053.800.541
77 79 Keskinoğlu Tavukçuluk ve Damızlık İşletmeleri San. Tic. A.Ş. - 71 1.050.120.648
78 81 Ülker Çikolata Sanayi A.Ş. - 72 1.048.585.193
79 85 Gülsan Sentetik Dokuma San. ve Tic. A.Ş. - 73 1.045.255.606
80 172 Oltan Fındık San. ve Tic. A.Ş. - 74 1.038.512.890
81 80 Tezcan Galvanizli Yapı Elemanları San. ve Tic. A.Ş. - 75 1.000.869.791
82 84 Anadolu Efes Biracılık ve Malt Sanayii A.Ş. - 76 992.982.672
83 69 Delphi Automotive Systems Ltd. Şti. - 77 990.085.671
84 87 Çimsa Çimento San. ve Tic. A.Ş. - 78 983.140.322
85 76 Nursan Metalurji Endüstrisi A.Ş. - 79 980.232.880
86 115 Yeşilyurt Demir Çelik Endüstrisi ve Liman İşletmeleri Ltd. Şti. - 80 976.099.045
87 - RMK Marine Gemi Yapım Sanayii ve Deniz Taşımacılığı İşletmesi A.Ş. - 81 965.941.559
88 47 Otokar Otomotiv ve Savunma Sanayi A.Ş. - 82 956.199.426
89 104 JTI Tütün Ürünleri Sanayi A.Ş. - 83 952.695.686
90 102 Naksan Plastik ve Enerji San. ve Tic. A.Ş. - 84 947.098.470
91 89 BEYPİ Beypazarı Tarımsal Üretim Pazarlama San. ve Tic. A.Ş. - 85 944.864.167
92 88 Paşabahçe Cam San. ve Tic. A.Ş. - 86 934.030.846
93 97 Trakya Cam Sanayii A.Ş. - 87 926.987.458
94 96 Pınar Süt Mamülleri Sanayii A.Ş. - 88 926.724.201
95 90 Goodyear Lastikleri T.A.Ş. - 89 909.171.236
96 116 Namet Gıda San. ve Tic. A.Ş. - 90 893.918.051
97 101 Kayseri Şeker Fabrikası A.Ş. - 91 888.717.267
98 91 Küçükbay Yağ ve Deterjan Sanayi A.Ş. - 92 888.597.832
99 82 Koza Altın İşletmeleri A.Ş. - 93 "
100 111 Bosch Termoteknik Isıtma ve Klima San. Tic. A.Ş. - 94 886.808.458