Fa­tih Be­le­di­ye­si­’nin 9 Ma­yıs 2012’de onay­la­dı­ğı ye­ni imar pla­nın­da 2005’te­ki imar pla­nın­da yer alan 102 ta­ri­hi mes­cit ve ca­mi­nin is­mi­nin ol­ma­dı­ğı gö­rül­dü. İs­tan­bul Bü­yük­şe­hir ve Fa­tih Be­le­di­ye­si ta­ra­fın­dan ha­zır­la­nan 1/1000’lik ye­ni il­çe imar pla­nın­da, söz ko­nu­su ca­mi ve mes­cit­le­rin ye­ri­nin ti­ca­ret­ha­ne, ko­nut ve tu­rizm te­si­si ola­rak gös­te­ril­me­si dik­kat çek­ti.

ÇAM­LIK ALA­N İMA­RA AÇIL­DI

Ye­ni imar pla­nı­na gö­re Ak­sa­ray Or­du Evi’­nin ya­nın­da­ki çam­lık alan, 2005 imar pla­nın­da mes­cit ala­nı ola­rak gös­te­ril­di. 2012 yı­lın­da ha­zır­la­nan imar pla­nın­da Ye­ni Bah­çe Mes­ci­di iba­re­si si­lin­di. Mes­ci­din ol­du­ğu alan ise park ola­rak be­lir­til­di.  Sim­keş Mes­ci­di­’nin ye­ri ise 2012 pla­nın­da hem de­ğiş­ti­ril­di hem de da­ral­tıl­dı. Mes­ci­din 2012 imar pla­nında kay­dı­rıl­dı­ğı yer ise şu an­da ha­len oto­park ola­rak kul­la­nı­lı­yor. Va­tan Cad­de­si Ad­nan Men­de­res Bul­va­rı üze­rin­de bu­lu­nan Sim­keş Mes­ci­di­’nin asıl ye­ri ise “ti­ca­re­t” ala­nı ola­rak işa­ret­len­di. 2005 yılında Saraçhane Cami olarak gösterilen alan da 2012 imar planında ticaret alanı gösterilerek caminin ismi silinmiş.

Fa­tih Be­le­di­ye­si­’nin imar de­ği­şik­li­ği ka­mu­oyun­da tep­ki­ye yol aç­tı. İs­tan­bul Çev­re Kül­tür ve Ta­ri­hi Eser­le­ri Ko­ru­ma Der­ne­ği (İS­TED) 2012 pla­nı­nın ye­ni­den dü­zel­til­me­si için Fa­tih Be­le­di­ye­si­’ne çok sa­yı­da di­lek­çe ver­di. Di­lek­çe­ler­de ya­pı­lan imar pla­nıy­la bu alan­la­rın ta­ri­hi do­ku­dan çı­ka­rı­lıp kul­la­nı­ma açıl­dı­ğı­na dik­kat çe­ki­le­rek bu du­ru­mun va­kıf ve ca­mi man­tı­ğı­na da ay­kı­rı ol­du­ğu­nun al­tı çi­zil­di.

İmar pla­nın­dan si­li­nen ca­mi, mes­cit gi­bi yer­le­rin 300-400 se­ne ev­vel vak­fe­den­le­rin kı­ya­me­te ka­dar ca­mi ve mes­cit kal­ma­sı için vak­fet­ti­ği­ni ha­tır­la­tan İS­TED yet­ki­li­le­ri “Pa­di­şah­lar­dan tu­tun­da ya­pan tüm ki­şi­ler bu yer­le­re ke­sin­lik­le do­ku­nul­ma­ma­sı­nı is­te­miş­ler el sü­ren­le­re de Al­la­h’­ın be­la­sı üze­ri­ne ol­sun di­ye bed­du­a et­miş­le­r” de­di. İS­TED söz ko­nu­su plan­ma için ida­re mah­ke­me­si­ne de ip­tal da­va­sı aç­tı.

Plan­da is­mi si­li­nen alan­la­rın ye­ri­ne oto­park, iş­ha­nı ve ben­zer şey­ler ya­zıl­dı­ğı­nı ifa­de eden İS­TED yet­ki­li­le­ri, bu alan­la­rın mad­di açı­dan çok de­ğer­li yer­ler ol­du­ğuna vur­gu ya­pı­yor.

Si­li­nen bir­çok ca­mi ve mes­cit ala­nı için 2013 yı­lın­da böl­ge ida­re mah­ke­me­si­ne baş­vu­ra­rak iti­raz­da bu­lun­duk­la­rı­nı be­lir­ten bir İS­TED yet­ki­li­si, “Baş­vur­duk ama bu mah­ke­me­ler 4-5 yıl de­vam edi­yor bu sü­re zar­fın­da her­ şey ola­bi­li­r” ifa­de­le­ri­ni kul­lan­dı.

Sultan Camii arazisi pasaja dönüştü

İsim­le­ri imar pla­nın­dan si­li­nip ti­ca­ri ku­ru­luş, ko­nut ve tu­rizm ala­nı ya­pıl­ma­sı ka­rar­laş­tı­rı­lan ca­mi ve mes­cit­ler­den ba­zı­la­rı şöy­le: Sultan Camii, Acı Mus­luk Mes­ci­di, Ace­moğ­lan­lar Mes­ci­di, Ala­ca Mes­ci­di, Ali­pa­şa Mes­ci­di, Ba­lan­ba­ğa Mes­ci­di, Bos­tan­cı Ba­şı Ca­mii, Ce­za­yir­li Ah­met Pa­şa Ca­mii, Ha­cı Fer­hat Ca­mii, Ham­za Pa­şa Ca­mii, Ha­san Ha­li­fe Ca­mii, Ho­ca Rüs­tem Ca­mii, İğ­ci­ler Mes­ci­di, Ka­ra Ha­san Ağa Mes­ci­di, Kem­ha Mes­ci­di, Mol­la Fe­na­ri Ca­mi, Mol­la Kes­tel Ca­mi, Mus­ta­fa Bey Mes­ci­di, Pa­pa­zoğ­lu Mes­ci­di, Sa­rı Na­suh Mes­ci­di, Sa­rı Mu­sa Ca­mii.

Tarihi yok edip Fatih’i turizm alanı yapmak istiyorlar

İstanbul Şehir Planlamacıları Odası Başkanı Tayfun Kahraman, hazırlanan imar planını eleştirdi.

“Fatih tarihi mirası yok edilip turizm bölgesine dönüştürülmek isteniyor” diyen Kahraman, daha önce de bu gibi yerlerin ibadethane olmasına rağmen ticaret alanlarına dönüştürüldüğüne vurgu yaptı. Belediyelerin yeni bir imar planı yaparken o alandaki mevcut dokuyu gözetmesi gerektiğini anlatan Kahraman o dokunun yaşatılması ve güncel hayat tarzına uyum sağlayarak planların yapılması lazım geldiğini söyledi. Bu alanların amacından çıkartılarak ticari ve turizm tesisi boyutlarına geçirildiğini kaydeden Kahraman “Bu gibi planlarda amaç mevcut yapıyı korumaktır. Bu hassasiyetin gösterilmesi gerekirdi” dedi.  

20 YILDA BİR DEĞİŞİR

Mimarlar Odası İstanbul Şubesi Genel Sekreteri Mücella Yapıcı ise, imar planlarının teknik bir gereklilik olmadığı sürece 20 yılda bir değişmesi gerektiğini söyledi. Londra’yı örnek veren Yapıcı, söz konusu kentte halen 100 yıllık imar planlarının geçerli olduğunu anlattı.

Eski Eminönü Belediye Başkanı Lütfi Kibiroğlu yeni imar planıyla cami ve mescitlerin yok edildiğini ifade etti.  “Yeni imar planı ile Fatih oteller şehrine dönüştürülmek isteniyor” diyen Kibroğlu, Osmanlı’dan kalan ecdat yadigarı tarihi eserlerin yok edildiği uyarısında bulundu.

‘Camileri envanter dışı bıraktılar’

İmar değişikliğine Saadet Partisi Fatih Belediyesi Meclis üyesi Tevfik Dağ da itiraz etti. Dağ, imar planının iptal edilmesi için 6. İdare Mahkemesi’ne başvurarak İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı, Fatih Belediyesi ve Kültür ve Turizm Bakanlığı hakkında dava açtı.

MAHKEMEYE LİSTE VERDİ

Dağ, dilekçesinde söz konusu plandaki tarihi eserlerin günümüze ulaşamadığını ancak kimlik ve kültürel şahsiyetleri nedeniyle korunmaları gerektiğine dikkat çekti. Ayrıca Dağ, mahkemeye bir liste sunarak mescit ve camilerin çeşitli işlemlerle envanter dışı bırakıldığını ve geri dönülmez bir şekilde ortadan kaldırılma yoluna gidildiğini tek tek anlattı.


YUNUS TİRYAKİ - BUGÜN GAZETESİ