"Darbe bir insanlık suçudur, zamanaşımı söz konusu değil"

12 Eylül darbesini yapanların zamanaşımı nedeniyle yargılanamayacağı yönündeki iddialara, hukukçulardan yalanlama geldi. Darbecilerin esas olarak insanlığa karşı suç işlediğini vurgulayan İnsan Hakları Gündemi Derneği Başkanı Orhan Kemal Cengiz, AİHM'nin Kolk ve Kilyiy/ Estonya kararında, insanlığa karşı suçlar bakımından zaman aşımı sürelerinin işlemeyeceğini kesin olarak hüküm altına aldığını, Türkiye'de referandum sonrası dile getirilen yargılama taleplerinin de bu çerçevede değerlendirilmesi gerektiğini belirtti.

Orhan Kemal Cengiz, AİHM'nin aldığı birçok kararda 'suç işleme tarihine bakılmaksızın insanlığa karşı suçlarda zamanaşımı yargılanmayı önlemez' hükmünü verdiğini hatırlattı. Milli Güvenlik Konseyi üyeleri ve Kenan Evren'in darbe suçundan daha kuvvetli olarak insanlık suçu işlediğini ifade eden Cengiz, yargılamaların bu suç üzerinden yapılması gerektiğini söyledi. Cengiz, darbecilerin darbe yapmak dışında işledikleri suçları ve bu suçlar bakımından bir zamanaşımı süresi bulunmadığının gözden kaçırılmaması gerektiğinin altını çizdi. Cengiz, 27 Mayıs ve 12 Eylül darbelerinin 'insanlığa karşı suç' olduğunu kaydetti. TCK'nın 77. maddesinde bunun çok açık şekilde anlatıldığını söyleyen Cengiz, "77. maddede siyasal, felsefî, ırkî veya dinî saiklerle toplumun bir kesimine karşı bir plan doğrultusunda sistemli olarak işlenmesinin, insanlığa karşı suç oluşturduğu yazılmış. Maddenin son bendinde geçen 'Bu suçlardan dolayı zamanaşımı işlemez.' hükmü noktayı koymuştur." diye konuştu. Bu maddelerden sonra oluşabilecek tek tartışmanın 'kanunların geriye yürürlüğü' olacağını anlattı. "İnsanlığa karşı suçlarda ceza yasalarının geriye yürür bir şekilde uygulanabileceği yine evrensel hukukun öngördüğü hükümlerdir." diyen Cengiz, AİHM'nin bu konularda, ceza hükümlerinin geriye doğru yürüyebileceğini kabul ettiğini vurguladı.


Rakamlarla 12 Eylül darbesi

AİHM'nin geçen mayıs ayında açıkladığı Kononov/Litvanya kararında savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar söz konusu olduğunda, ceza yasalarının geriye yürütülebileceğini kabul ettiğini belirten Orhan Kemal Cengiz, yine AİHM'nin Kolk ve Kilyiy/ Estonya kararında, insanlığa karşı suçlar bakımından zaman aşımı sürelerinin işlemeyeceğini kesin olarak hüküm altına aldığını kaydetti. HASAN KARALI İSTANBUL