Anayasa Mahkemesi, son zamanlarda yürütülen tartışmalara ışık tutacak nitelikte tarihi bir karara imza attı. Anayasa Mahkemesi, yasama ve yürütmenin mahkeme kararı bulunan bir konuda değişiklik yapamayacağı yönündeki Danıştay görüşünü kabul etmedi. Yüksek Mahkeme, TBMM’nin anayasaya aykırı olmamak koşuluyla, mahkeme kararına konu olsa bile her türlü düzenlemeyi yapma yetkisi olduğunu vurguladı.

Anayasa Mahkemesi, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun ilköğretim  5’inci sınıfı bitiren çocukların Kuran kursuna devam etmesini düzenleyen Diyanet İşleri Başkanlığı’nın Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun ilgili maddesinin iptaliçin 30 Aralık 2004’te yaptığı  başvurusuna verdiği ret gerekçesini açıkladı. Yüksek Mahkemenin Resmi Gazete’de yayımlanan gerekçesinde, son zamanlardaki tartışmalara açıklık getirecek değerlendirmeler de yer aldı.

DÜZENLEME LAİK EĞİTİMİ ZEDELER

Danıştay başvurusunda sözkonusu düzenlemenin 8 yıllık eğitim kanununa ve anayasaya aykırı olduğunu iddia etmişti. Başvuruda ayrıca Danıştay 8. Daire’nin konu hakkında daha önce aldığı kararlara atıfta bulunularak “Yasama Organının yapacağı düzenlemelerde daha önce aynı konuda verilen yargı kararlarını etkisiz kılacak biçimde yasa çıkarmama yükümlülüğünün bulunduğu açıktır. Yargı’nın verdiği kararlara uyulması gerekirken, Danıştay’ın hukuka aykırı bulduğu kurallar, bu defa yasa ile düzenlenerek Anayasanın 138. maddesi ihlal edilmiştir” denildi. Anayasa Mahkemesi, 8 Ekim 2009’da yaptığı görüşmede, iptal başvurusunu oy çokluğu ile reddetti.

DİYANET ANAYASAL KURULUŞ

Dün Resmi Gazete’de yayımlanan ret gerekçesinde, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın anayasal bir kurum olduğunu vurgulayan Yüksek Mahkeme, Kuran kurslarının laik eğitimi zedeleyeceği yönündeki Danıştay görüşüne karşı çıktı. Gerekçeli kararda din eğitiminin çocuklar için önemine değinilerek söz konusu düzenlemede kursların 5’inci sınıfı bitirenler için kişilerin kendi isteği ve velilerin izniyle Milli Eğitim bakanlığı gözetiminde Diyanet İşleri Başkanlığınca yaz döneminde açılacak Kuran kurslarının, ‘sekiz yıllık zorunlu ve kesintisiz laik eğitim ve öğretim faaliyetini engellemesinin söz konusu olmadığı’ vurgulandı.

HER DURUMDA YASA YAPILABİLİR

Anayasa Mahkemesi, Danıştay’ın yargı kararı bulunan bir konuda yasama ve yürütmenin yeni bir düzenleme yapamayacağı yönündeki görüşüne de katılmadı. Yüksek Mahkeme, “Yasa koyucunun Anayasa’ya aykırı olmamak koşuluyla düzenleme yapması yasama yetkisi içinde bulunduğundan, mahkeme kararlarına konu olmuş alanlarda da bu yetki geçerlidir” dedi. Bu gerekçe, özellikle son dönemlerde sık sık gündeme gelen yeni katsayı belirlemede mahkeme kararına rağmen farklı düzenleme yapılamayacağı konusundaki tartışmalara da ışık tutacak. Ayrıca, AK Parti’ye açılacak olası kapatma davası sırasında parti kapatmaları ile ilgili yeni düzenleme yapılamayacağı yönündeki tartışmalara açıklık getirilmiş oldu.

Anayasa paketine ikiz tepki

Anayasa’da yapılacak 12 maddelik değişiklik paketine CHP ve MHP’den destek gelmedi. İki partiden ayrı ayrı yapılan açıklamalarda paketin Meclis’e gelmesi halinde red oyu verecekleri belirtildi. Pakete karşı ilk açıklama CHP’den geldi. CHP Grup Başkanvekili Hakkı Suha Okay, “Anayasa değişiklik paketine olumlu oy vermelerinin söz konusu olmadığını’’ söyledi. Okay, Mecliste düzenlediği basın toplantısında, teklifin, çağdaş bir seçim yasası yapılmasına katkı sağlamadığını savunan  Okay, teklifi, “uygulamada yeni sorun kaynağı olacak, yeni belirsizlikler yaratacak’’ düzenleme şeklinde nitelendirdi.

MHP Genel Sekreteri Cihan Paçacı da, ‘’Anayasa değişikliği için bugün TBMM’de uzlaşma zemini ve siyasi istikrar oluşmamıştır’’ dedi. Paçacı, demokrasi kültürünün vazgeçilmez göstergelerinin uzlaşma, işbirliği ve farklı görüşlere saygı olduğunu belirterek burada bu kurala uyulmadığını söyledi.

Meclis’in 15. madde iradesi çok önemli 

TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu Başkanı Zafer Üskül, Anayasa değişiklik paketinde, 12 Eylül askeri  darbesini yapanlara yargılama yolunu açan düzenlemenin kaldırılmasını başından beri istediklerini söyledi. Üskül, “Tabii ki geçici 15. madde yürürlükten kaldırılmalı. Bu, yargılanma sonucunu  doğurur mu doğurmaz mı? Bunun çok da fazla önemi yok artık, aradan 30 yıl geçtikten sonra. Zaman aşımı meselesi var. Ama en azından Meclisin bu iradeyi göstermiş olması önemli’’ diye konuştu. Darbelerin insan haklarına aykırı olduğunu belirten Üskül, bunun aksini düşünmenin mümkün olmadığını ifade etti. 

Star