Önümüzdeki haftaya da damgasını vuracak krizin aşılıp, hakim ve savcıların atamalarının yapılıp yapılmayacağı merak konusu oldu. Krizin başlangıcından bugüne kadar yaşanan süreçte öne çıkan gelişmeler ise şöyle:
Önce 'sıkıntı yok' dendi
Adalet Bakanı Ergin, adli yargı hakim ve Cumhuriyet savcıları hakkında hazırlanan bin 325 kişilik kararname taslağını, 6 Temmuz 2010'da kurula gönderdiklerini açıklamış ve taslak 26 Temmuz Pazartesi günü de kurulda görüşülmeye başlanmıştı.
Kurul, bin 325 hakim ve savcının atama işlemlerini 16 Ağustos Pazartesi günü karara bağlamış ve Başkanvekili Kadir Özbek, adli yargıya mensup bin 271 hakim ve savcının atama işlemlerinin tamamlandığını açıkladı. Bakan Ergin ve Özbek gazetecilere yaptıkları açıklamada geçen yıl olduğu gibi bu yılki atama çalışmalarında herhangi bir sıkıtının yaşanmadığını dile getirdi.
Gözler 138 isimde
Bakanlık, 138 unvanlı hakim ve Cumhuriyet savcısına ilişkin kararname taslağı ise 30 Temmuz'da HSYK'ye sunulduğunu bildirdi.
HSYK aralıksız toplanarak 138 unvanlı hakim ve savcının atamasını görüştü. Beklenen bu atamalarda, "Ergenekon" ve "Balyoz Harekat Planı" davaları, Erzincan Cumhuriyet Başsavcısı İlhan Cihaner ve Sincan 1. Ağır Ceza Mahkemesi Başkanı Osman Kaçmaz gibi isimler ile Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'na atacak isim dikkat çekiyor.
HSYK Başkanvekili Özbek, Kurulun 18 Ağustos Çarşamba günkü toplantısına gelişinde unvanlı hakim ve savcı atamaları çalışmalarında önemli sıkıntıları olduğunu ve bu sıkıntıları aşmaya çalıştıklarını söyledi.
Özbek'in açıklaması, özellikle 138 unvanlı hakim ve savcının atama çalışmalarında yaşanan krizin ipucunu vermişti.
Bakanlık taslağı geri çekti
Aynı gün Özbek'in "sıkıntılarımız var" şeklindeki açıklamasının ardından Adalet Bakanlığı bir açıklama yaparak, HSYK'nin gündeminde bulunan 138 unvanlı hakim ve savcıyı kapsayan unvanlılar kararnamesinin görüşülmesinde Kurul Başkanı Adalet Bakanı Sadullah Ergin ve Müsteşarı Ahmet Kahraman ile Kurul'un yüksek yargıdan seçilmiş bulunan üyeleri arasında görüş ayrılığı çıkınca Bakan Ergin kararname taslağını gündemden çektiği bildirildi.
Bakanlık ayrıca, HSYK üyelerince 84 kişinin isimleri görüşülmeyi bekleyen kararnameye eklenmek üzere, 140 kişinin isimleri ise durumları değerlendirilerek, gerekirse kararnameye eklenmek üzere teklif edildiğini kaydetti. Açıklamada ayrıca, "Bu önerilerin görülmekte olan davalar ile yürüyen soruşturmalara doğrudan müdahale etme sonucunu doğuracağı açıktır" ifadesine yer verildi. Bakanlığın taslağı geri çekmesiyle atama kararname taslağı üzerindeki kriz de gün yüzüne çıktı.
Özbek'ten yanıt
Bunun üzerine Özbek yaptığı açıklamada, Adalet Bakanlığı'nın "HSYK üyelerinin önerisi, yürüyen davalara müdahale içeriyor" sözlerine yanıt verdi. Özbek, "Hiçbir HSYK üyesinin devam eden davalara müdahalesi söz konusu olamaz. Bakan ve müsteşar toplantıya gelmediği için kurul toplantıyı sürdüremiyor" dedi.
Kurul'un seçilmiş üyeleri de yaptıkları yazılı açıklamada, "Adalet Bakanlığı kaynaklı bu kriz, kurulun tüm yapıcı çabalarına rağmen son yıllarda sistemli olarak yürütülen kurulu yıpratma ve çalışamaz hale getirme uğraşının ürünü ve sonucudur. Kurul kararnamenin geri kalan kısımlarının görüşülmesine devam edilmesini ve biran önce sonuçlandırılmasını beklemektedir" diyerek bakanlığı eleştirdiler.
Sincan hakimi Kaçmaz HSYK'de
Krizin ortaya çıktığı aynı gün, Sincan Ağır Ceza Mahkemesi Başkanı Osman Kaçmaz HSYK'ye gelmiş ve binadan çıkışında yaptığı açıklamada, hükümete ağır sözlerle yüklendi. Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Baydemir'in kullandığı sinkaflı ifadeleri yine aynı kelimeleri kullanarak hatırlatan Kaçmaz, "Ben ikinci bayrak tartışmasını da açmadım. Bir yargıç olarak kararı veririm üst mahkemeye gider orada da bozulur. Herkes attığı imzadan sorumludur" dedi.
"Gol atamadığı için topu alıp giden çocuk" benzetmesi
HSYK Başkanvekili Kadir Özbek, kararname taslağı üzerindeki çalışmalarına devam edeceklerini açıklamış ve kararname taslağının kurulun malı olduğunu ve kurulun vereceği kararla kararname olacağını belirtti. Özbek, 19 Ağustos Perşembe günü Kurul'a girişinde Bakan Sadullah Ergin'i eleştirerek, "Taslağın, gündemden çıkarılması ancak kurulun vereceği kararla olur. Yoksa basit bir tabirle topu getirip kendisine pas verilmediği için veya gol atamadığı için küsüp giden topu koltuğunun altına alıp ben eve gidiyorum ben oynamıyorum diyen çocuğun işine benzer" dedi.
Özbek ayrıca, geçmişte yargı ile sorun yaşamış bir takım eski hukukçuların kurula karşı yargıya karşı tetikçi gibi kullanıldığını da öne sürdü.
HSYK'den Adalet Bakanı hakkında suç duyurusu
HSYK Başkanvekili Kadir Özbek, Adalet Bakanı Sadullah Ergin'in, 2010 Yılı Hakim ve Savcı Atama Yaz Kararnamesinin görüşüldüğü sırada Kurul toplantısını terk ettiği için hakkında Anayasal bir Kurulun çalışmalarını engellediği gerekçesiyle, Yargıtay 1. Başkanlar Kurulu'na suç duyurusunda bulunulduğunu açıklandı.
Krizin perde arkası
Tüm gözlerin çevrili olduğu HSYK toplantısında Adalet Bakanlığı ile Kurul üyeleri arasında "Ergenekon, Balyoz, İrtica ile Mücadele Eylem Planı" başta olmak üzere önemli davalara bakan İstanbul'daki 6 tane Özel Yetkili Mahkemelere eklenecek üyelerin krize neden oldu. Kurul'da, İstanbul Adli Yargı Adalet Komisyonu Başkanlığının İstanbul Özel Yetkili 9, 10, 11, 12, 13. ve 14. Ağır Ceza Mahkemelerinin başkanlarının imzasını taşıyan, kurul ve Adalet Bakanlığına "mahkemelere 1 veya mümkün olursa 2'şer üye hakimin görevlendirilmesine" ilişkin gönderilen dilekçeyi açılayarak krizi ifade etti.
Yargı kulislerine göre ise, 138 unvanlı hakim ve savcının atama işlemlerinin bakanlık tarafından 12 Eylül'deki Anayasa değişikliğine yönelik yapılacak halk oylamasının sonrasına bırakılmak istendiği iddia edildi. Buna gerekçe olarak ise, referandumdan "evet" çıkması halinde HSYK'nın yapısı değiştirilecek olması ve unvanlı hakim ve savcıların atamalarının yeni kurula yaptırılmak istenmesi gösteriliyor.
Adalet Bakanı Ergin ise, söz konusu iddiaları yalanlamış ve iddiaların doğru olmadığını açıklamıştı.
Referandum gölgesinde adli yıl açılışı
Öte yandan, Adli Yıl açılışı ve Yargıtay Onur Günü töreni ise, yargıda yaşanan kriz ve 12 Eylül'deki anayasa değişikliğine ilişkin referandumun gölgesinde yapılacak.
Yeni Adli Yıl açılışı ve Yargıtay Onur Günü kutlaması 6 Eylül'de yapılacak. Adli Yıl'ın açılışı ile Yargıtay Onur Günü dolayısıyla düzenlenecek tören, 12 Eylül Pazar günü yapılacak referandumun 6 gün öncesine denk geldi. Törende, Yargıtay Başkanı Hasan Gerçeker ile TBB Başkanı V. Ahsen Coşar'ın verecekleri mesajlar ise dikkat çekecek.
Ertosun açıklama yapacak
Öte yandan, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) Üyesi Ali Suat Ertosun 31 Ağustos Salı günü saat 10.30'da basın toplantısı düzenleyecek. Ertosun, Adalet Bakanlığı Ek Bina Konferans Salonu'nda düzenleyeceği basın toplantısında, yargı da yaşanan atama krizi başta olmak üzere çeşitli değerlendirmelerde bulunacak.
Anka
