Kemal Göktaş
Hukukçular şimdi de darbecilerin soruşturmasını hangi makamın yapacağı ve davanın nerede görüleceğini tartışıyor. Bazı hukukçulara göra soruşturmayı Başsavcı değil, özel yetkili Ankara Başsavcı Vekilliği yürütmeli. Bazı hukukçular da özel yetkili savcılıkça yapılması gerektiğini savunuyor.
12 Eylül darbecileri ile ilgili yargılama yapılıp yapılmayacağı tartışılırken, şimdi de buna karar verecek olan soruşturma makamının neresi olacağı ve açılacak olası bir davanın nerede görüleceği tartışma konusu oldu.
Referandumla kabul edilen anayasa değişikliğine göre, Genelkurmay başkanları ve kuvvet komutanlarının “görevleri nedeniyle işledikleri suçlardan” dolayı Yüce Divan’da yargılanacakları hükmü yer aldı. Ancak Anayasa değişikliğine Genelkurmay başkanları ve kuvvet komutanlarının Yüce Divan’da yargılanmasını sağlayacak olan soruşturmanın nerede yürütüleceğine ilişkin açık bir hüküm konulmadı. Ancak bazı yorumcular, Yargıtay Başsavcılığı’nın Yüce Divan’daki davalarda duruşma savcılığı yürütmesinden hareketle, soruşturmanın da Yargıtay Başsavcılığı tarafından yürütüleceğini savunuyor. Bu görüşe göre, 12 Eylül’le ilgili soruşturma da dönemin Genelkurmay Başkanı ve Kuvvet Komutanları açısından Yargıtay Başsavcısı Abdurrahman Yalçınkaya tarafından yürütülmeli ve dava da Yüce Divan’da görülmeli. Görevin Yüce Divan’da olduğuna karar verilirse, sadece 12 Eylül soruşturmaları değil, Ergenekon kapsamında sorgulanan kuvvet komutanları hakkındaki dosyanın da Yargıtay Başsavcılığı’na iletilmesi gerekiyor. Ancak, referandumla kabul edilen pakette, askeri yargının yetkilerini tırpanlamak üzere “Devletin güvenliğine, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlara ait davalar her halde adliye mahkemelerinde görülür” hükmü yer alıyor. Hukukçular, bu nedenle, darbe soruşturmalarını Yalçınkaya’nın değil, özel yetkili Ankara Başsavcı Vekilliği’nin yürütmesi gerektiğini savunuyor. Bazı hukukçular ise Anayasa’da bu hüküm yer almasa bile darbe, görevle ilgili bir suç olmadığı için, yargılamanın özel yetkili savcılıkça yapılması gerektiğini ileri sürüyor. Soruşturmada kimin yetkili olduğu ise yargı süreci sonunda netleşecek.
‘Darbe, terör suçudur’
Demokrat Yargı Derneği Başkanı ve Beypazarı Hakimi Orhangazi Ertekin, darbecilere yöneltilen ‘Anayasal düzeni şiddet yoluyla değiştirmek’ suçlamasının Türk Ceza Kanunu’nda terör suçu sayıldığını belirterek, “Terör suçunda görev hususları göz önüne alınmaz. Bu alan görev suçu olarak kabul edilemeyecek, statü dışı bir alandır. Görevle bir alakası yoktur. Terör faaliyeti ile ilgili bir konu varsa, mesleki konumlar birleşir. Genelkurmay başkanı ve kuvvet komutanlarının görev suçları başkadır. Kesinlikle özel görevli savcılar tarafından soruşturma yürütülmelidir” dedi.
Rakamlarla 12 Eylül darbesi
‘Başsavcı soruşturamaz’
YARSAV Kurucu Başkanı Ömer Faruk Eminağaoğlu ise darbecilerin yargılanıp yargılanmayacağına ilişkin tartışma bir yana konulup değerlendirme yapılması gerektiğini belirterek, şöyle konuştu: “Burada isnat edilen suç hükümet görevini ele alarak yönetime el koymadır. Yasama ve yürütme organlarına el koyup kendi uktelerine aldıkları için yer olarak yetki Ankara’dır. Şimdiye kadar yapılan uygulamalarda askerlerle ilgili soruşturma hep görev dışında kabul ediip, yürütüldü. Görev suçu olarak kabul edilseydi, askeri yargı yetkili olacaktı. Yeni Anayasa’ya göre de Yüce Divan görevle ilgili suçlarda yetkili kılınmış. Ancak önemli bir nokta Yargıtay Başsavcılığı, Yüce Divan’da soruşturma savcısı değil, duruşma savcısıdır.
Yüce Divan’da yargılanacak Başbakan, bakan, yüksek yargı organı üyelerinin nasıl soruşturulacağına ilişkin kanunlarda hükümler vardır. Bakanları Meclis Soruşturma Komisyonu, yargı üyelerini ilgili kurullar Yüce Divan’a sevk edebilir. Ama son Anayasa değişikliğinde Genelkurmay Başkanı ve Kuvvet Komutanlarının nasıl sevk edileceğine ilişkin hüküm yoktur. Burada bir boşluk vardır, yeni bir düzenleme yapılması gerekmektedir. Ancak Yargıtay Başsavcılığına verilmiş özel bir yetki olmadığı için, soruşturma Ankara’da özel yetkili savcılar tarafından yürütülmelidir.”
Vatan
