Türk Kızılayı'nın, Bakanlar Kurulu'nca onaylanmayan tüzüğü davalık oldu. Ankara 25. Asliye Hukuk Mahkemesi'ne açılan davada mahkeme, Kızılay'ın 28 Haziran 2007 tarihli Genel Kurul kararlarını iptal etti.
Türk Kızılayı'nın 6 Ocak 2007 tarihli Genel Kurulunda tüzük değişikliği yapıldı. Fakat bu değişiklik Dernekler Kanununa göre Bakanlar Kurulu'nun onayına sunulması gerekirken kurula sunulmadı. Yapılan tüzük değişikliği 28 Nisan 2007 tarihli Genel Kurul toplantısında uygulanarak şube delegeleri, genel kurul zamanı ve dernek organları oluşturuldu. Bunun üzerine Dernekler İl Müdürlüğü'nün hazırladığı rapor doğrultusunda, "tüzüğe aykırı" Genel Kurul toplantısı yapıldığı gerekçesiyle Dernek Yönetim Kurulu Başkanı hakkında Ankara Valiliği'nce idare para cezası uygulandı. Bu karara yapılan itiraz ise 5. Sulh Ceza Mahkemesi'nce ret edildi. Ayrıca valilik, Dernekler Kanununun 32. maddesine işaret ederek Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulundu. Bunun üzerine Başsavcılıkça Ankara 25. Asliye Hukuk Mahkemesine dava açıldı.

-"ALAKASIZ İŞLEMLER"-

Bunun üzerine, davayı görüşen mahkeme heyeti, Bilirkişi Raporu istedi. Bilirkişi Raporu'nda da Kızılay'ın 6 Ocak 2007 tarihli Genel Kurulu'nda gerçekleştirilen tüzük değişikliğinin Bakanlar Kurulu'nun onayına sunulmadığının belirlendiği bildirildi. Raporda, tüzüğün Kurulca onaylanmamasına rağmen 28 Nisan 2007 tarihinde gerçekleştirilen Kızılay Genel Kurulu'nda değişikliğin uygulandığı ve yasal olarak yürürlükte bulunan tüzükle "alakasız işlemler" yapıldığı öne sürüldü. Raporda, Genel Kurul'da yapılan işlemlerin tüzüğün geçerli olmaması nedeniyle yok hükmünde olduğu ve hukuki dayanağının bulunmadığı vurgulandı.

-BAKANLAR KURULU ONAYI ŞARTI-

Raporda, Kızılayın herhangi bir dernek olmadığı kamu yararına çalışan bir dernek olduğu anımsatıldı. Kızılayın diğer derneklerden, farklılıkları, avantajları ve yükümlüklerinin olduğu ifade edilen raporda, "Buna göre, Türkiye Kızılay Derneği ve Türk Hava Kurumu'nun tüzüklerini onaylamaya Bakanlar Kurulu yetkilidir. Buradaki onaylama yetkisinin sıradan bir işlem olmadığı açıktır. Nasıl ki yasalar, Cumhurbaşkanı tarafından onaylanmadıkça Resmi Gazete'de yayımlanamaz ve dolayısıyla da yürürlüğe giremez ise, Türkiye Kızılay Derneği'nin Tüzüğünde yapılacak bir değişikliğin de yasayla yetkilendirilmiş bulunan Bakanlar Kurulu tarafından onaylanmadıkça yürürlüğe girmesi mümkün değildir" denildi. Raporda ayrıca, Bakanlar Kurulu'nun onaylama yetkisinin sıradan bir işlem olmadığına da işaret edildi.

-"HUKUKEN GEÇERLİ DEĞİL"-

Bilirkişi raporunda, Bakanlar Kurulu'nca henüz onaylanmamış bir tüzüğün Dernek Genel Kurulu'ndan geçmiş olsa bile, hala bir tüzük değişikliği teklifi ya da taslağı niteliğinde olacağının altı çizildi. Raporda, söz konusu tüzüğün 64. maddesinde de "Bu tüzük yayımı tarihinde yürürlüğe girer" denilmiş olduğu belirtilerek tüzükte, "Genel kurulda kabul edildiği" ya da "Mülkü amire teslim edildiği tarihte yürürlüğe girer" şeklinde herhangi bir hükmün bulunmadığına da dikkat çekildi.
Bu şekilde toplanan Genel Kurul'da alınan kararların "sakat" olduğu, toplantıda alınan kararların ise "yok hükmünde" sayılması gerektiği vurgulanan raporda, Dernekler İl Müdürlüğü'nce de 6 Ocak 2007 tarihinde tüzükte yapılan değişiklikle şube delegeleri, Genel Kurul zamanı ve dernek organlarının oluşturulduğu ve bu değişikliklerin Bakanlar Kurulu tarafından onaylanmadığının tespit edildiği belirtildi.
Ayrıca raporda, söz konusu Genel Kurul'un hukuken geçerli olmadığı ve ortaya çıkan iradenin de Genel Kurul iradesi olarak adlandırılmasının mümkün olmayacağı ifade edilerek "Henüz yürürlüğe girmemiş bu tüzüğe göre Genel Kurula katılacak şube delegelerinin belirlenmiş olması, Genel Kurul iradesinin mevcut tüzüğe göre oluşmadığı, yani ortaya hukuken geçerli bir Genel Kurul iradesinin çıkmadığı anlamına gelmektedir. Sonuçta, hukuka uygun temel iradenin yeniden ortaya çıkması için tüzüğe uygun bir Genel Kurul toplanması yönünde tedbir alınması zorunluluğu ortaya çıkacaktır" denildi.
Raporun sonuç bölümünde ise söz konusu davanın ispat edildiği, yürürlükteki tüzük hükmüne dayanmaksızın belirlenen şube delegelerinin katılımıyla yapılan 28 Nisan 2007 tarihli toplantının Genel Kurul toplantısı olarak isimlendirilemeyeceği ve bu konuda alınan kararların Türk Kızılay Derneği'ne mal edilemeyeceği kanaatine ulaşıldığı belirtildi.
Mahkeme heyeti ise Bilirkişi Raporu'nu da değerlendirerek verdiği kararda, Kızılay'ın 28 Nisan 2007 tarihinde yapılan Genel Kurul kararlarının iptal edilmesine hükmetti.
Öte yandan, Kızılay yetkililerinin mahkemenin kararının gerekçesinin açıklanmasının ardından kararı temyiz etme hakkı bulunuyor.(ANKA)
(EÖ/ÖMR)