Anayasa değişiklik paketi üzerinde tartışmalar HSYK üzerinden yürüyor. Ancak, toplumsal hayatımızı yakından ilgilendiren birçok konuda düzenlemeler de pakette yer alıyor. Paket ile birlikte, idarenin işlemlerine karşı şikayet etme imkanı geliyor. İşkence, kötü muamele, fikir özgürlüğü gibi konularda Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru yapma imkanı sağlanıyor. Diğer taraftan kadınlara karşı pozitif ayrımcılık yapılmasının eşitlik ilkesine aykırı olmadığı anayasal çerçeveye oturtuluyor. Yeni anayasa değişiklik paketinde özellikle sivil toplumun güçlendirilmesi, birey hak ve hürriyetleri konularında önemli düzenlemeler öngörülüyor. Bunlardan başlıcaları şunlar:
AİHM YOLU YİNE AÇIK KALACAK
Vatandaşın, insan hak ve hürriyetleri konusundaki şikayetlerine ilişkin yargıda çözümlenemeyen davaları için itiraz hakkı geliyor. Anayasa Mahkemesi’ne yapılacak bireysel başvurular ile AİHM’e dava açılması öncesinde son bir başvuru hakkı daha tanınmış oluyor. Anayasa Mahkemesi tıpkı AİHM gibi bireysel başvuruları görüşüp karara bağlayacak. Anayasa Mahkemesi, kendisine iletilen davalarda insan hakkı ihlali olup olmadığını değerlendirecek ve AİHM’deki gibi dava sahibine tazminat ödenip ödenmemesi konusunda karar verecek. AYM’den de beklediği sonucu alamayan vatandaş yine AİHM’e gidebilecek.
Yurttaşın kamusal sorununu sivil denetçiler çözümleyecek
Düzenlemeye göre, sivil toplumun güçlendirilmesinin önemli adımlarından biri olan Ombudsman kurumu kurulacak. Vatandaş, kamuoyunda “ombudsman” olarak bilinen, Kamu Denetçiliği’ne idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını şikayet edebilecek. Denetçiler, idarenin adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygı, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevli olacak.
Kadınlara, çocuklara ve engellilere pozitif ayrımcılık yapılacak
Kadınların siyasi hayatta ve ekonomik hayatta daha fazla yer almasını sağlamak ve kadınlar lehine yapılacak düzenlemeler, bundan böyle eşitlik ilkesine aykırı olarak değerlendirilemeyecek. Pakette bu konuda yapılan düzenlemede, engelliler başta olmak üzere “özel surette korunması gereken kesimler” için yapılacak her türlü değişiklik de bu kapsamda yer alacak.
Gerekçe ne olursa olsun kimse bir daha fişlenemez
Değişiklik paketinde yer alan ‘kişisel verilerin korunması’ düzenlemesiyle kişilerin ırk, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep veya diğer inançları, dernek, vakıf ve sendika üyeliği, sağlık ve özel yaşamları ve her türlü mahkumiyetleri ile ilgili kişisel veriler işlenmesi yasaklanacak. Bu tür kişisel bilgiler üçüncü kişilere verilemeyecek, açıklanamayacak ve yayınlanamayacak. Kamuoyunda sıkça gündeme gelen özellikle TSK kaynaklı fişlemelerin hiçbiri yapılamayacak, yapıldığı anda anayasal suç kapsamına girecek.
Devletin çatısı değil vesayet sistemi çöker
Adalet Bakanı Sadullah Ergin, yeni anayasa değişikliği paketine yönelik “Devletin çatısı çöker” yolundaki eleştirilere, “Devletin çatısı değil, vesayet sisteminin çatısı çöker” karşılığını verdi. Değişik dönemlerde 85 maddede değişiklik yapıldığı halde, 12 Eylül Anayasası’nın 28 yıldır tartışıldığını belirten Ergin, 29 maddelik değişiklik paketiyle daha özgürlükçü bir anayasa yapmak istediklerini söyledi. Ergin, “Pakete baktığınız zaman çok ideal bir düzenleme oldu diyebilir misiniz” şeklindeki soru karşısında, “Elbette ideal bir değişiklik değildir. Hazırlarken değişik kurum ve kuruluşların önerilerini de dikkate aldık. Mevcut şartlar içinde en iyisini yapmaya çalıştık” dedi. Bakan Ergin, “Anayasa değişikliği girişiminden geri adım atma ihtimali olabilir mi” sorusuna “Kesinlikle olmaz” karşılığını verdi.
Ergin, bir başka soru üzerine, anayasa değişikliği paketinin Meclis Anayasa Komisyonu’ndaki görüşmeleri sırasında makul öneriler olursa değerlendirmeye alınabileceğini, değişikliğe açık olduklarını bildirdi.
Star
