“KAMUOYU DESTEĞİNE İHTİYACIMIZ VAR”
Dernek olarak hazırladıkları teklif ile hakimlerin, stajyer avukatın mesleki ilgisi yada ahlaki durumu hakkında not verme uygulamasını sonlandırmayı amaçladıklarını belirten Av. Turgay Balaban, bu konuda kamuoyu desteğine ihtiyaçları olduğunu dile getirdi. (Hukukihaber.net)
HUKUKSAL BAKIŞ DERNEĞİ’NİN
AVUKATLIK KANUNU KISMİ DEĞİŞİKLİK TEKLİFİ
• Değiştirilmesi teklif edilen maddeler; 15, 23 ve 24.madde
Mevcut Madde 15 -
Avukatlık stajı bir yıldır. Stajın bu kısmında yer alan hükümler uyarınca ilk altı ayı mahkemelerde ve kalan altı ayı da en az beş yıl kıdemi olan (bu beş yıllık kıdem hesabına Kanunun 4 üncü maddesinde yazılı hizmette geçen süreler de dahildir.) bir avukat yanında yapılır.
Stajın hangi mahkeme ve adalet dairelerinde, ne surette yapılacağı yönetmelikte gösterilir
Değişiklik teklifimiz: (Av.K.m.15)
Avukatlık stajı bir yıldır. Stajın bu kısmında yer alan hükümler uyarınca ilk altı ayı baro gözetim ve denetiminde mahkemelerde ve kalan altı ayı da en az beş yıl kıdemi olan (bu beş yıllık kıdem hesabına Kanunun 4 üncü maddesinde yazılı hizmette geçen süreler de dahildir.) bir avukat yanında yapılır.
Stajın hangi mahkeme ve adalet dairelerinde, ne surette yapılacağı yönetmelikte gösterilir.
GEREKÇE :
Öncelikle staj kelimesinin lügat anlamından başlamak gerekirse, "STAJ; herhangi bir meslek edinecek olan kimsenin geçirdiği “uygulamalı öğrenme” dönemidir." 12 aylık avukatlık staj döneminin ilk 6 ayını oluşturan adliye stajı; stajyerlerin gelecekte atılacağı avukatlık mesleğine dair adliye koridorlarında, duruşma salonlarında ve mahkeme kalemlerinde geçirdiği dönemdir. Bu 6 aylık dönem içerisinde belirli süreler ile bütün mahkemelerde görev alarak bu süre sonunda her mahkeme hakimi ve cumhuriyet savcısı tarafından stajyer avukata verilen durum değerlendirme raporu doğrultusunda stajın bitimi veya uzatılması söz konusu olmaktadır.
Staj kelimesinin içinde bulunduğu "stajyer avukat" vasfını almak için Hukuk Fakültesi’nden mezun olup mesleğe dair atılan ilk adımlarda karşılaşılan büyük sorunlar, meslek hayatında negatif yönde etkiler oluşturmaktadır. 4 yıllık akademik eğitimde alınan hukuksal teorileri pratik teoriler ile birleştirme döneminin yetersiz ve etkisiz olması gelişim sürecini büyük ölçüde etkilemektedir.
Mesleki hayata tam anlamıyla başlanıldığında yüz yüze baktığı ve müvekkilini savunacağı ya da savunduğu hakimin ilk 6 aylık süreçte tatsızlık yaşadığı bir hakim olması, bu durumun avukatın hukuki verimini ve hakimin takdir yetkisini etkileyip etkilemeyeceği konusunda etkilediğine dair birçok örnek sunmak mümkündür. Oysa ki stajyerlerin, kendilerine yakışmayan vasıfsız işlerle uğraşmak zorunda kalıyor olması, meslekten soğumalarına ve belki de ileride iyi bir hukukçu olmalarına engel olucu bir zemin hazırlamaktadır. Bu nedenle somut hiçbir getirisi olmayan, aksine emek sömürüsü yapılan “mahkeme kalemlerinde” stajyerlerin çalıştırılmasının stajyerlere katabileceği çok fazla bir şey yoktur.
Bu nedenle ilk altı aylık dönemde stajyer mahkeme kalemlerindeki işleyişi öğrenmeli, duruşma izlemeli ve dosya incelemelidir. Yukarıda belirtilen gerekçelerle stajyer avukat üzerinde mahkeme hakimi ya da cumhuriyet savcısının etkin bir denetimi olmaması sadece gözetim hakkının olması gerekmektedir. Denetim Baro tarafından sağlanmalıdır.
Bu nedenle ilgili maddeye “baro gözetim ve denetiminde” ibaresinin eklenmesi uygun olacaktır.
Mevcut Madde 23 - Stajın yapılması ve stajyerin ödevleri:
Staj kesintisiz olarak yapılır. Stajyerin haklı nedenlere dayanarak devam etmediği günler, engelin kalkmasından sonraki bir ay içinde başvurduğu takdirde, mahkeme stajı sırasında Adalet Komisyonu, avukat yanındaki staj sırasında ise baro yönetim kurulu kararı ile tamamlattırılır. Stajın yapıldığı yere göre adalet komisyonu başkanı ve baro başkanı, haklı bir engelin bulunması halinde yanında staj yaptığı avukatın da görüşünü alarak stajyere otuz günü aşmamak üzere izin verebilir.
Stajyer, avukatla birlikte duruşmalara girmek, avukatın mahkemeler ve idari makamlardaki işlerini yapmak, dava dosyaları ve yazışmaları düzenlemek, baroca düzenlenen eğitim çalışmalarına katılmak, baro yönetim kurulunca verilen ve yönetmelikte gösterilecek diğer ödevleri yerine getirmekle yükümlüdür. Stajyerler, meslek kurallarına ve yönetmeliklerde belirlenen esaslara uymak zorundadırlar.
Değişiklik teklifimiz: (Av.K.m.23)
Staj kesintisiz olarak yapılır. Stajyerin haklı nedenlere dayanarak devam etmediği günler, engelin kalkmasından sonraki bir ay içinde başvurduğu takdirde baro yönetim kurulu kararı ile tamamlattırılır. Baro başkanı, haklı bir engelin bulunması halinde yanında staj yaptığı avukatın da görüşünü alarak stajyere otuz günü aşmamak üzere izin verebilir.
Stajyer, avukatla birlikte duruşmalara girmek, avukatın mahkemeler ve idari makamlardaki işlerini yapmak, dava dosyaları ve yazışmaları düzenlemek, baroca düzenlenen eğitim çalışmalarına katılmak, baro yönetim kurulunca verilen ve yönetmelikte gösterilecek diğer ödevleri yerine getirmekle yükümlüdür. Stajyerler, meslek kurallarına ve yönetmeliklerde belirlenen esaslara uymak zorundadırlar.
GEREKÇE :
Bu dönemde stajyerlerin neler yapması gerektiği, Avukatlık Staj Yönetmeliğinin 13. Maddesinde belirtilmiştir. “Staj, Baronun, Cumhuriyet Savcısının ve hakimin denetiminde yapılır. Stajyer duruşmalarda keşiflerde soruşturmalarda ve kararın yazılmasında hazır bulunur, kendisine verilen dosya ve kararları inceler, rapor hazırlar.”
Açıklayıcı ve hiçbir boşluk barındırmayan bu maddeye karşılık, stajyer avukatlar mahkeme kalemlerinde dosya dizmek, sayı dizini yapmak, fotokopi çekmek, tebligat dizmek ve evrak kaydı yapmak gibi eğitici ve öğretici hiçbir niteliği bulunmayan aksine kalem memurlarının görevi olan işleri yapmaları stajyerleri potansiyel bedava işgücü haline getirmektedir.
Bu madde yok sayılırcasına stajyer avukatlara verilen bu tarz işler, mesleki eğitime yönelik tek bir fayda bile barındırmayan ve kalemdeki memurların görevleri olan işlerdir. Bu işlerin verilmesi ile kalmayan olayların ardı arkası kesilmemektedir. Verilen işi yapmama veya karşı çıkma gibi bir lüks davranış içine giren stajyer avukatlar değişik yaptırımlara ve staj koşullarının ağırlaştırılması gibi yaptırımlar ile karşı karşıya kalabilmektedir. Zira, mahkemedeki stajın sonunda mahkeme hakimi tarafından verilen puan staj süresini belirlemektedir.
Staj süremizin bitip avukatlık ruhsatı aldıktan sonra ki aşamalarda mesleğimizi icra ederken birçok defa yüz yüze geleceğimiz hakim ve savcıların biz stajyerlere staj süremizde puan verip, değerlendirme yapması ne kadar etik bir durum? Bu durumların engellenmesi için mahkeme stajlarımızın adalet komisyonunun elinden alınıp barolara verilmesi gerekmektedir.
Gelgelelim hakimlik stajını yapan bir stajyer hakim için nasıl ki bir baro değerlendirme raporu düzenlenmiyor ve siciline etkide bulunmuyorsa, avukatlık stajını yapan bir stajyer avukatın da bir hakimin denetiminde ve maalesef inisiyatifinde olması gerçekten hakkaniyete ve silahların eşitliğine aykırı bir durumdur. Nasıl olur da bir bütünü oluşturan parçalardan biri diğer parçayı himayesi altına almaya çalışır.
Bu nedenle mevcut yasada yer alan “mahkeme stajı sırasında Adalet Komisyonu, avukat yanındaki staj sırasında ise ….. Stajın yapıldığı yere göre adalet komisyonu başkanı ve” ibarelerinin yasa metninden çıkarılması gerekmektedir.
Mevcut madde 24 – Staj raporları:
Staj, Adalet Komisyonunun, baronun ve yanında çalışılan avukatın gözetimi altında yapılır.
Stajiyer hakkında, yanında staj gördüğü hakimler, Cumhuriyet savcıları tarafından staj durumu, mesleki ilgisi ve ahlaki durumunu belirten bir belge verilir.
Yanında staj görülen avukat tarafından, ilk üç ayın bitiminde ve staj süresinin sonunda da kesin olarak, staj durumunu ve adayın mesleki ilgisi ileahlaki durumunu da kapsayan bir rapor verir.
Değişiklik teklifimiz: (Av.K.m.24)
Staj, Adalet Komisyonunun gözetimi, baronun ve yanında çalışılan avukatın denetimi altında yapılır.
Stajyer hakkında, yanında staj gördüğü hakimler ve cumhuriyet savcıları tarafından staj durumu, stajyerin mesleki ilgi durumunu belirten bir belge verilir.
Yanında staj görülen avukat tarafından, ilk üç ayın bitiminde ve staj süresinin sonunda da kesin olarak, staj durumunu ve adayın mesleki ilgisini de belirten bir rapor verir.
GEREKÇE :
Stajyer avukat hakkında, yanında staj yaptığı hakim ve avukat gözlem raporu düzenleyebilir. Bu raporda stajyerin mesleki ilgisi değerlendirilir. Bu şekilde bir raporun hazırlanacak olması stajyerin mesleki ilgisi ve çalışmasını tetikleyici bir rolü olması bakımından önemlidir.
Ancak stajyerin ahlaki durumu bakımından hakim ya da avukata inisiyatif tanınması doğru değildir. Zira ahlak kavramı kişiden kişiye değişen, objektif kriterler taşımayan soyut bir olgudur. Bu nedenle yasa metninden “ahlaki durumunu” ibaresi çıkarılmalıdır.
Görüş ve değerlendirmelerinize saygıyla arz olunur.21/01/2013
HAZIRLAYANLAR
Av.Turgay BALABAN & Stj Av. Evşen TÜRKMEN
Hukukihaber.net
