Gider Avansı Uygulamasının Düzeltilmesi İçin Yasal Başvuru;

Gerekçeli Karar Tebligatı ile Temyiz Posta Giderleri Gider Avansından Karşılanmalıdır

Meslektaşlarımızdan gelen şikayet ve bildirimler üzerine, Ankara Barosu Başkanlığı tarafından HSYK ve Ankara Adli Yargı Adalet Komisyonu Başkanlığına yasal başvuruda bulunularak, gider avansı uygulamasında yaşanan olumsuzlukların düzeltilmesi isteminde bulunulmuştur.
 
Hukuk Mahkemeleri kalemlerinde, dosyada yeterli gider avansı bulunmasına rağmen, gerekçeli karar tebliği ve temyiz posta gideri için yeniden masraf istenilmesi 6100 sayılı HMK’ya açıkça aykırıdır. Kanunda açıkça, dava ile ilgili her tür tebligat ve posta ücretlerinin gider avansından karşılanması gerektiği ve gider avansının karar kesinleşince iade edileceği belirtilmesine rağmen, aksi yönde tesis edilen uygulama hukuka aykırıdır.
 
Ankara Barosu tarafından Adalet Bakanlığına yapılan bilgi edinme başvurusu kapsamında alınan bilgiye göre; Türkiye genelinde HMK 120. madde kapsamında 2012 yılında mahkemeye dava açarken yatırılan giden avansı toplam tutarı 568.670.923-TL olup, 2012 yılında hukuk mahkemesine dava açarken gider avansı olarak yatırılan tahsilattan yapılan toplam reddiyat miktarı ise 327.637.658-TL’dir. Yani, 2012 yılı itibariyle 241.033.265 TL gider avansı devlet uhdesinde kalmıştır.
 
Gider avansı bir gelir kalemi olmayıp, yargı sürecini hızlandırmak için getirilmiş bir kurumdur. Hal böyleyken, dosyalarda yeterli masraf avansı olmasına karşın, o para devlet uhdesinde tutulmaya devam edip, yargılama sürecinin bir parçası olan tebligat işlemleri için yeniden para istenmesi kabul edilebilir bir uygulama değildir.
 
Ankara Barosu olarak süreci yakından takip ederek hatalı uygulamanın sonlandırılması için her tür girişimde bulunacağımızı bildirir, bu durumla karşılaşan meslektaşlarımızın Baro’ya bilgi vermelerini önemle rica ederiz. Saygılarımızla. (hukukihaber.net)

ANKARA BAROSU BAŞKANLIĞI


Ankara Barosu tarafından Adalet Komisyonu Başkanlığı'na yapılan başvuru;

ANKARA BAROSU BAŞKANLIĞI

Sayı: 11-117/
24.06.2013

T.C.
ANKARA
ADLİ YARGI ADALET KOMİSYONU BAŞKANLIĞI’NA

01.10.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile
gider avansı uygulamasına geçilmiş, Kanunun 114/g maddesinde gider avansı dava şartı
olarak düzenlenmiş, 120. maddesinde davacının yargılama harçları ile her yıl Adalet
Bakanlığınca çıkarılacak gider avansı tarifesinde belirlenecek olan tutarı dava açarken
mahkeme veznesine yatırmak zorunda olduğu düzenlenmiştir.

HMK 120. madde gerekçesinde; “…madde ile yeni bir düzenleme yapılarak her türlü
tebligat ücretleri, keşif giderleri, bilirkişi ve tanık ücretleri gibi giderleri karşılany acak tutarı
avans olarak davacı tarafından dava açarken yatırılması zorunluluğu getirildiğine”
değinilmiştir.

03.04.2012 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan Hukuk Muhakemeleri Kanunu
Yönetmeliğinin 45. maddesinde ise “(1) Davacı, yargılama harçları ile her yıl Bakanlıkça
çıkarılacak gider avansı tarifesinde belirlenecek olan tutarı dava açarken mahkeme veznesine
yatırmak zorundadır. Gider avansı, her türlü tebligat ve posta ücretleri, keşif
giderleri, bilirkişi ve tanık ücretleri gibi giderler için davacıdan alınan meblağı
ifade eder.” düzenlemesi yer almaktadır.

HMK’nın 333. maddesinde ise “avansın iadesi” başlığı altında; “hükmün
kesinleşmesinden sonra mahkeme kendiliğinden yatırılan avansın kullanılmayan
kısmının iadesine karar verir. Bu kararın tebliğ gideri iade edilecek avanstan
karşılanır.” şeklinde hüküm konulmuştur.

Görüldüğü üzere gider avansı kapsamına her türlü tebligat, posta ücretleri,
keşif giderleri, bilirkişi ve tanık ücretleri gibi giderler dahildir. Yukarıdaki hükümler uyarınca
Mahkemelerce kararın kesinleşmesine kadar yapılacak her türlü tebliğ ve posta giderinin
gider avansından karşılanması gerekmektedir.

Ankara Adliyesi Hukuk Mahkemelerinde yargının hızlandırılması için getirilen bu
uygulamaya riayet edilmediği, Mahkemelerce hüküm fıkrasında iade edilmesi gereken gider
avansının gösterilmekte olduğu ancak gerekçeli kararların gider avansı kullanılarak tebliğ
edilmediği, gider avansının temyiz posta masrafına mahsup etme taleplerinin de
reddedilmekte olduğu görülmektedir.

HMK ve HMK Yönetmeliği’nin açık hükümleri karşısında gerekçeli kararların gider
avansından tebliğ edilmemesi uygulaması hukuka ve kanuna aykırıdır.
Ankara Barosu olarak Adalet Bakanlığına yaptığımız bilgi edinme başvurusuna
Bakanlık Bilgi İşlem Daire Başkanlığı tarafından verilen cevapta; HMK 120. madde
kapsamında 2012 yılında mahkemeye dava açarken yatırılan giden avansı toplam tutarının
568.670.923-TL olduğu, Türkiye genelinde HMK 120. madde kapsamında, 2012 yılında hukuk
mahkemesine dava açarken gider avansı olarak yatırılan tahsilattan yapılan toplam reddiyat
miktarının ise 327.637.658-TL olduğu bildirilmiştir. Yani, 2012 yılı itibariyle 241.033.265 TL
gider avansı devlet uhdesinde kalmıştır.

Dava açarken yatırılması dava şartı olarak düzenlenen, Devletin uhdesinde olan ve
kullanılması gereken böyle bir meblağ bulunmakta iken, yasanın açık hükmüne rağmen karar
tebliği ve tebliğ işlemleri için taraflardan tekrar tekrar masraf alınması, gider avansının atıl
şekilde tutulmasına ve yurttaşın ekonomik olarak zarara uğratılmasından başka bir amaca
etmeyecektir.

Yeterli avans bulunduğu halde, hatalı uygulama ile tebliğ için tekrar para alınması,
HMK’nın gider avansına ilişkin maddelerinin konuluş amacına, lafzına ve Anayasa’nın 141.
maddesinde yer alan “Davaların en az giderle ve mümkün olan süratle sonuçlandırılması
yargının görevidir.” kuralına aykırıdır.

Buna göre davanın açılması aşamasında dosyada muhtemel olarak yapılacak
yargılama giderlerinin tamamı peşin olarak depo edileceğinden, yargılama süresince yapılacak
tüm giderlerin karar kesinleşinceye kadar yargılama faaliyeti olarak yapılacak her tür
giderlerin buradan karşılanması, kullanılmayan kısmının, karar kesinleştikten sonra
mahkemece iadesine karar verilmesi ve kararın tebliğ giderinin depo edilen paradan
karşılanması gerekmektedir.

Bu çerçevede; “Gider avansı, her türlü tebligat ve posta ücretleri, keşif
giderleri, bilirkişi ve tanık ücretleri gibi giderler için davacıdan alınan meblağı
ifade eder.” düzenlemesine uygun olarak;

Gerekçeli kararların tebliği ve temyiz posta giderlerinin gider avansından
karşılanmasının sağlanması için mahkeme kalemlerinin hukuka ve kanuna aykırı
uygulamalarının sonlandırılması yönünde işlem tesis edilmesi hususunda gereğini dileriz.

Saygılarımızla,
Av. Sema AKSOY
ANKARA BAROSU BAŞKAN V.

hukukihaber.net