BEYRUT (AA) - MAHMUT GELDİ - Lübnan'da 6 Mayıs'ta yapılan parlamento seçimlerinin üzerinden 3 aydan fazla geçmesine rağmen hükümet kurma çalışmalarından hâlâ sonuç çıkmadı.

Hükümeti kurmakla görevlendirilen Lübnan Başbakanı Saad Hariri'nin elindeki isim listesini sunmak üzere 26 Temmuz'da Cumhurbaşkanı Mişel Avn ile görüşmesi ülkede iyimser bir havanın oluşmasına neden oldu. Ancak geçen iki haftada herhangi bir gelişmenin olmamasıyla umutlar tükenme noktasına geldi.

- Siyasi krizin temelleri ve beklentileri

Lübnan'daki hükümet krizinin temelinde, parlamentodaki siyasi blokların her birinin, bakanlık dağılımında kendi paylarına düşenden fazlasını istemesi yatıyor.

Siyasi partiler, oylarını aldıkları kendi mezhepsel tabanını memnun etmek uğruna daha çok avantaj elde etmeye çalışıyor.

Başbakan Hariri, hükümeti kurmakla görevlendirilmesinin ardından bakanlıkların bütün siyasi partiler arasında adil şekilde dağılımının gerçekleşmesi ilkesi doğrultusunda herkesle istişare yapma hedefini belirlemişti.

Hariri liderliğindeki Müstakbel Hareketi'nden milletvekili Tarık el-Marabi, 24 Mayıs'tan bu yana sonuç vermeyen yeni hükümeti kurma çalışmalarını AA muhabirine değerlendirdi.

Marabi, bir süredir tüm sorunların aşıldığı ve hükümeti kurmaya yaklaştıklarına dair herkeste bir kanaat oluştuğunu ancak yeni gelişmelerle durumun hiç de öyle olmadığının görüldüğünü söyledi.

Hükümetin kurulmasının önündeki engel olarak gösterdiği "Dürzilerin ve Hristiyanların hükümetteki temsiliyetine ilişkin kördüğümün" hâlâ çözülemediğine işaret eden Marabi, Sünnilerin temsiliyeti konusunda herhangi bir sorun olmadığını savundu. Marabi, "Müstakbel Hareketi'ne muhalif olan Sünni vekiller bir blok oluşturmadıkları gibi kendi aralarındaki siyasi görüş farklılıkları da söz konusu." dedi.

Lübnan'da hükümetin kurulmasının bütün dünya ülkeleri tarafından kutlanacağı bir dönemden geçtiklerine ve Başbakan Hariri'ye güven kaynağı olan bu olumlu atmosferin iyi değerlendirilmesi gerektiğine dikkati çeken Marabi, aslında bütün siyasi güçlerin ülke çıkarları doğrultusunda tavizler vermesi halinde hükümetin çok kolayca kurulacağını kaydetti.

- Sünni bağımsız milletvekilleri de hükümette yer almak istiyor

Mayıs ayında gerçekleşen seçimlerde bağımsız olarak parlamentoya girmeyi başaran Sünni milletvekilleri Faysal Karami, Abdurrahim Murda, Cihad Samed, Velid Sekeriye, Kasım Haşim ve Adnan Trablusi, geçen hafta başkent Beyrut'ta bir istişare toplantısı yaptı.

Vekiller, ulusal çıkarların, Lübnan ve halkının geleceğine yönelik büyük sorumluluklar alacak hükümette bütün siyasi grupların yer almasını gerektirdiğini savundu.

Dürzi lider Velid Canbolat'ın başkanlığındaki Lübnan İlerici Sosyalist Partisi'nden milletvekili Had Ebu el-Hasan de AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Bizler, anayasaya veya belirli kriterlere göre değil oluşan iyimserlik dalgalarına göre pozisyon alıyoruz." dedi.

Hükümeti kurma görevini üstlenen kişinin cumhurbaşkanı ile yapacağı istişarenin ardından siyasi güçlerle iş birliği içinde dayatmalardan uzak bir şekilde hükümetini teşkil etmesi gerektiğini söyleyen Ebu Hasan, ülkenin birilerini öne çıkarma veya azınlık-çoğunluk temeline değil de ortaklık temeline dayalı değerlerle ayakta durduğuna işaret etti.

Ebu Hasan, Başbakan Hariri'ye yeni hükümeti kurması için güvenoyu veren Lübnanlı siyasi güçleri, bunun gereğini yerine getirmeye ve engelleri ortadan kaldırmaları yönünde duruş sergilemeye davet etti.

Bu arada Ulusal Özgürlük Partisi'ndeki üst düzey bir yetkili ise Başbakan Hariri'nin kabinesinde yer alacak bakanları sunmak üzere Cumhurbaşkanlığı Sarayı'na çıktığında herkeste bir umut oluştuğu ve artık işlerin rayına oturacağı beklentisine girildiğini ifade etti.

Hatta Cumhurbaşkanı Avn'ın Hariri'yi olumlu karşıladığı ancak bu adımın arkasının bir türlü gelmediği ve bütün iletişim yollarının kapandığına dair haberler gelmeye başladığını aktaran yetkili, bu aşamadan sonra Hariri'nin yeniden tüm siyasi oluşumlarla doğrudan iletişim kurarak, farklı alternatifleri konuşmasını öngördüklerini vurguladı.

- Berri'nin açıklaması

Lübnan Meclis Başkanı Nebih Berri de pazartesi günü yaptığı açıklamada, sürecin olumlu yönde ilerlediği şeklinde duyumlar aldıklarını ancak bunun fiiliyata yansımadığını ifade etti.

Hükümetin kurulmasının önündeki "gerçek engeller" hakkında bilgi sahibi olmadıklarını söyleyen Berri, "Boyutunu bilmediğimiz birtakım karışıklıklar söz konusu. İç ve ekonomik meseleler, artık hükümetin kurulmasının önündeki engelleri aşmayı gerektiriyor." diye konuştu.

- Dini şahsiyetlerden siyasilere çağrı

Ülkedeki dini cemaatlerin temsilcileri de hükümetin bir an önce kurulması yönünde mesajlar veriyor.

Lübnan Müftüsü Abdullatif Deryan, geçen hafta bir caminin açılışında yaptığı konuşmada, ülkeyi kalkındıracak ve yeni bir döneme çıkaracak hükümetin kurulması çağrısında bulundu.

Yeni hükümetin kurulması için Hariri'nin gece gündüz çalıştığını söyleyen Deryan, sonuç alabilmesi için siyasi partilerin onunla şeffaf ve esnek olarak çalışmaları gerektiğini belirtti.

Lübnan Maruni Patriği Mar Beşara Butrus er-Rai de pazar vaazında hükümetin gecikmeden kurulması çağrısı yaptı.

Lübnan halkına ve kurumlarına bağlı bir hükümet kurulması temennisinde bulunan Rai, "Bugün Lübnan'da hükümetin kurulmasıyla siyasi istikrarın sağlanması için dua edeceğiz." dedi.

- Meclis aritmetiği

Lübnan'da 9 yıl aradan sonra yapılan 6 Mayıs parlamento seçiminde, Hizbullah ve Emel Hareketi ittifakının yanı sıra Lübnanlı Maruni Hristiyan Semir Caca liderliğindeki Lübnan Güçleri Partisi de büyük ilerleme kaydetti.

Buna karşılık Cumhurbaşkanı Avn'ın partisi Özgür Yurtseverler Hareketi'nin milletvekili sayısı 22'den 18'e, Başbakan Hariri'nin partisi Müstakbel Hareketi'nin ise 34'den 21'e düştü.

Seçim sonucunda, Hizbullah 14, Emel Hareketi 17, Özgür Yurtseverler Hareketi ve müttefikleri 29, Müstakbel Hareketi 21, Lübnan Güçleri Partisi 16, Dürzi lider Velid Canbolat'ın İlerlemeci Sosyalist Partisi 8, eski Başbakan Necib Mikati'nin Azm Hareketi 4, Suriye Sosyal Milliyetçi Parti 3, eski Cumhurbaşkanı adayı Süleyman Franci'nin partisi Hristiyan Marada Hareketi 3, Sami el-Cemil'in liderliğindeki Lübnan Ketaib Partisi 3 ve Hizbullah'a yakın diğer bazı partiler de mecliste 4 sandalyeye sahip oldu.

Mayıs ayındaki seçimlerde, 2'si kadın 6 bağımsız isim de meclise girmeye hak kazandı.