T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ
E. 2017/2465
K. 2017/7755
T. 20.6.2017

* TARAFLARIN DURUŞMAYA DAVETİ ( Tarafların Ön İnceleme Aşamasının Tamamlanmasından Sonra Tahkikat İçin Duruşmaya Davet Edileceği/Taraflara Gönderilecek Davetiyede Belirlenen Gün ve Saatte Geçerli Bir Özrü Olmadan Mahkemede Hazır Bulunmadıkları Takdirde Duruşmaya Yokluklarında Devam Edileceği ve Yapılan İşlemlere İtiraz Edemeyeceklerinin Bildirileceği - Ön İnceleme Duruşmasına Katılmayan Davalının Tahkikat Duruşmasına Davet Edilmeden Yokluğunda Hüküm Kurulmasının İsabetsiz Olduğu/Hukuki Dinlenilme Hakkının İhlali )

* HUKUKİ DİNLENİLME HAKKI ( Yargılama İle İlgili Bilgi Sahibi Olunmasını/Açıklama ve İspat Hakkını/Mahkemenin Açıklamaları Dikkate Alarak Değerlendirmesini ve Kararların Somut Ve Açık Olarak Gerekçelendirilmesini Kapsayacağı )

* TAHKİKATIN SONA ERMESİ ( Hâkimin Tarafların İddia ve Savunmalarıyla Toplanan Delilleri İnceledikten Sonra Duruşmada Hazır Bulunan Taraflara Tahkikatın Tümü Hakkında Açıklama Yapabilmeleri İçin Söz Vereceği/Mahkemenin Tarafların Tahkikatın Tümü Hakkındaki Açıklamalarından Sonra Tahkikatı Gerektiren Bir Husus Kalmadığını Görürse Tahkikatın Bittiğini Taraflara Tefhim Edeceği - Mahkemenin Davalıya Tahkikatın Tümü Hakkında Açıklama ve Son Sözlerini Söyleme Hakkı Vermeyerek Hüküm Vermesinin Bozmayı Gerektirdiği )

* SÖZLÜ YARGILAMA ( Mahkemenin Tahkikatın Bitiminden Sonra Sözlü Yargılama ve Hüküm İçin Tayin Olacak Gün ve Saatte Mahkemede Hazır Bulunmalarını Sağlamak Amacıyla İki Tarafı Davet Edeceği/Taraflara Çıkartılacak Olan Davetiyede Belirlenen Gün ve Saatte Mahkemede Hazır Bulunmadıkları Takdirde Yokluklarında Hüküm Verileceği Hususunun Bildirileceği/Sözlü Yargılamada Mahkemenin Taraflara Son Sözlerini Sorarak Hükmünü Vereceği )
6100/m. 27, 33, 147, 184, 186,

ÖZET : Mahkemece ön inceleme duruşmasında dava nihai olarak karara bağlanmayıp tahkikat aşamasına geçildiğine göre, ön inceleme duruşmasına katılmayan davalının Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 147. maddesi gereğince tahkikat duruşmasına davet edilmeden, yokluğunda hüküm kurulması, davalının hukuki dinlenilme hakkının (HMK.md.27) ihlali niteliğinde olup bozmayı gerektirmiştir.

Mahkemenin davalıya tahkikatın tümü hakkında açıklama ve son sözlerini söyleme hakkı vermeyerek Hukuk Muhakemeleri Kanununun 184 ve 186. Maddelerinin emredici ve açık hükmünü uygulamadan hüküm vermiş olması isabetsizdir.

DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davalı erkek tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : 1-)Dava, 30.01.2014 tarihinde ikame edilmiştir. Mahkemece ön incelemenin duruşmalı yapılmasına karar verilmiş, taraflara ön inceleme duruşmasına çağrı davetiyesi tebliğ edilmiş, davalı taraf belirlenen ön inceleme duruşmasına gelmemiştir. Mahkemece ön inceleme duruşmasında dava nihai olarak karara bağlanmayıp tahkikat aşamasına geçildiğine göre, davalının Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 147. maddesi gereğince tahkikat duruşmasına davet edilmesi zorunludur. Bu yasal zorunluluğun gereği yapılmadan davalının yokluğunda hüküm kurulması, davalının hukuki dinlenilme hakkının (HMK.md.27) ihlali niteliğinde olup bozmayı gerektirmiştir.

2-) Mahkeme, tahkikatın bitiminden (HMK m. 184) sonra sözlü yargılama ve hüküm için tayin olunacak gün ve saatte mahkemede hazır bulunmalarını sağlamak amacıyla iki tarafı davet eder. Taraflara çıkarılacak davetiyede (Tebligat K. m. 9) belirlenen gün ve saatte mahkemede hazır bulunmadıkları takdirde yokluklarında hüküm verileceği hususu bildirilir (HMK m. 186/1). Sözlü yargılamada mahkeme, tarafların son sözlerini sorar ve hükmünü verir (HMK m. 186/2). Hakim, Türk Hukukunu re'sen uygular (HMK m. 33). Mahkeme Hukuk Muhakemeleri Kanununun emredici düzenlemelerinin gereğini yerine getirmek zorundadır (HGK 13.03.2013, 2013/802 esas, 2013/347 karar). Mahkeme davalıya tahkikatın tümü hakkında açıklama ve son sözlerini söyleme hakkı vermeyerek Hukuk Muhakemeleri Kanununun 184 ve 186. Maddelerinin emredici ve açık hükmünü uygulamadan hüküm vermiştir. Bu sebeple hükmün bozulmasına karar verilmesi gerekmiştir.

SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarda 1. ve 2. bentlerde gösterilen sebeplerle BOZULMASINA, bozma sebebine göre diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, temyiz peşin harcının istenmesi halinde yatırana iadesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi. 20.06.2017 (Salı.)