Yener KARADENİZ

İSTANBUL - Türkiye'de her geçen yıl artan patent başvurusu ülke sanayisinin ve ekonomisinin de önünü açıyor. Ancak şirketler söz konusu başvuru yaparken uluslararası akredite olmuş kurumlarda araştırma ve inceleme çalışmaları yapmak zorunda ve bunun patent başına maliyeti de bin 500 dolar. Geçen yasama dönemine yetişmeyen ve yeni dönemde yasalaşması beklenen Yeni Patent Kanunu ile söz konusu masraf ortadan kalkacak. Destek Patent Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Yamankaradeniz, bu şekilde her yıl 6 milyon dolarlık döviz çıkışı olduğunu belirterek, “Şu anda maliyete baktığımızda bir patentin araştırma ve incelemesi için 1.500 dolar civarında maliyeti var. Türkiye’de patentini tescil ettirmek isteyen bir firma yurtdışında bu araştırma incelemeyi yaptırmak zorunda. Gelişme ile birlikte bu bedel Türkiye’ye kalacak ve sanayicimiz o kadar ücret ödemeyecek” dedi. Türkiye’de geçtiğimiz yıl 4 bin 543 adet patent başvurusu yapıldı. Patent başına yurtdışında yapılması gereken araştırma ve inceleme için bin 500 dolara kadar çıkabilen bir masraf söz konusu. Bu şekilde 2012'de 6.8 milyon dolar dolar döviz çıktısı meydana geldi. Son 10 yılda meydana gelen çıkış miktarı ise 30 milyon doları aştı. Türkiye’nin yumuşak karnı olarak nitelendirilen cari açık için söz konusu miktarın ülkede kalması, hem sanayici hem de ülke ekonomisi için önemli olarak görülüyor.

2018’de 24 milyon dolara çıkacak
Patent başvurularındaki gelişme ve hedeflere bakıldığında geçen yıl 4 bin 543 olan yerli patent başvuru sayısının 2018 yılında 16 bine çıkması hedefleniyor. Bu durumda 2018’de 24 milyon dolar döviz çıktısı olacak. Söz konusu çıktı ve sanayinin gelişmesi için Yeni Patent Kanunu’nun bir an önce yasalaşması gerektiğini dile getiren Kemal Yamankaradeniz, “Yeni kanun ile Türk Patent Enstitüsü başkanlığı araştırma ve incelemeleri zaman içerisinde kendi bünyesinde yapabilir hale gelecek. Bununla ilgili gerekli uzman desteğini alacak ve gerekli altyapıyı kuracak ve önümüzdeki 4-5 yıl içerisinde Türk sanayicisi yurtdışındaki araştırma ve inceleme ücreti ödemeksizin yurtdışına döviz çıkışına imkan veremeyecek. Şuanda Türkiye’de bu araştırma inceleme yapılamıyor Türkiye’nin anlaşmalı olduğu kurumlara yaptırıyor. Bunlarda uluslararası akredite olmuş kurumlar. Türkiye şu anda akredite değil. Anlaşmalı kurumlarda yapılıyor” açıklamasında bulundu. 

Eski kanun ile sorunlar çözülmüyor
Geçtiğimiz yıl 6.8 milyon doların yurtdışına çıktığını, genel ekonomi içerisinde az gözükse de gereksiz bir çıkış olduğunu söyleyen Yamankaradeniz, sözlerini şöyle sürdürdü: “Zamanında yapılmamış gecikmiş çalışmalar nedeni ile bu çıkış oluyor. Yeni kanun ile birlikte böyle bir kadronun kurulması sağlanacak ve kanun hem üniversiteler hem de Türk Patent Enstitüsü başkanlığında yeni yapılacak çalışmaların önünü açacak. Onun için bu kanuna ihtiyaç var. Hala çıkmadı. Önceki yasama döneminde çıkmasını bekliyorduk ama yetiştirilemedi. Gündem çok kalabalık yoğun ama yoğunluk içinde artık  Türk sanayi ve üniversitelerinin gelişmesi için bu kanuna ihtiyaç var. Eski kanun uygulama ile çözülmüyor. İş dünyasının sınai haklara olan güvenini arttıracak bu yeni kanun taslağı Türk ekonomisinin önünü açarak dünya pazarlarında rekabet gücü getirecek. En önemlisi Türkiye’nin 2023 yılında hedeflediği 500 milyar dolarlık ihracat hedefini gerçekleştirmek için kanun taslağının bir an önce mecliste görüşülerek yasalaşmasını bekliyoruz.”

Hızlı marka uygulaması geliyor
Destek Patent Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Yamankaradeniz toplam 92 maddeden oluşan kanun taslağının Türkiye ekonomisine önemli bir ivme sağlayacağını söyledi. Pek çok alanda sektörlerin önünü açan uygulamalara yer verildiğini belirten Yamankaradeniz, özellikle hızlı marka tescili uygulamasına dikkat çekti. Yamankaradeniz, “Hızlı marka tescili uygulaması sayesinde, yaklaşık 14 ay olan tescil süresi 4 aya kadar düşecek. Ellerindeki malları tescil süresinin uzun olması sebebiyle piyasaya sunamayan, tescil süresi sebebiyle beklemek zorunda kalan ve zarar eden pek çok şirketi rahatlatan bu uygulama hayata geçecek" dedi. Yamankaradeniz, taslağın bir diğer avantajlarını ise şöyle sıraladı: "taklit ürün ve taklit teknoloji üretenlere büyük cezalar verilecek. Yabancı markalar yeni ürün ve teknolojilerini getirmekten çekinmeyecek. Her yıl yüzde 15 artan patent başvuruları yüzde 25'e yükselecek." patent kullanımlarıyla ilgili farklılıkların da ortadan Başvuruların en çok makine, elektronik ve kimya sektörlerinde artacağı tahmininde bulunan Kemal Yaman Karadeniz, yurtdışından ise özellikle ilaç, kimya, kozmetik, elektrik ve elektronik sektörlerinde başvuruların geleceğini söyledi.

Son 10 yılda patent başvuruları ile yurtdışına çıkan döviz
Yıllar        Patent Başvurusu    Yurtdışına giden miktar ($)
2003        490            735.000
2004        685            1.027.500
2005        935            1.402.500
2006        1090            1.635.000
2007        1898            2.847.000
2008        2268            3.402.000
2009        2588            3.882.000
2010        3250            4.875.000
2011        4087            6.135.500
2012        4543            6.814.500
2013 İlk Yarı    2389            3.583.500
Toplam    24.223            36.334.500