T.C.
YARGITAY
8. HUKUK DAİRESİ
E. 2017/16903
K. 2018/9216
T. 13.3.2018

* ARTIK DEĞERE KATILMA ALACAĞI İSTEMİ ( Eklenmeden ve Denkleştirmeden Elde Edilen Miktarlar da Dahil Olmak Üzere Her Eşin Edinilmiş Mallarının Toplam Değerinden Bu Mallara İlişkin Borçlar Çıkarıldıktan Sonra Kalan Artık Değerin Yarısı Üzerindeki Diğer Eşin Alacak Hakkı Olduğu )

* ARTIK DEĞERE KATILMA ( Her Eş veya Mirasçıların Diğer Eşe Ait Artık Değerin Yarısı Üzerinde Hak Sahibi Olduğu - Katılma Alacağı Yasa'dan Kaynaklanan Bir Hak Olup Bu Hakkı Talep Eden Eşin Gelirinin Olmasına veya Söz Konusu Mal Varlığının Edinilmesine İyileştirilmesine ya da Korunmasına Katkıda Bulunulmasına Gerek Olmadığı )

* İSPAT YÜKÜ ( Belirli Bir Malın Eşlerden Birine Ait Olduğunu İddia Eden Kimsenin İddiasını İspat Etmekle Yükümlü Olduğu - Eşlerden Hangisine Ait Olduğu İspat Edilemeyen Malların Onların Paylı Mülkiyetinde Sayılacağı - Bir Eşin Bütün Mallarının Aksi İspat Edilinceye Kadar Edinilmiş Mal Olarak Kabul Edileceği )

* KATILMA ALACAĞININ HESABI ( Artık Değere Katılma Alacağı İstemi - Taşınmazın Kooperatife Üye Olunarak Edinildiği/Ödemelerin Evlilik Öncesi ve Evlilik Birliği İçin Devam Ettiği/Ödemelerin Davalının Babası Tarafından Yapıldığına Dair Somut Delil Bulunmadığı - Evlilik Birliği İçinde Yapılan Ödemeler Sebebiyle Davacının Katılma Alacağının Olduğunun Kabulü Gerektiği - Taşınmaz İçin Evlilik Birliği İçinde Yapılan Ödemelerin Tüm Ödemelere Oranı Bulunup Artık Değere Katılma Alacağının Hesaplanarak Karar Verileceği )

4721/m.179,219,202/1,222,225,227/1,228/1,229,230,231,232,235/1,236/1

6100/m.33

ÖZET : Dava, artık değere katılma alacağı istemine ilişkindir.

Taşınmazın kooperatife üye olunarak edinildiği, ödemelerin evlilik öncesi ve evlilik birliği için devam ettiği, ödemelerin davalının babası tarafından yapıldığına dair somut delil bulunmadığına göre, evlilik birliği içinde yapılan ödemeler sebebiyle davacının katılma alacağının olduğunun kabulü gerekir. Mahkemece yapılacak iş, taşınmaz için evlilik birliği içinde yapılan ödemelerin tüm ödemelere oranı bulunup, artık değere katılma alacağının hesaplanarak karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olmuştur.

DAVA : Taraflar arasında görülen ve yukarda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kısmen kabulüne ve kısmen reddine karar verilmiş olup hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü:

KARAR : Davacı vekili, evlilik birliği içinde edinilen taşınmaz ve araçlar sebebiyle 1.000,00 TL alacağın tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davacı vekili 20.01.2015 tarihli dilekçesi ile talep miktarını artırarak toplam 10.987,00 TL alacağın tahsilini istemiştir.

Davalı vekili, davanın reddini savunmuştur.

Mahkemece, ...plakalı araca yönelik talebin kabulüyle 2.700,00 TL'nin tahsiline, ... plakalı araç ve taşınmaza yönelik talebin reddine karar verilmiştir. Hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

1. Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamından; dosya muhtevasına, dava evrakı ile yargılama tutanakları münderecatına ve mevcut deliller mahkemece takdir edilerek karar verildiğine, takdirde bir isabetsizlik bulunmadığına göre, davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.

2. Davacının taşınmaza yönelik temyiz itirazlarına gelince;

Maddi olayları ileri sürmek taraflara, hukuki nitelendirme yapmak ve uygulanacak kanun maddelerini belirlemek hakime aittir (6100 Sayılı HMK m. 33). İddianın ileri sürülüş şekline göre dava, artık değere katılma alacağı istemine ilişkindir.

Mal rejiminin devamı süresince, bir eşin sahip olduğu edinilmiş malda, diğer eşin artık değerin yarısı oranında katılma alacak hakkı vardır. Artık değere katılma alacağı; eklenecek değerlerden (TMK m. 229) ve denkleştirmeden (TMK m. 230) elde edilen miktarlar da dahil olmak üzere, eşin edinilmiş mallarının (TMK m. 219) toplam değerinden, bu mallara dair borçlar çıktıktan sonra kalan artık değerin (TMK m. 231) yarısı üzerindeki diğer eşin alacak hakkıdır (TMK m. 236/1). Katılma alacağı Yasa'dan kaynaklanan bir hak olup, bu hakkı talep eden eşin gelirinin olmasına veya söz konusu mal varlığının edinilmesine, iyileştirilmesine ya da korunmasına katkıda bulunulmasına gerek yoktur.

Artık değere katılma alacak miktarı hesaplanırken, mal rejiminin sona erdiği sırada mevcut olan malların, bu tarihteki durumlarına göre, ancak tasfiye tarihindeki sürüm (rayiç) değerleri esas alınır (TMK m. 227/1, 228/1, 232 ve 235/1). Yargıtay uygulamalarına göre, tasfiye tarihi karar tarihidir.

Belirli bir malın eşlerden birine ait olduğunu iddia eden kimse, iddiasını ispat etmekle yükümlüdür. Eşlerden hangisine ait olduğu ispat edilemeyen mallar onların paylı mülkiyetinde sayılır. Bir eşin bütün malları, aksi ispat edilinceye kadar edinilmiş mal olarak kabul edilir (TMK m. 222).

Yukarıdaki değer tespiti, belirleme ve hesaplamaların yapılabilmesi gerek görülürse konusunun uzmanı bilirkişi veya bilirkişilerden de yardım alınmalıdır.

Somut olaya gelince; eşler, 04.08.2003 tarihinde evlenmiş, 11.04.2011 tarihinde açılan boşanma davasının kabulüne dair hükmün, 23.03.2012 tarihinde kesinleşmesiyle boşanmışlardır. Mal rejimi boşanma davasının açıldığı tarih itibarıyla sona ermiştir (TMK m. 225/son). Sözleşmeyle başka mal rejiminin seçildiği ileri sürülmediğinden evlilik tarihinden mal rejiminin sona erdiği tarihe kadar ise, edinilmiş mallara katılma rejimi geçerlidir (4722 Sayılı Kanun'un m. 10, TMK m. 202/1). Tasfiyeye konu S.S. Gülara Konut Yapı Kooperatifine davalı eş tarafından 10.11.1998 tarihinde üye olunmuş, ödemeler 1998-2004 yıllları arasında yapılmıştır. Dava konusu 559 ada 1 parsel 3 numaralı bağımsız bölüm, 03.11.2004 tarihinde davalı eş adına tescil edilmiştir. Mal rejiminin tasfiyesinde eşlerin bağlı bulunduğu rejime dair hükümler uygulanır (TMK m. 179).

Yukarda açıklanan yasal düzenleme ve ilkeler uyarınca yapılan incelemede;

Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, davacının 559 ada 1 parsel 3 numaralı bağımsız bölüm sebebiyle alacak talebinde bulunduğu, davalının taşınmazın kooperatif yoluyla edinildiği ve ödemelerin babası tarafından yapıldığını savunduğu, mahkemece kooperatiften gelen yazı ve tanık beyanlarına göre ödemelerin davalının babası tarafından yapıldığı kabul edilerek taşınmazın kişisel mal olduğu gerekçesi ile talebin reddine karar verildiği, ancak dosya kapsamında ödemelerin davalının babası tarafından yapıldığına yönelik tanık beyanı dışında somut delil olmadığı anlaşılmaktadır. Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelere göre, taşınmazın kooperatife üye olunarak edinildiği, ödemelerin evlilik öncesi ve evlilik birliği için devam ettiği, ödemelerin davalının babası tarafından yapıldığına dair somut delil bulunmadığına göre, evlilik birliği içinde yapılan ödemeler sebebiyle davacının katılma alacağının olduğunun kabulü gerekir (TMK m. 222). O halde mahkemece yapılacak iş, taşınmaz için evlilik birliği içinde yapılan ödemelerin tüm ödemelere oranı bulunup, yukarda açıklanan yasal düzenlemeler ve Dairemiz'in ilke ve uygulamalarına göre, artık değere katılma alacağının hesaplanarak karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olmuştur.

SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarda 2. bentte gösterilen sebeplerle 6100 Sayılı HMK'nun Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 Sayılı HUMK'nun 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA; davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının yukarda 1. bentte gösterilen sebeplerle reddine, taraflarca HUMK'nun 440/I maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine ve peşin harcın istenmesi halinde temyiz edene iadesine, 13.03.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

kazanci.com.tr