Daha sonra Adalet Bakanlığı 30.01.2012 tarihinde ilgili kanun tasarının Başbakanlıkta bulunan "Yargı Hizmetlerinin Etkinleştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması ve Basın Yayın Yoluyla İşlenen Suçlara İlişkin Dava ve Cezaların Ertelenmesi Hakkında Kanun Tasarısı" Başbakanlığın 30/1/2012 tarih ve 464/544 sayılı yazısı ile Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne gönderildiğine ilişkin duyuru yayımlamıştır.
Bu kanun tasarısını pek tabi ki bir çok önemli konuda değişiklik yapılmasını içeriyor,ancak bizim üzerinde durmak istediğimiz husus, bu kanun tasarısının 84. maddesidir.
Kanun tasarısı Başbakanlığa gönderilmeden önce yani Adalet Bakanlığı’nın 23.01.2012 tarihinde yayımladığında 84.maddesi şu şekildedir:
MADDE 84- Maddeyle, 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin eki cetvellerde değişiklik yapılmak suretiyle icra dairelerindeki kadro ihtiyacının karşılanması amacıyla yeni kadrolar ihdas edilmektedir.
Diğer taraftan, yargılama faaliyetleri sırasında önemli görevler ifa eden mübaşirlerin sınıfı, “Genel İdari Hizmetleri Sınıfı (GİH)” olarak düzenlenmektedir.
Bilindiği üzere yardımcı hizmetler sınıfıyla ilgili görev tanımlaması 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36 ncı maddesinde yapılmıştır. Buna göre, yardımcı hizmetler sınıfı, kurumlarda her türlü yazı ve dosya dağıtmak ve toplamak, müracaat sahiplerini karşılamak ve yol göstermek; hizmet yerlerini temizleme, aydınlatma ve ısıtma işlerinde çalışmak veya basit iklim rasatlarını yapmak; ilaçlama yapmak veya yaptırmak veya tedavi kurumlarında hastaların ve hastanelerin temizliği ve basit bakımı ile ilgili hizmetleri yapmak veya kurumlarda koruma ve muhafaza hizmetleri gibi ana hizmetlere yardımcı mahiyetteki görevlerde her kurumun özel bünyesine göre ve yine bu mahiyette olmak üzere ihdasına lüzum gördüğü yardımcı hizmetleri ifa ile görevli bulunanlardan 4 üncü maddenin (D) bendinde tanımlananların dışında kalanları kapsar. Bu sınıfa dâhil personel tarafından yerine getirilmesi gereken hizmetlerden hizmet yerlerinin ve tedavi kurumlarının temizlenmesi, tesisatın bakım ve işletilmesi ve benzeri nitelikteki hizmetlerin üçüncü şahıslara ihale yoluyla gördürülmesi mümkündür.
Hâlbuki mübaşirler, duruşmalarda hâkim tarafından kendisine verilen işleri yapmak, kalem hizmetleriyle ilgili olarak kendilerine verilen görevleri yerine getirmek, mahkemeye ait posta ve tebligat işlerini yürütmek, duruşmanın düzen ve inzibatını sağlamak gibi önemli görevler ifa etmektedirler. Bu görevler, yargılama faaliyetinin vazgeçilmez unsurlarındandır. Mübaşirler ilgili yönetmelik hükümlerine göre, adli hizmetlerin yürütülmesi açısından zorunlu ve asli görevleri ifa etmekte olup, bunlar, 657 sayılı Kanunun 36 ncı maddesinde sayılan hizmetlerden büyük ölçüde ayrılmaktadır.
Yürüttükleri görev bakımından asli ve sürekli hizmet ifa eden mübaşirlerin, kendileriyle benzer işleri gören diğer memurlar gibi (zabıt kâtibi, şoför, vb.) Genel İdare Hizmetleri Sınıfında bulunması gerektiği halde, Yardımcı Hizmetler Sınıfında yer almaları, eşitlik ilkesiyle bağdaşmadığı gibi, çalışma barışı ve motivasyonunu da olumsuz olarak etkileyebilmektedir. Bu olumsuzlukların giderilmesi amacıyla, Yardımcı Hizmetler Sınıfına tabi olan mübaşir unvanlı kadroların sınıfı Genel İdare Hizmetleri Sınıfı olarak değiştirilmektedir.
Kanun tasarısı Başbakanlığa gönderildikten sonra yani Adalet Bakanlığı’nın 30.01.2012 tarihinde yayımladığında 84.maddesi şu şekildedir:
MADDE 84- Maddeyle, 5352 sayılı Adli Sicil Kanununun geçici 2 nci maddesinde düzenleme yapılmaktadır. Maddenin birinci ve ikinci fıkralarındaki bazı ibarelerin Anayasa Mahkemesi kararıyla iptal edilmesi nedeniyle, hak mahrumiyetine neden olan mahkûmiyetler açısından kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren yirmi yılın; diğer mahkûmiyetler bakımından ise beş yılın geçmesiyle Adlî Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünce silinebileceğine dair maddenin ikinci fıkrasına yönelik düzenleme yapılmıştır. Ayrıca, aynı fıkrada yapılan değişiklikle, mahkemelere ait olan arşiv kaydının silinmesi yetki ve görevi, iş yükü dikkate alınarak ve yargının hızlandırılması amacıyla Adlî Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğüne verilmektedir.
5352 sayılı Adli Sicil Kanununun yürürlüğe girdiği 1/6/2005 tarihinden önce silinme koşulları oluşması sebebiyle arşive alınan veya şartları oluştuğu hâlde herhangi bir nedenle arşive alınmamış bulunan ya da henüz şartları oluşmadığı için arşive alınamayan Anayasanın 76 ncı maddesi ile bazı özel kanunlarda yer alan ve bir hak mahrumiyetine neden olan mahkûmiyetler bakımından, yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınması koşuluyla, kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren onbeş yıl ve her halde otuz yıl geçmesiyle; diğer mahkûmiyetler bakımından, kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren beş yıl geçmesiyle silineceği düzenlenmektedir.
Yukarıda kanun tasarısının maddelerinden de anlaşılacağı üzere, kanun tasarısı düzenlenirken Mübaşirlerin GİH sınıfına geçeceğini düzenleyen kanun tasarısı daha sonra değişikliğe uğramış ve Kanun tasarısı Başbakanlığa gönderilirken 84.maddede mübaşirlerin GİH sınıfına geçeceğine ilişkin öngörülen düzenleme iptal edilmiştir.
Mübaşirler veya zabıt katipleri ya da adliye personeli adli hizmetlerin yürütülmesinde olmazsa olmaz görev ifa etmektedirler, hal böyle iken mübaşirleri önce GİH sınıfına geçeceğine ilişkin yapılan düzenleme, mübaşirler tarafından büyük bir sevinç ile karşılanmış, akabinde bu düzenlemenin, kanun tasarısında gözükmemesi mübaşirleri aşırı şekilde üzmüştür, mübaşirlerin üzüntüsüne sebep olan bu kanun tasarısının 84.maddesinin yine mübaşirlerin GİH sınıfına geçeceğini belirtir şekilde değiştirilmesi elzem bir önem arzetmektedir, bu konuda Adalet Bakanlığı’nı duyarlı olmaya davet ediyoruz. Bunun aksi bir durum Adalet Bakanlığına yakışmamaktadır.
Kanun, kanunlaşmadan bu konuda gerekli duyarlılığın Adalet Bakanlığı'nın göstermesi ve mübaşirlerin de Zabıt Katipleri gibi GİH sınıfına geçirilmesi dileğiyle.
Kanun-i Esasi
Memurlar.net forum Adalet Hizmetleri kategorisi editörü
