Tapu İptali ve Tescil Davası Kime Karşı Açılır?

Kural olarak, kayıt maliki (ölü olması halinde mirasçıları) aleyhine açılır. Eldeki davanın özelliğine göre köy tüzel kişiliği, belediye, orman yönetimi, hazine aleyhine husumetin yöneltilmesi mümkündür. Örneğin; mera niteliği ile köy adına tespit yapılıp özel sicile kaydedilen taşınmazda meraların kullanma hakkı, sınırları içinde bulunduğu köye; mülkiyet hakkı, hazineye ait olduğundan, mera nitelikli taşınmaz yönünden köy tüzel kişiliğinin hazine yanında zorunlu dava arkadaşlığı vardır.

Tapu İptali ve Tescil Davasında Görevli Ve Yetkili Mahkeme Neresidir ?

– Görevli Mahkeme, 6100 sayılı HMK. nun 2/1. maddesi uyarınca Asliye Hukuk Mahkemesidir.

– Yetkili Mahkeme, 6100 sayılı HMK. nun 12/1. maddesi uyarınca taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkilidir.

Tapu İptali ve Tescil Davaları Hangi Hukuki Nedenlere Dayalı Açılır?

– 01.04.1974 tarih, 1/2 sayılı Yargıtay İçtihatları Birleştirme Kararına konu edilen ve uygulamada muris muvazaası olarak adlandırılan hukuksal nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemli davalar,

– TBK’nın 19. maddesine (genel muvazaaya) dayalı tapu iptali ve tescil davaları,

– Mülkiyet hakkına dayanılarak açılmış ve bu hakkın gerçek sahibine hükmen nakledilmesini amaçlayan tapu iptal davaları (TMK m. 705 ve 716)

– Batıl ve geçerli olmayan nedenlerle (sahtecilik, ehliyetsizlik vb.) yok hükmünde olduğu ileri sürülen temliki tasarruflar hakkında açılmış davalar (TMK m.1025, TMK m. 15 vd.) ,

– Aşırı yararlanma, yanılma, aldatma ve korkutma gibi iradeyi sakatlayan sebeplere (TBK m. 28, 30 ila 39) dayanılarak açılmış tapu iptal davaları

– Tapuda bağış suretiyle gerçekleştirilen temliki tasarruflar hakkında; TBK’nın 290, 291, 292, 293, 294 ve 295. maddelerine dayanılarak (bağışlamadan rücu koşullarının gerçekleştiği, koşullu bağıştan koşulun yerine getirilmemesi nedeniyle rücu, rücu koşuluyla bağıştan vazgeçme) açılan tapu iptal ve tescil davaları,

– Ölünceye kadar bakma ve gözetme sözleşmesine bağlanarak yapılan temliki tasarruflar hakkında “sözleşmeye aykırılık” ya da “geçersizlik” iddiasıyla (TBK m. 611 vd.) açılan tapu iptal ve tescil davaları,

– Tapuda vekil eliyle gerçekleştirilen temliki tasarruflar hakkında, vekâletin hile ile alındığı ve kötüye kullanıldığı iddiası ile (TBK m. 502) açılan tapu iptal ve tescil davaları,

– Hazine tarafından açılan, TMK’nın 588. maddesine dayalı açılan tapu iptal ve tescil davaları,

– Vakıfların, 5737 sayılı Vakıflar Kanununun 17 ve 30. maddeleri uyarınca açmış oldukları tapu iptal ve tescil davaları,

– TMK’nın 194. maddesine (aile konutuna) dayalı tapu iptal ve tescil davaları,

– 4721 sayılı TMK’nın “Miras Hukuku” başlıklı 3. Kitabında yer alan “Vasiyetname” hükümlerinden kaynaklanan tapu iptali ve tescil davaları,

– Kadastro çalışması yapılmayan alanlarda, tapusuz taşınmazlar hakkında kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanılarak (TMK m. 713/1; 3402 sayılı Yasa m.14, 17) açılan tescil davaları,

– Tapulu taşınmazlar hakkında, TMK’nın 713/2. maddesine dayanılarak açılan tapu iptal ve tescil davaları,

– Hazine tarafından, devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazlardan olduğu iddiası ile açılan tapu iptal ve tescil davaları,

– Toprak Komisyonlarınca yapılan belirtmeye dayanılarak kesinleşmiş sicillere karşı açılan (TMK m.713/1, 3402 sayılı Kanun m. 14) tapu iptal ve tescil davaları,

-4721 sayılı TMK’nın 676, 677 ve 678 maddelerinden kaynaklanan miras taksim sözleşmesi ve miras payının devri sözleşmesine dayanan tapu iptal ve tescil davaları ile aynı yasanın 527 ve 528. maddelerinde yer alan miras sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptal ve tescil davaları,

– Satış vaadi sözleşmelerine dayalı tapu iptali ve tescil ( Yargıtay Büyük Genel Kurulunun 20/01/2017 tarih ve 1 sayılı kararı 21/42) davaları,

–  Yükleniciden haricen satın alınan bağımsız bölüme ilişkin (30.09.1988 tarihli 1987/2 E. 1988/2 K. sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararına dayalı) tapu iptali ve tescil davaları,

–  Tahsis kararlarına dayalı tapu iptali ve tescil davaları,

–  İnanç sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil davaları (05.02.1947 tarihli 20/65 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı),

– 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 724, 725 ve 729. maddelerine dayalı (temliken tescil) tapu iptali ve tescil davaları,

– Kadastro öncesi nedenlere (zilyetlik, kamu orta malı iddiası dâhil) dayanılarak genel mahkemelerde açılan (3402 Kadastro Kanunu m. 12) tapu iptal ve tescil davaları,

– 3194 sayılı İmar Kanunu, 2981 sayılı Kanun ve ilgili diğer imar mevzuatı uyarınca yapılan kadastro çalışmalarından kaynaklanan tapu iptal ve tescil davaları,

– Mükerrer kadastrodan kaynaklanan tapu iptal ve tescil davaları,

– Orman İdaresi ya da Hazinenin taraf olup orman iddiasında bulunmaları nedeniyle orman yönünden araştırması yapılması gerekli olan tapu iptal ve tescil davaları,

– Arsa, arsa payı ya da kat karşılığı inşaat sözleşmelerinden kaynaklanan tapu iptal ve tescil davalarıdır.

Av. Bilal KÜÇÜKŞENGÜN