Bu yazımızın asıl konusu ise, çeke dayalı olarak başlatılacak kambiyo senetlerine özgü takip yolunda, Türk Borçlar Kanunun m.89/1’de düzenlenen borçların alacaklının yerleşim yerinde ifa edilebilmesi imkanının ve devamında alacaklının yerleşim yeri icra müdürlüklerinin yetkili olup olamayacağıdır.

Bilindiği üzere çeke dayalı borçlar aranacak borç niteliğindedir. Aranacak borçlar borçlunun ödeme zamanında ki yerleşim yerinde ifa edilir. Bu sebeple ilk aşamada TBK m.89/1 hükmünü uygulamaya imkân yoktur.

Ancak aranacak borçlar, borçlunun aranması, devamında sonuç alınamaması durumunda aranacak borç nitelikleri tüketilerek sona erer ve götürülecek borç niteliğine dönüştüğü kabul edilir. Aynı şekilde çek, alacaklısı tarafından muhatap bankaya ibraz edilir ve muhatap banka tarafından karşılıksızdır işlemi görürse, çekin artık, aranacak borç niteliğini kaybettiği, nitelik olarak götürülecek borca dönüştüğü kabul edilebilir.

Nitekim,  Yargıtay 11.Hukuk Dairesi de 2016/12481 E., 2016/8797 numaralı kararında, “Oysa muhatap bankaya ibraz edilen ancak karşılıksız kalan çeke dayalı borcun, bu şekilde aranması tüketildikten sonra, götürülecek borç niteliğine dönüştüğü gözetilerek, HMK'nın ....maddesi uyarınca ifa yeri olarak BK.'nın 98. madde hükmü nedeniyle, alacaklının ikametgah yeri mahkemesi de yetkili mahkemelerden biridir.” Diyerek muhatap bankaya ibraz edilen ve karşılıksızdır işlemi gören çeklerin aranacak borç niteliğini kaybederek artık götürülecek borç niteliğine dönüştüğünü kabul etmiştir.

Sonuç olarak, muhatap bankaya ibraz edilen ve karşılıksızdır işlemi gören çeklere dayalı, kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla icra takibine başvuracak alacaklılar TBK m.89/1 gereğince, kendi yerleşim yeri icra müdürlüklerinde de icra takibine başvurabilecekleri sonucu çıkmaktadır.

Stj. Av. Nasuhi Uyar / hukukihaber.net