Adalet Bakanlığınca hazırlanan, bilirkişiliğe başvuru ve kabul şartları, bilirkişilerin nitelikleri, eğitimi, sicil ve listeye kaydı, görevlendirilmesi, uymaları gereken temel ve etik ilkeler, çalışma esasları, denetimi, sicil ve listeden çıkarılması ile Bilirkişilik Danışma Kurulu, Bilirkişilik Daire Başkanlığı ve bilirkişilik bölge kurullarının çalışma usul ve esaslarını düzenleyen Bilirkişilik Yönetmeliği, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Buna göre bilirkişi, görevini dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayrım yapmaksızın dürüstlük ve tarafsızlık ilkeleri doğrultusunda yerine getirecek.
Bilirkişi, görev süresince doğrudan veya dolaylı olarak uyuşmazlığın taraflarından gelen uzman görüşü, danışmanlık, hakemlik ya da buna benzer bir görevi kabul edemeyecek.
Yakınlarının veya iş ilişkisinin bulunduğu kişi, kurum veya kuruluşların tarafı olduğu ya da ilgili bulunduğu davalarda bilirkişi, görevlendirmeyi kabul edemeyecek.
Bilirkişinin, bilirkişilik görevi almak için reklam sayılabilecek her türlü girişim ve eylemde bulunması, listeye kayıtlı bilirkişi olduğuna dair ibareler kullanması yasaklanacak.
Bilirkişilik Danışma Kurulunun görevleri
Aralarında Adalet Bakanlığı Müsteşarı, Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK) Genel Sekreterinin de bulunduğu üyelerden Bilirkişilik Danışma Kurulu oluşturulacak. Sorunlara yönelik çözüm önerileri sunacak, kanunlarla verilen diğer görevleri yerine getirecek kurul, kurulan Bilirkişilik Daire Başkanlığının görev alanına giren konularda da önerilerde bulunacak.
Her bölge adliye mahkemesinin kurulu bulunduğu yerde bir bilirkişilik bölge kurulu oluşturulacak. Bölge kurulu, bilirkişilik hizmetlerinin ilgili mevzuata ve belirlenen ilkelere uygun olarak yerine getirilmesini sağlayacak. Bilirkişiliğe kabule ve bilirkişilerin sicile ve listeye kaydedilmesine karar verecek olan bölge kurulu, sicile kayıtlı bilirkişilerin temel ve alt uzmanlık alanlarına göre bölge listesini oluşturacak.
Öte yandan, bilirkişilerin sicil ve bölge listesinden çıkarılmasına karar verme yetkisine sahip olan bölge kurulu, ilgili mevzuat ve Bakanlığın düzenleyici işlemleri ile belirlediği ilkeler çerçevesinde bilirkişilerin denetimini yapacak, performansını ölçecek.
Bölge kurulu, özel hukuk tüzel kişilerin bilirkişilik faaliyetinde bulunmalarına izin verecek, izinlerini iptal edebilecek, bilirkişiliğe ilişkin faaliyet ve raporlarını denetleyecek.
Ayda bir toplanacak bölge kurulunu, bölge kurulu başkanı her zaman toplantıya çağırabilecek.
Bilirkişilere eğitim şartı
Bilirkişilik temel eğitimi, beş yıllık mesleki kıdem kazanmış kişiler tarafından alınan ve bilirkişilik faaliyetinin yürütülmesi ile ilgili temel, teorik ve pratik bilgileri içeren eğitimi ifade edecek.
Temel eğitim, 18 saati teorik ve 6 saati uygulamalı olmak üzere en az 24 ders saatinden oluşacak. Eğitim kuruluşları, Bilirkişilik Daire Başkanlığının uygun görüşü ile temel eğitim ders saatini arttırabilecek.
Teorik eğitim; yargılama hukukunun genel ilkeleri, bilirkişilik mevzuat hükümleri, bilirkişinin taşıması gereken nitelikler, bilirkişinin yetkileri ve yükümlülükleri, uyması gereken temel ve etik ilkeler, ispat faaliyeti ve bilirkişi incelemesinin usul ve esasları, teknik konu, hukuki konu ayrımına ilişkin usul ve esaslar ile rapor yazım usul ve tekniğini kapsayacak.
Bilirkişilere, bilirkişilik eğitim izni verilen kuruluşlarca teorik ve uygulamalı, toplam 6 saatten az olmamak üzere üç yılda bir defa yenileme eğitimi verilecek. Bilirkişiler yenileme eğitimine sicile kaydedildiği tarihten itibaren üçüncü yılın içinde katılmak zorunda olacak. Yenileme eğitimine katılmayan bilirkişiler bu eğitimi almadıkça yeniden bilirkişilik yapmak için başvuruda bulunamayacak.
Eğitim kuruluşları, eğitimlerini tamamlayan katılımcılara en geç 15 gün içinde temel eğitimi tamamladıklarına dair belge verecek.
>> Bilirkişilik Yönetmeliğinin tam metni için TIKLAYINIZ
Bilirkişilik temel eğitimi, Bilirkişilik Daire Başkanlığınca izin verilmek kaydıyla üniversiteler, Türkiye Adalet Akademisi, Adli Tıp Kurumu, Türkiye Barolar Birliği ve barolar, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği ve bağlı odalar, Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği ve bağlı odalar, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu ve esnaf ve sanatkarlar odaları birlikleri ile Türk Tabipleri Birliği ve bağlı odalar tarafından verilebilecek. İzin verilen eğitim kuruluşlarının listesi Daire Başkanlığınca elektronik ortamda yayımlanacak.
- Bilirkişiliğe kabul şartları
- Bilirkişilik başvurusunda bulunanlarda, kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıldan fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar ile zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık, gerçeğe aykırı bilirkişilik veya tercümanlık yapma, yalan tanıklık ve yalan yere yemin suçlarından mahkum olmamak şartı aranacak.
- Terör örgütleriyle iltisaklı veya irtibatlı olanlar bilirkişi olarak görev alamayacak. Daha önce kendi isteği dışında sicilden ve listeden çıkarılanlar veya bilirkişilik yapmaktan yasaklananlar da bilirkişi olamayacak.
- Disiplin yönünden meslekten veya memuriyetten çıkarılmamış ya da sanat icrasından veya mesleki faaliyetten geçici ya da sürekli olarak yasaklanmayanlar, başka bir bölge kurulunun listesine kayıtlı olmayanlar ile bilirkişilik temel eğitimini başarıyla tamamlayanlar bilirkişi olarak görev alabilecek.
- Bilirkişilik yapacağı uzmanlık alanında en az 5 yıl fiilen çalışmış olmak ya da Daire Başkanlığınca daha fazla çalışma süresi belirlenmiş ise bu süre kadar fiilen çalışmış olmak da istenilen şartlar arasında yer alacak.
- Öte yandan bilirkişiler, meslek mensubu olarak görev yapabilmek için ilgili mevzuat gereği aranan şartlara haiz olmak ve mesleğini yapabilmek için gerekli olan uzmanlık alanını gösteren diploma, mesleki yeterlilik belgesi, uzmanlık belgesi, ustalık belgesi veya benzeri belgeye sahip olacak.
- Bilirkişiler, Daire Başkanlığının bilirkişilik temel ve alt uzmanlık alanlarına göre belirlediği yeterlilik koşullarını taşıyacak.
- Bilirkişilik için başvurular bölge kurullarına yapılacak.
