Tahkim Sözleşmesi, Türkiye Barolar Birliği Tahkim Yönergesinde, “avukat ile müvekkil veya avukat ile avukat arasında ki avukatlık sözleşmelerinden veya hukuki ilişkilerinden doğan uyuşmazlıkların tamamı veya bir kısmının, çözümünün hakem veya hakem heyetine bırakılması hususunda yaptıkları anlaşma veya anlaşmalardır.” şeklinde tanımlanıyor.

Yönergede ayrıca; -Tahkim sözleşmesinin yazılı şekilde yapılacağı -Tahkim Sözleşmesinin, tarafları arasındaki sözleşmenin bir şartı veya ayrı bir sözleşme şeklinde de yapılabileceği, -Tarafların, aralarında, uyuşmazlık doğduktan sonra tahkim yoluna gidebilecekleri,

-Yazılı şekil şartının yerine getirilmiş sayılması için; tahkim sözleşmesinin taraflarınca imzalanmış yazılı bir belgeye veya taraflar arasında ki karşılıklı mektup, telgraf, faks, e-posta gibi bir iletişim aracıyla veya elektronik ortama geçirilerek teyit edilmiş olması yada başvuru dilekçesinde yazılı bir tahkim sözleşmesinin varlığının iddia edilmesi halinde karşı yanca verilen cevaplarda itiraz edilmemiş olmasının yeterli olduğu

-Asıl sözleşmenin bir parçası haline getirilmek amacıyla tahkim şartı içeren bir belgeye yollama yapılması halinde de yukarıdaki fıkradaki şartların varlığı halinde taraflar arasında tahkim sözleşmesinin var sayılacağı,

-Tahkim sözleşmesine karşı, asıl sözleşmenin geçerli olmadığı itirazında bulunulamayacağı, -Aksi sözleşme ile kararlaştırılmadığı takdirde uyuşmazlıklara uygulanacak kuralların, sözleşmenin yapıldığı tarihte yürürlükte olan hukuk kuralları olduğu belirtilmiştir. Türkiye Barolar Birliği  bünyesinde 22.11.2014 tarihinde kurulan .Türkiye Barolar Birliği Tahkim Merkezi, avukat ile müvekkil veya avukat ile bir diğer avukat arasında avukatlık sözleşmelerinden veya hukuki ilişkilerinden doğan uyuşmazlıkların tarafsız ve bağımsız şekilde hakem veya hakem heyeti tarafından çözülmesinde ihtiyaç duyulan idari görevleri üstlenilmesi amacıyla kurulmuş olup, uyuşmazlıkların çözümünde hakem veya hakem heyetinin tahkim faaliyetlerine ve kararlarına müdahale etmeden, uyuşmazlıkların tarafsız ve bağımsız hakem veya hakem heyeti tarafından ilgili kanun ve TBB Tahkim Yönergesine (Yönerge) uygun olarak çözülmesinde idari görev üstlenmektedir. Dolayısı ile, tahkim yoluna başvurabilmek için, ya avukatlık sözleşmesinde veya ayrı bir sözleşme ile tahkim şartına yer verilmiş olması, ya da taraflar arasında tahkim şartı bulunduğuna dair yazışmaların mevcut olması veya karşı tarafın, tahkim yoluna başvurulduktan sonra buna itiraz etmemiş olması gerekiyor. Aksi taktirde uyuşmazlığın çözümü için genel mahkemelerinin yolunu tutmaktan başka çare yok. Tahkim şartının varlığının ispatı hususunda sorun yaşamamak adına, bunu sözleşmede detaylandırmak en mantıklı çözüm görünüyor. T

AHKİM SÜRECİ NASIL İŞLİYOR? TAHKİM BAŞVURUSU

Tahkim başvurusunun, yazılı dilekçe ve varsa ekleri ile birlikte karşı yan taraf sayısından bir suret fazla olacak şekilde Tahkim Merkezi Kurulu tarafından belirlenmiş geçici gider avansının yatırıldığına dair dekont ekinde Tahkim Merkezi Genel Sekreterliğine elden veya iadeli taahhütlü posta ile teslim edilmesiyle yapılması gerekiyor. 02.02.2016 tarihi itibarı ile, TBB Tahkim Merkezi Geçici Gider Avansı, TBB Tahkim Yönergesi 6., 8. ve 37. Maddeleri uyarınca verilen yetki kapsamında, 300 TL olarak güncellenmiş olup, TBB Tahkim Merkezi’ne yapılan başvurularda; Tahkim Kurulu Başvuru ücreti 200 TL ve Geçici Gider Avansı olarak 300 TL. nin Denizbank Çukurambar Şubesindeki 2653627 – 351 nolu hesaba (İBAN TR32 0013 4000 0026 5362 7000 14) “Tahkim Başvuru ücreti ve Gider Avansı” açıklaması ile yatırılması gerekiyor. Geçici gider avansı tam olarak yatırılmadan yapılan başvurular yok hükmünde sayılıyor. Tahkim Başvuru Dilekçesinde;

a) Tarafların adı, soyadı, unvanı, geçerli nüfus kimlik numarası, uyruğu, adresi, ve diğer iletişim bilgileri,

b) Talebin konusu ve miktarı, talebin dayandığı vakıalar ve uyuşmazlığa ilişkin açıklamalar, delil listesi ve belgeler,
c) Tahkim Anlaşması ve ilgili belgeleri,
d) Hakemlerin seçimi ve sayısı ile ilgili bilgiler, varsa hakem seçimine ilişkin öneriler,
e) Tahkimin dili ve uygulanacak hukuk kuralları hakkında açıklama,
f) Talepte bulunanın veya kanuni temsilcisinin veya vekilinin imzası ile dayanak temsil belgesi veya vekaletnamenin bulunması gerekiyor. Tahkim Merkezi Genel Sekreterliği, eksiklik tespit edilmesi halinde başvurucuya bu eksiklikleri tamamlaması için iki hafta kesin süre veriyor.

Bu süre içerisinde eksikliklerin giderilmemesi halinde başvuru yapılmamış sayılıyor. Ancak, başvurucunun talebi üzerine Tahkim Merkezi Kurulunca bir defaya mahsus olmak ve iki haftadan fazla olmamak üzere süre uzatımı verilebiliyor. Başvurunun yapılmamış sayılması halinde başvurucu tarafından yatırılan geçici gider avansı Türkiye Barolar Birliğine gelir kaydediliyor.

Tahkim Merkezi Kuruluna elden veya iadeli taahhütlü posta yolu ile verilen başvuru dilekçesi Birlik gelen evrak defterine kaydedildiği gün itibarı ile tahkim yargılamasına ilişkin zamanaşımı ve hak düşürücü süreler kesiliyor. Eksiği bulunmayan başvuru dilekçe ve ekleri karşı yan ve yanlarına Tahkim Merkezi tarafından tebliğ ediliyor. Tahkim Merkezince Hakem Listesi başvurucuya, başvurunun alınması ile birlikte derhal yazılı alındı belgesi ile, başvurunun posta ile yapılması halinde başvurunun Merkezce tebliğ alınıp kayıt edildiği günden itibaren bir hafta içerisinde ve karşı yan veya yanlarına ise başvuru dilekçesinin ekinde tebliğ ediliyor. Hakem listesinin taraflara tebliğinde, listede yazılı bulunan hakem veya hakemler üzerinde tebliğden itibaren iki hafta süre içerisinde anlaşabilecekleri, anlaşamamaları halinde Tahkim Merkez Kurulu tarafından res’en hakem seçileceğine dair ihtar şerhi bulunuyor. Taraflara yapılacak bu şerhli tebliğde iki haftalık sürenin başlaması taraflardan birine en son yapılan tebligatla başlıyor.

TAHKİME KARŞI CEVAP  VE KARŞI BAŞVURU SÜRECİ

Karşı yan veya yanların başvuru dilekçesinin kendisine veya kendilerine tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde cevap dilekçesini sunması gerekiyor. Cevap dilekçesi ve ekleri karşı taraf yan sayısının toplamından bir fazla suret olarak hazırlanıyor ve Tahkim Merkezine elden veya iadeli taahhütlü posta ile teslim ediliyor. Cevap dilekçesinde; a) Tarafların adı, soyadı, unvanı, geçerli nüfus kimlik numarası, uyruğu, adresi, ve diğer iletişim bilgileri b) Cevap dilekçesinin konusu, dayandığı vakıalar ve uyuşmazlığa ilişkin açıklamalar, delil listesi ve belgeler, c) Tahkim Anlaşması ve ilgili belgelere varsa itirazları, d) Hakemlerin seçimi ve sayısı ile ilgili bilgiler, varsa hakem seçimine ilişkin öneriler, e) Tahkimin dili ve uygulanacak hukuk kuralları hakkında açıklama, f) Cevap verenin veya kanuni temsilcisinin veya vekilinin imzası ile dayanak temsil belgesi veya vekaletname bulunması gerekiyor. Hakem veya Hakem Heyeti belirlenene kadar Tahkim Merkezi Kurulunca, belirlendikten sonra Hakem yada Hakem Heyeti uygun gördüğü takdirde taraflara ek süreler verebiliyor. Ancak verilen ek süreler iki haftayı geçemiyor. Karşı başvuru, yanıt dilekçesi veya esasa yanıt süresi içerisinde ayrı bir dilekçe verilmek suretiyle Tahkim Merkezi Kurulu tarafından belirlenmiş geçici gider avansının yatırıldığına dair dekont ekinde açılabiliyor. Yazılı yargılama usulünde olduğu gibi,  cevaba cevap ve ikinci cevap dilekçesi süreci aynen mevcut ve süreler tebliğden itibaren iki hafta.

HAKEM SEÇİMİ

Uyuşmazlıklan çözmek üzere görevlendirilecek hakem sayısı kural olarak bir hakem. Taraflar, hakem seçimi usulünü ve hakem sayısını kararlaştırmakta serbestler.Taraflarca önceden kararlaştırılmamışsa veya taraflar hakem seçimi üzerinde iki haftalık süre içerisinde anlaşamamışlar ise, hakem veya hakem heyeti Tahkim Merkezi Kurulu tarafından seçiliyor.

Hakem veya Hakemler Heyeti, Hakem Listesinden seçiliyor. En az 10 yıl fiilen serbest avukat olarak çalışmış ve halen Baroya kayıtlı kişilerden hakkında son beş yıl içerisinde uyarma cezası hariç disiplin cezası verilmemiş olanlar Hakem veya Hakem Heyeti Listesine yazılabiliyorlar. Tarafların üzerinde anlaşmaları halinde veya Tahkim Merkezi Kurulu tarafından davanın üç hakem tayini gerektirdiği takdir edilirse veya tahkim sözleşmelerinde uyuşmazlığın üç kişilik heyet tarafından çözülmesi kararlaştırılmış olması hallerinde taraflardan her biri bir hakem seçiyor. Bu şekilde seçilen iki hakem de üçüncü hakemi seçiyor. Üçüncü hakem heyet başkanı olarak görev yapıyor.

Hakem Heyeti seçiminde taraflar kendilerine verilen iki haftalık süre içerisinde belirledikleri bir hakemi Tahkim Merkezi Kuruluna bildiriyorlar. Taraflar, kendilerine verilen süre içerisinde hakem önermez veya tarafların seçtiği iki hakem iki hafta süre içerisinde üçüncü hakemi belirleyemezler ise taraflardan birini istemi üzerine Tahkim Merkezi Kurulu tarafından üçüncü hakem veya hakem heyeti seçimi yapılıyor. Taraflar, Hakem veya Hakem Heyetinin, taraflarca kararlaştırılan niteliklere sahip olmadığı, görevi ifada engel ciddi durumun varlığı veya tahkim usulünde öngörülen bir ret sebebi mevcut bulunduğu veyahut tarafsızlığı veya bağımsızlığından şüphe etmeyi haklı kılan sebepler ortaya çıktığı takdirde reddini isteyebiliyor. Ret sebebinin öğrenilmesinden itibaren, iki hafta içerisinde verilebilecek olan ret talebi Tahkim Merkezi Kurulu tarafından 2 hafta içinde inceleniyor.Ret talebinin kabulü halinde,  yeni hakem seçimi yapılıyor.

DOSYANIN HAKEM / HAKEM HEYETİNE TESLİMİ

Tahkim Merkezi Kurulu, hakem veya hakem heyeti oluşturulduktan sonra ve varsa eksik avansın tamamlatılmasından sonra derhal dosyayı ve eklerini hakem veya hakem heyetine mevcut dosyanın bir suretinin çoğaltılarak saklanmak üzere yazılı alındı tebliğ şerhiyle teslim ediyor. Hakem veya Hakem Heyeti, taraflar arasından yapılmış esas sözleşme hükümleri ile tahkim sözleşmesini 1136 Sayılı Avukatlık Kanunu, Avukatlık Mesleğine İlişkin Ulusal ve Uluslararası düzenlemeleri esas alıyor.Hukuk kurallarında boşluk olması halinde mesleğin icrasına yönelik örf ve adetleri göz önünde bulundurarak adil ve tarafsız şekilde hareket etmeyi taahhüt ediyorlar.Taraflara iddia ve savunmalarını sunmaları için eşit fırsat tanınması gerekiyor.

TAHKİMDE İDDİA VE SAVUNMANIN GENİŞLETİLMESİ

MÜMKÜN Genel mahkemelerdeki yargılama usulünün aksine, Taraflar, aksini kararlaştırmış olmadıkça, tahkim yargılaması sırasında iddia veya savunmalarını değiştirebiliyor veya genişletebiliyorlar. Ancak, hakem veya hakem kurulu, bu işlemin gecikerek yapılmış olduğunu veya diğer taraf için haksız bir şekilde büyük zorluk yarattığını ve diğer durum ve koşulları dikkate alarak, böyle bir değişiklik veya genişletmeye izin vermeyebiliyor. İddia veya savunma tahkim sözleşmesinin kapsamı dışına çıkacak şekilde değiştirilemesi veya genişletilemesi ise yasak kapsamında… Keşif, bilirkişi incelemesi gibi hususlar, genel mahkemelerdeki gibi işliyor.

TAHKİM KARARI

Yönetmeliğe göre, hakem seçilmesinden veya hakem heyeti oluşturulduğu günden itibaren 6 ay içerisinde nihai kararını veriyor. Karar süresi, tarafların karşılıklı muvafakati ile uzatılabileceği gibi taraflardan birinin veya hakem ya da hakem heyetinin istemi üzerine veya resen Tahkim

Merkezi Kurulu tarafından makul bir süre uzatılabiliyor. Bu süre, her halükarda, genel mahkemelerdeki yargılamadan daha kısa sürüyor. Yargılamayı hakem heyeti yapıyorsa kararların oy çokluğu ile alınması gerekiyor. Hakem heyetinde karar almak için çoğunluk sağlanamadığı hallerde heyet başkanının oyu karara esas alınıyor. Bu durumlarda heyet başkanı çekimser kalamıyor. Hakem veya Hakem heyeti sonradan farkına vardığı hesap, yazım ve maddi hatalarını re’sen düzeltebiliyor, karara bağlanmamış bir husus varsa res’en tamamlama karar verebiliyor.Taraflardan her biri de, hakem veya hakem heyeti kararının kendisine tebliğinden sonra iki hafta içerisinde hesap, yazım ve maddi hataların düzeltilmesini, kararın tümünün veya bazı bölümlerinin yorumlanmasını, karara bağlanmamış bir husus varsa tamamlanarak karara bağlanmasını isteyebiliyor.

KARARIN İCRA EDİLEBİLİRLİĞİ

Taraflar, uyuşmazlığı yönergede belirlenen kurallar içerisinde tahkime sunmakla tahkim kararlarını derhal icra etmeyi kabul, beyan ve taahhüt ettiklerinden, tahkim kararları taraflar için nihai ve bağlayıcı nitelikte… 


hukukitavsiyeler.com Av. Ahmet Erkan