T.C.
YARGITAY
11. HUKUK DAİRESİ
E. 2016/10489
K. 2018/2489
T. 09.04.2018

* ALACAK İSTEMİ ( Davalı Donatan Tarafından Deniz Yoluyla Taşınan Emtianın Konişmento İbraz Edilmeden Davalı Gönderilene Teslimi Nedeniyle Zarara Uğranıldığı İddiasına Dayalı – Davalı Taşıyıcının Hangi Eylemi Nedeniyle ve Ne Şekilde Sorumlu Olduğu Açıklanmaksızın Ödenmeyen Emtia Bedelinden Sorumlu Tutulmasının Bozmayı Gerektirdiği )

* MALLARIN SALAHİYETLİ KONİŞMENTO HAMİLİNE TESLİMİ ( Davalı Donatan Tarafından Deniz Yoluyla Taşınan Emtianın Konişmento İbraz Edilmeden Davalı Gönderilene Teslimi Nedeniyle Zarara Uğranıldığı İddiasına Dayalı Alacak İstemi - Konişmento Gereğince Kendisine Mallar Teslim Edilecek Olan veya Konişmento Emre Yazılı İse Ciro ve Teslim İle Kendisine Devredilmiş Olan Kimsenin Malları Teslim Almaya Salahiyetli Olduğu/Konişmento Birden Çok Nüsha Olarak Tanzim Edilmişse Malların Bir Tek Nüshanın Salahiyetli Hamiline Teslim Edileceği )

* TAŞIYICININ SORUMLULUĞU ( Davalı Taşıyıcının Hangi Eylemi Nedeniyle ve Ne Şekilde Sorumlu Olduğu Açıklanmaksızın Ödenmeyen Emtia Bedelinden Sorumlu Tutulmasının İsabetsiz Olduğu - Emtianın Taşıyıcı Tarafından Konişmentoda Gösterilen Gönderilene Teslim Edilmesi/Davacının Düzenlediği Satış Faturasının Davalı Gönderilene Hitaben Düzenlenmesi/Gönderilen Tarafından Mal Bedelinin Kısmen Davacıya Ödenmesi ve Taşıyıcıya Satılan Mal Bedelinin Tahsilinin Sağlanması Yönünde Bir Görev Verildiğinin veya Yükün Bir Başka Alıcıya Teslim Edilmesi Gerektiğinin İddia ve İspat Edilemediği )

ÖZET : Dava, davalı donatan tarafından deniz yoluyla taşınan emtianın konişmento ibraz edilmeden davalı gönderilene teslimi nedeniyle zarara uğranıldığı iddiasına dayalı alacak istemine ilişkindir.

Emtianın taşıyıcı tarafından konişmentoda gösterilen gönderilene teslim edilmesi, davacının düzenlediği satış faturasının davalı gönderilene hitaben düzenlenmesi, gönderilen tarafından mal bedelinin kısmen davacıya ödenmesi ve taşıyıcıya satılan mal bedelinin tahsilinin sağlanması yönünde bir görev verildiğinin veya yükün bir başka alıcıya teslim edilmesi gerektiğinin iddia ve ispat edilememiş olmasına göre; davalı taşıyıcının hangi eylemi nedeniyle ve ne şekilde sorumlu olduğu açıklanmaksızın ödenmeyen emtia bedelinden sorumlu tutulması isabetsizdir.

DAVA: Taraflar arasında görülen davada İstanbul 17. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen 09/03/2016 tarih ve 2014/355-2016/104 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davalı Captain Yamak Gemisi Donatanı/Taşıyanı Sunlight Shipping Co'ya izafeten acentesi ... Denizcilik Nak. ve Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi Adem Gönül tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:

KARAR : Davacı vekili, müvekkilinin sattığı 11.000 ton klinker yükünün davalılardan Sunlight Shipping Co.'ya izafeten ... Denizcilik Nakliyat ve Tic. Ltd. Şti.'nin donatanı olduğu Captain Yamak gemisiyle Gürcistan'ın Poti Limanı'na taşındığını, yükün taşımayı temsil eden konşimento ibraz edilmeden davalı İnter Alyans Ltd.'ye teslim edildiğini, 682.000 USD olan mal bedelinden 281.700 USD'nin İnter Alyans Ltd. tarafından ödendiğini, bakiye 400.300 USD zararlarının doğduğunu, davalılardan İnter Alyans'ın bu tutarda sebepsiz zenginleştiğini ileri sürerek 400.300 USD'nin bankaların dövize uyguladıkları en yüksek faiz oranındaki faizi ile birlikte fiili ödeme tarihindeki TCMB efektif satış kuru üzerinden davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep ve dava etmiştir.

Davalı İnter Alyans Ltd.'ye izafeten temsilcisi/ acentesi Günalp Dış Tic. San. Ltd. Şti vekili, taşıma sözleşmesinin dava dışı Montline İmport Corp. tarafından imzalandığını, İnter Alyans Ltd.'nin sözleşmenin tarafı olmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.

Diğer davalı, davaya cevap vermemiştir.

Mahkemece, iddia, savunma, bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamına göre, donatan Sunlight Shipping Co.'ya izafeten acente ... Denizcilik Nakl. Ltd. Şti.'ne karşı açılan davada, dava konusu taşımaya ilişkin hazırlık mektubunda davalı şirketin acente olarak gösterilmesi sebebiyle bu şirkete husumet yöneltilmesinde usulsüzlük bulunmadığı, davacı tarafından Gürcistan'a satılan emtia için 01.09.2008 tarihli 682.000 USD tutarında fatura düzenlendiği, bu fatura karşılığında kısmen ödeme yapıldığı, davacı defterlerine göre 400.293 USD bakiye alacağın kaldığı, taşıyıcı şirketin konşimento ibraz edilmeksizin yükü alıcısına teslim ettiği, bu sebeple bakiye alacağın tahsil edilemediği, davalı gönderilen İnter Alyans Ltd.'nin satın aldığı emtia bedelini ödemekle yükümlü olduğu, davalı donatan/ taşıyıcının 6762 sayılı TTK'nin 1102. maddesi uyarınca konşimentonun teslimi şartını gerçekleştirmeden malı gönderilene vermesi sebebiyle müşterek ve müteselsil sorumluluğunun bulunduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, 400.293 USD'nin dava tarihinden itibaren 3095 sayılı Kanunun 4/a maddesi uyarınca işleyecek faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmiştir.

Kararı, davalı Captain Yamak Gemisi Donatanı/Taşıyanı Sunlight Shipping Co'ya izafeten acentesi ... Denizcilik Nak. ve Tic. Ltd. Şti. vekili temyiz etmiştir.

1- Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, mümeyyiz davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde değildir.

2- Dava, davalı donatan tarafından deniz yoluyla taşınan emtianın konişmento ibraz edilmeden davalı gönderilene teslimi nedeniyle zarara uğranıldığı idiasına dayalı alacak istemine ilişkindir. Davacı, davalı İnter Alyans Ltd. tarafından teslim alınan emtia bedelinin eksik ödendiğini ileri sürmüş, bu nedenle zarara uğradığını iddia etmiş olup malın davalı İnter Alyans Ltd.'ye teslim edildiği ve İnter Alyans Ltd. tarafından kısmen ödeme yapıldığı uyuşmazlık dışıdır. İbraz edilen 11.09.2008 düzenleme tarihli konişmentoda gönderen davacı, gönderilen ise İnter Alyans Ltd. olarak gösterilmiş, konişmento içeriğinde yükün bedelin ödenmesinin sağlanmasından sonra gönderilene teslim edileceği yönünde davalı taşıyıcıya bir görev verilmemiştir. Davacı tarafından da davalı taşıyıcının, ancak satılan emtia bedelinin tahsilinin sağlanmasını müteakip gönderilene teslim edilmesi gerektiği ya da konişmentonun başka bir alıcıya ciro ve teslim edildiği iddia ve ispat edilmemiştir. Olay tarihinde yürürlükte bulunan 6762 sayılı TTK'nin 1102. maddesinde, konişmento gereğince kendisine mallar teslim edilecek olan veya konişmento emre yazılı ise ciro ve teslim ile kendisine devredilmiş olan kimsenin, malları teslim almaya salahiyetli olduğu, konişmento birden çok nüsha olarak tanzim edilmişse malların, bir tek nüshanın salahiyetli hamiline teslim edileceği belirtilmiştir.

6762 sayılı TTK'nin 1102 ile 1108. maddelerinde malın gerçek sahiplerine tesliminin sağlanması amaçlanmaktadır. Somut uyuşmazlıkta da emtianın taşıyıcı tarafından konişmentoda gösterilen gönderilene teslim edilmesi, davacının düzenlediği satış faturasının davalı gönderilen İnter Alyans Ltd.'ye hitaben düzenlenmesi, gönderilen tarafından mal bedelinin kısmen davacıya ödenmesi ve taşıyıcıya satılan mal bedelinin tahsilinin sağlanması yönünde bir görev verildiğinin veya yükün bir başka alıcıya teslim edilmesi gerektiğinin iddia ve ispat edilememiş olmasına göre davalı taşıyıcının ödenmeyen mal bedelinden hangi eylemi nedeniyle ve ne şekilde sorumlu olduğu açıklanmaksızın yazılı şekilde davalı taşıyıcının da ödenmeyen emtia bedelinden sorumlu tutulması doğru olmamış, kararın davalı taşıyıcı yararına bozulmasını gerektirmiştir.

SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle mümeyyiz davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle mümeyyiz davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davalı Captain Yamak Gemisi Donatanı/ Taşıyan Sunlight Shipping Co.'ya izafeten ... Denizcilik Nak. ve Tic. Ltd. Şti. yararına BOZULMASINA, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz edene iadesine, 09.04.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

kazanci.com.tr