Erdoğan DURNA
NTV


İSTANBUL - 12 Haziran 2007 tarihinde İstanbul’un Ümraniye ilçesinde bir gecekondunun çatı katında bulunan 27 el bombası ile başlayan “Ergenekon” soruşturmasının üzerinden 4 yılı aşkın bir süre geçti.

Ülkenin gündemini değiştiren “Ergenekon” soruşturmasına hazırlanan 16 iddianame, 6 ayrı davada toplandı.

Gazeteciler Nedim Şener ve Ahmet Şık'ın da aralarında bulunduğu 14 sanık hakkında açılan son davayla toplam sanık sayısı 545'e çıkarken, iddianmedeki sayfa sayısı da 8 bin 166 oldu.

25 Temmuz 2008 tarihinde açılan 1. “Ergenekon” davasında 192. duruşma yapıldı.

Türkiye’de normalde 3 ayda bir duruşma yapıldığı, yılda ise 4 duruşma görüldüğü dikkate alındığında, “Ergenekon” sürecinde açılan davaların toplamında 100 yılı aşkın bir yargılamanın gerçekleştiği ortaya çıkıyor. Bu süre zarfında 40'ı aşkın gizli tanıktan sadece biri dinlenebildi.

“Dalya” denilen “Ergenekon” sürecinde açılan davalarda son durum ne, hangi davada nasıl bir aşamaya gelindi? İşte ayrıntılar...

1. ERGENEKON DAVASI
20 Ekim 2008 tarihinde Silivri Cezaevi’nde tartışmalarla başlayan davada 192. duruşma görüldü.

86 sanıkla açılan davaya “Danıştay baskını” davası, “Vatansever Kuvvetler Güç Birliği” davası, “Cumhuriyet gazetesine molotofkokteyli atılması” davası, “Fener Rum Patriği Bartholomeos'a suikast hazırlığı” davası gibi çok sayıda iddianame eklendi.

Yaklaşık 50 yıla denk gelecek duruşmanın görüldüğü davada henüz sanıkların sorguları tamamlanamadı.

İddianame, Türkiye'deki bütün terör örgütlerini yöneten bir oluşumun varlığı, Danıştay baskınını bu örgütün darbeye zemin hazırlamak amacıyla yaptırdığı savı üzerine kuruldu.

Aradan geçen bunca zamana rağmen, örgütün kimin tarafından kurulduğu, kim tarafından yönetildiği, 1 numaranın kim olduğu halen ortaya çıkarılamadı.

2. ERGENEKON DAVASI
58 sanıklı ikinci iddianeme, 25 Mart 2009 tarihinde kabul edildi. Buna Ağustos 2009’da hazırlanan 3. iddianeme eklendi. Avukat Yusuf Erikel, Sivas Ermeni Cemaati lideri Minas Durmazgüler'e suikast hazırlığı gibi davalar eklendi.

Davanın temelini “Sarıkız”, “Ayışığı”, “Yakamoz” ve “Eldiven” darbe planları oluşturdu. Buna rağmen “Darbe Günlükleri”ni yazan Özden Örnek, İbrahim Fırtına ve Aytaç Yalman hakkında “Ergenekon Örgütü” ile irtibatları tespit edilemediğinden bu dava kapsamına alınmadılar.

2. Ergenekon davasında toplam 130 duruşma görüldü. Yaklaşık 35 yıla denk gelen yargılamaya rağmen sanıkların sorguları tamamlanamadı.

POYRAZKÖY DAVASI
27 Ocak 2010 kabul edilen iddianameyle 17 sanık hakkında dava açıldı. 33 sanıklı “Kafes Eylem Planı” davası ile 19 sanıklı “Amirallere Suikast” davası birleştirildi.

Bu davaya 2011 yılında hazırlanan 10 sanıklı “Poyrazköy ek iddianamesi” ve “Amirallere Suikast” iddialarına ilişkin olarak Koramiral Deniz Cura ve Kurmay Albay Ümit Metin hakkında hazırlanan iddianemeler ile birleştirildi.

Türkiye’de yaşayan Gayrimüslimlere yönelik eylem hazırlığı, Koç Müzesi’ndeki denizaltının öğrenci ziyareti sırasında batırılacağı iddiası ve Deniz Kuvvetleri komutanları emekli Oramiral Eşref Uğur Yiğit ve emekli Oramiral Metin Ataç'a suikast düzenleneceği savı, iddianamenin ana konusunu oluşturdu.

Sözkonusu davada şimdiye kadar 13 duruşma görüldü.

İRTİCA İLE MÜCADELE EYLEM PLANI DAVASI
29 Nisan 2010 tarihinde kabul edilen iddianame ile Kurmay Albay Dursun Çiçek ve Bedrettin Dalan'ın da aralarında bulunduğu 7 sanık yargılanmaya başlandı.

22. duruşma görüldüğü sırada Temmuz 2011’ de Ege Ordu Komutanı Nusret Taşdeler ve eski 1. Ordu Komutanı Hasan Iğsız'ın da aralarında bulunduğu 22 sanık hakkında hazırlanan “İnternet Andıcı” iddianamesi kabul edildi ve bu dava ile birleştirilmesi istendi.

BALYOZ DAVASI
1. Ordu Komutanlığı’nda 2003 yılında hazırlanan “Balyoz” seminerinde darbe planlandığı öne sürüldü.

Eski Hava Kuvvetleri Komutanı emekli Orgeneral Halil İbrahim Fırtına, eski Deniz Kuvvetleri Komutanı emekli Oramiral Özden Örnek ve eski 1. Ordu Komutanı emekli Orgeneral Çetin Doğan'ın da aralarında bulunduğu 162'si tutuklu 196 sanık yer aldı. Davada bugüne kadar 43 duruşma görüldü.

Harp Akademileri Komutanı Orgeneral Bilgin Balanlı'nın da aralarında bulunduğu 15'i tutuklu 28 sanık hakkında açılan davanın bu dava ile birleştirilmesi bekleniyor.

Ancak 15 Ağustos’ta görülen ilk duruşmada istenen reddi hakim talebi nedeniyle ekim ayına ertelendi.

ÇYDD VE ÇEV'İN YÖNETİCİLERİ HAKKINDAKİ DAVA
“Ergenekon'' soruşturması kapsamında Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği (ÇYDD) ve Çağdaş Eğitim Vakfı (ÇEV) yöneticileri ile üyelerinden oluşan 8 kişi hakkında açılan davada iki duruşma görüldü.

DAVANIN SONUNU GÖREMEYENLER
Kuddusi Okkır, 1. “Ergenekon”un davasının sanığıydı. Tutuklu bulunduğu cezaevinde kansere yakalandı. Kendisi için “Ergenekon örgütünün kasası” denildi. Ancak cenazesini kaldıracak para bulunamadı. Eşi savcılardan ve doktorlardan şikayetçi oldu. Sadece doktorlar hakkında dava açılırken, yargılama sürüyor.

Cumhuriyet gazetesi imtiyaz sahibi İlhan Selçuk’un "Ergenekon" örgütünün yöneticilerinden olduğu öne sürüldü. Ancak Selçuk, ifade veremeden hayatını kaybetti.

"Ergenekon" soruşturması kapsamında 13 Nisan 2009'de ÇYDD Başkanı Türkan Saylan'ın evinde de arama yapıldı. Gözaltına alınmayan Saylan, bu olaydan bir ay sonra yaşama veda etti.

İkinci “Ergenekon” davası sanığı olan gazeteci Engin Aydın, soruşturma sırasında sadece 11 gün tutuklu kaldı. Akciğer kanserinden hayata gözlerini yumdu.

Verso Araştırma Şirketi’nin sahibi olan Erhan Göksel de “Ergenekon” soruşturması kapsamında gözaltına alındı. Göksel, hakkında dava açılmadan yaşamını yitirdi.