Kenan Evren ile 12 Eylül davası kapsamında yargılanan Şahinkaya'nın, Ankara 10. Ağır Ceza Mahkemesi'nce 18 Haziran 2014'te verilen kararla, 21 Aralık 1979'da ‘dönemin başbakanına verdikleri muhtırayla anayasayı ve TBMM'yi ortadan kaldırmaya ve görevini yapmasını engellemeye teşebbüs’, 12 Eylül 1980'de de ‘cebren Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nı tağyir, tebdil veya ilgaya ve bu kanun ile teşekkül eden TBMM'yi ıskat ve cebren men’ suçunu işledikleri gerekçesiyle ‘ağırlaştırılmış müebbet’e çarptırıldı. Ancak daha sonra sanıklar hakkında, zincirleme suç maddesinin uygulanmasına yer olmadığına karar verildiğini belirten mahkeme heyeti, takdiri indirimle bu cezayı ‘müebbet hapse’ çevirdi.
12 Eylül darbe davasının hayatta kalan son sanığı Şahinkaya'ydı. Şahinkaya’nın da ölümüyle, Yargıtay aşamasındaki davanın düşeceği belirtildi. 12 Eylül darbesini gerçekleştiren 5 generalden eski Genelkurmay Başkanı Kenan Evren 9 Mayıs 2015’te, Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Nejat Tümer 29 Mayıs 2011’de, Kara Kuvvetleri Komutanı Nurettin Ersin 3 Ekim 2005’te, Jandarma Genel Komutanı Sedat Celasun ise 17 Temmuz 1998’de ölmüştü.
EN ZENGİN 50 GENERAL EFSANESİ
Eski Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Tahsin Şahinkaya, dönemin Genelkurmay Başkanı Kenan Evren, Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Nejat Tümer, Kara Kuvvetleri Komutanı Nurettin Ersin ve Jandarma Genel Komutanı Sedat Celasun’la birlikte 12 Eylül darbesinin mimarlarındandı. Beş üst düzey generalden oluşan Milli Güvenlik Konseyi’nin, “Bayrak Harekât Planı” adıyla gerçekleştirdikleri darbenin bilançosu ağırdı. 650 bin kişi gözaltına alındı, 210 bin dava açıldı, 517 idam cezası verildi, 50 kişi idam edildi, yüzlerce kişi işkence sonucu öldürüldü.
DARBEDEN ÖNCE ABD’YE
Şahinkaya’nın ismi daha sonra rüşvet ve yolsuzluk iddialarına karıştı. F-16 alımlarında yolsuzluk yaptığı iddia edildi. F-16 uçaklarının satışı sırasında yolsuzluklar olduğu, Amerikan Martin Lockheed firması tarafından da doğrulandı. Fakat kime rüşvet ödendiği açıklanmadı. Amerikan Time Dergisi, Şahinkaya’yı zamanın en zengin 50 generali arasında gösterdi, ancak derginin o sayısı hiçbir zaman Türkiye’ye girmedi. Time’nın öyle bir sayısı olduğu da doğrulanamadı. Ancak Şahinkaya’nın lükse çok düşkün olduğu hep konuşuldu. İtalya’dan aldığı mobilyaları askeri kargo uçağı ile getirttiği iddia edildi. 1986 yılında CHP Adana Milletvekili Cüneyt Canver tarafından Meclis’te, hakkındaki yolsuzluk iddialarını kapsayan bir soru önergesi de verildi ancak reddedildi.
Tahsin Şahinkaya’nın hayatında İlk kez 1944 yılında pilotluk eğitimi almak için gittiği ABD’nin özel bir yeri vardı. 12 Eylül darbesinden bir gün önce de yine ABD’deydi. Amerikan Genelkurmay Başkanı’yla kahvaltı yaptıktan sonra Türkiye’ye döndü.12 Eylül davası yargılamasında, ABD’den darbe icazeti aldığı iddiasını yalanlarken, “ABD Genelkurmay Başkanı’yla birlikte kahvaltı yaptık. Müdahaleyle ilgili bir şey söylemedim” dedi.
Fakir bir evde doğmuştu
1925 yılında Merzifon’da fakir bir ailenin çocuğu olarak doğan Şahinkaya, 1943’te Harp Okulu’nu, 1957’de Harp Akademisi’ni bitirdi. 1965-1969 yılları arasında Tuğgeneral, 1969-1973 yılları arasında Tümgeneral, 1973-1977 yılları arasında Korgeneral rütbesiyle hizmet verdi. Terfi basamaklarını bir bir tırmanan Tahsin Şahinkaya, 1977’de Ogeneral rütbesiyle Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği, 21 Ağustos 1978’de de Hava Kuvvetleri Komutanlığı koltuğuna oturdu. 12 Eylül 1980’de içinde bulunduğu cuntanın gerçekleştirdiği darbeden sonra, aynı zamanda Milli Güvenlik Konseyi Üyeliği görevini de yürüttü. 6 Aralık 1983 tarihinde kendi isteğiyle emekli oldu. Evli ve 2 çocuk babasıydı.
İŞTE 12 EYLÜL'ÜN KOMUTA KADEMESİ
Tahsin Şahinkaya
Tahsin Şahinkaya 1925 yılında Merzifon’da doğdu. 1943’de Harp Okulu’nu, 1957'de Harp Akademisi'ni bitirdi. Türk Silahlı Kuvvetleri'nde çeşitli kademelerde görev yaptıktan sonra 1965-1969 yılları arasında Tuğgeneral, 1969-1973 yılları arasında Tümgeneral, 1973-1977 yılları arasında Korgeneral, 1977-1983 yılları arasında Orgeneral rütbesiyle hizmet gördü. 12 Eylül 1980'de içinde bulunduğu cuntanın gerçekleştirdiği darbeden sonra, aynı zamanda Milli Güvenlik Konseyi Üyeliği görevini de yürüttü. 6 Aralık 1983 tarihinde kendi isteği ile emekli olan Şahinkaya evli ve 2 çocuk babasıydı.
SORU ÖNERGESİ VERİLMİŞTİ
12 Eylül döneminde Hava Kuvvetleri Komutanı olan Tahsin Şahinkaya’nın F-16 alımlarında yolsuzluk yaptığı iddia edilmişti. F-16 uçaklarını satışı sırasında bir takım yolsuzluklar olduğu Martin Lockheed firması tarafından da doğrulanmıştı. Fakat kime rüşvet ödendiği açıklanmamıştı. Şahinkaya hakkında 1986 yılında CHP Adana Milletvekili Cüneyt Canver tarafından Meclis’te bir soru önergesi de verilmiş fakat önerge reddedilmişti. Şahinkaya’nın o dönem çok sayıda gayrimenkule sahip olduğu ve Merve adında bir yat inşa ettirdiği iddia ediliyordu.
Kenan Evren
9 Kasım 1982 - 9 Kasım 1989 1917 yılında Manisa ilinin Alaşehir ilçesinde doğdu. İlk ve orta öğrenimini Alaşehir, Manisa, Balıkesir, İstanbul’da sürdürdü ve Maltepe Askerî Lisesi’nden mezun oldu. 1938 yılında Kara Harp Okulu’nu, 1949 yılında Harp Akademisi’ni bitiren Kenan Evren topçu subayı ve kurmay subay olarak silahlı kuvvetlerin çeşitli kademelerinde görev yaptı. Dokuzuncu Kore Türk Tugayı’nda önce Harekât ve Eğitim Şube Müdürlüğü, sonra Kurmay Başkanlığı görevlerinde bulundu. Ordu Komutanlığı ve Kara Kuvvetleri Komutanlığı’ndan sonra 7 Mart 1978’de Genelkurmay Başkanlığı’na atandı. Bu görevi sırasında 12 Eylül 1980’de gerçekleştirilen askerî darbeyle diğer görevlerinin yanı sıra Milli Güvenlik Konseyi ve devlet başkanlığını da üstlendi. 7 Kasım 1982’de halkoyuna sunulan ve kabul olunan Anayasa ile Türkiye’nin yedinci cumhurbaşkanı olarak göreve başladı. 9 Kasım 1989’da görev süresini tamamlayarak cumhurbaşkanlığından ayrıldı.
Nejat Tümer
Nejat Tümer 1924 yılında İstanbul’da doğdu. 15 Aralık 1941 yılında girdiği Deniz Harp Okulu’ndan 15 Ocak 1944 tarihinde Asteğmen rütbesiyle mezun oldu. 1955 yılında Deniz Harp Akademisi’nden kurmay subay olarak mezun olduktan sonra TCG Marmaris, TCG Edremit ve TCG Gemlik Komutanlıkları ile TCG Savarona II.Komutanlığı görevinde bulundu. 1974-1976 yılları arasında Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Kurmay Başkanlığı görevinde bulundu. 1976 yılında başladığı Donanma Komutanlığı görevinde iken 1978 yılında Oramiralliğe terfi etti. 1980- 1983 yılları arasında Deniz Kuvvetleri Komutanlığı görevini sürdüren Oramiral TÜMER, 06 Aralık 1983 tarihinde emekli oldu.
Sedat Celasun
1915 İstanbul doğumlu Sedat Celasun, Kuleli Askeri Lisesi'ni 1937'de, Kara Harp Okulu'nu 1939'da, Topçu Okulu'nu da 1941'de bitirdi. 1955'te Kara Harp Akademisi'nden mezun olan Celasun, 1977'de orgeneralliğe terfi ederek 3. Ordu Komutanlığı ve Genelkurmay 2. Başkanlığı yaptı. 1978'de Jandarma Genel Komutanlığı'na getirildi. 12 Eylül 1980 Harekatı'ndan sonra, aynı zamanda Milli Güvenlik Konseyi Üyeliği görevini de yürüttü. 6 Aralık 1983 tarihinde emekli oldu.
Nurettin Ersin
TSK'nın 18'inci Genelkurmay Başkanı olan Nurettin Ersin, 1918'de Çanakkale'de dünyaya geldi. 1935'de Bursa Işıklar Lisesi'nden mezun olan Ersin, 1974 Kıbrıs Harekâtı'nda birlikleri komuta etti. Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği ve 1. Ordu Komutanlığı görevini takiben 9 Mart 1978 tarihinde Kara Kuvvetleri Komutanlığı'na atandı. 12 Eylül 1980 Harekâtı'ndan sonra, aynı zamanda Milli Güvenlik Konseyi Üyeliği görevini de yürüttü. 1 Temmuz 1983 tarihinde Genelkurmay Başkanlığı'na atanarak Milli Güvenlik Konseyi Üyeliği görevine devam etti. 3 Aralık 1983 tarihinde emekli oldu.
