Seçmenlik sıfatı kazanmak için kayıt yaptıramayanlar, referandumda oy kullanamayacaklarını öğrendiklerinde şoke oldu. Gurbetçiler, şimdi YSK'dan yeni bir çözüm bekliyor. YSK'nın 10 Nisan 2010 tarihli genelgesiyle "yurtdışı seçmenlik sıfatının tayininde seçmen kütüğünün esas alınacağı" kayda bağlandı. Konu, TRT ve Dışişleri Bakanlığı'nın yurtdışı temsilciliklerinin internet sitelerinde işlendi. Ancak birçok vatandaşın bundan haberi olmadı.
YSK, 12 Eylül'de yapılacak halkoylamasında oy kullanacak seçmenlerin bulunduğu listeleri muhtarlıklarda, yurtdışı seçmen kütüğünü ise internet ortamında ilan etti. Ayrıca yurtdışındaki Türkiye'nin temsilciliklerinde (konsolosluk, elçilik) askı listelerini 9 Haziran-22 Haziran tarihleri arasında askıya çıkardı. 13 günlük kısa sürede, Türk vatandaşlarının en yakın dış temsilciliğe başvurarak adres beyan formunu doldurup kayıt olmaları gerekiyordu. Kayıt olmayanlar, anayasa değişikliğinde oy kullanamayacak.
Bu durum, Anayasa Mahkemesi'nin kısmi iptal kararıyla referanduma onay verdiğinde fark edildi. Gümrük kapılarında oy kullanmak isteyen ancak listelerde adını göremeyen vatandaşlar, YSK'ya başvurunca "Seçmen listenizde isminiz yok, oy kullanamazsınız." cevabıyla karşılaştı. Aynı başvurular Başbakanlık'a da yapıldı. Vatandaşlar, yurtdışında bulunduklarını gösteren belgelerle kendilerine oy kullanma izni verilmesini istiyor. Ancak YSK, 3 Temmuz tarihinde yurtdışı seçmen kütüğü kayıtlarını kesinleştirdiğini belirterek, kaydı olmayan vatandaşların gümrük kapılarında oy kullanamayacağını söylüyor. YSK yetkilileri, askı süresinin sona erdiğini belirtiyor. "Yurtdışında yaşayanların en yakın yurtdışı temsilciliğine başvurup seçmen kütüğüne kayıt olmaları gerekiyordu." bilgisini veren yetkililer, "Askı süresi içinde yapılan itirazlar karara bağlandı. Liste kesinleştirildi. Süreç takvime uygun devam ediyor. Tekrar askıya çıkması söz konusu değil." açıklaması yapıyor.
Yurtdışında kayıtlı seçmen sayısı net değil
YSK, yurtdışında kayıtlı seçmenlerin sayısına ilişkin net bir bilgi vermiyor. YSK'nın Resmi Gazete'de açıkladığı sonuçlara göre, 22 Temmuz 2007 genel seçimlerinde kayıtlı seçmen sayısı, oy kullanan seçmen sayısıyla eşit görünüyor. YSK'nın açıkladığı 22 Temmuz seçim sonuçlarına göre gümrük kapılarında kayıtlı seçmen sayısı 228 bin 19, oy kullanan seçmen sayısı 228 bin 19. Cumhurbaşkanlığını halkın seçmesine ilişkin 21 Ekim 2007'de yapılan halkoylamasında da sandık seçmen listesinde kayıtlı yurtdışında yaşayan seçmenlerin sayısı ile halkoylamasına katılanların sayısı aynı: 2 bin 103. Zaman
