Bilindiği gibi, ödeme emrine karşı açılan vergi iptal davalarında  mahkemelerce  yürütmenin durdurulmasına hükmedilmesi halinde ve söz konusu mahkeme kararı uyarınca yürütmesi durdurulmuş olan ödeme emrinin tesis edildiği tarihten sonra bu ödeme emrine bağlı olarak yapılan işlemlerin tamamının geri alınması  gerektiğinden ilgili mükellef hakkında uygulanan hacizlerin iptali ve tahsil edilen vergilerin mükellefe geri iadesi gerekecektir.

Uygulamada, amme borçlusu mükellefler  tarafından   haciz ya da ihtiyati haciz işlemlerine karşı açılmış  bir dava olmamakla beraber, hacze dayanak teşkil eden  ödeme emirlerine karşı  açılmış  iptal  davalarına istinaden  ilk  derece vergi mahkemeleri de dahil olmak üzere  yargı merciileri tarafından  yürütmenin durdurulması kararı  verilmesi durumunda  mükelleflerin  ödedikleri paraların kendilerine red ve iadesi   gerekecektir.[1] 

Maliye Bakanlığı, Gelir İdaresi Başkanlğı tarafından  yayımlanan  konuyla ilgili  bir yazı da  ödeme emrine karşı açılan ve Yürütmenin Durdurulması talebi kabul edilen  kararlara göre yapılacak işlemler şöyle özetlenmiştir:

1) Anayasanın 138. Md hükmüne göre  mahkeme kararlarına  idareler başta olmak üzere bütün kurum ve kuruluşlar uymak mecburiyetindedirler.

2) Bütün kurum ve kuruluşlar  mahkeme kararlarını  30 gün içerisinde infaz etmek  ve kararın  gereğini yerine getirmek  zorundadırlar. 

3) Yürütmenin durdurulması ile ilgili olarak  2577 sayılı  İYUK’nun  md.28/1 hükmüne  istinaden; mahkeme kararlarının   gerekleri  idareye tebliğ  tarihinden  itibaren  30 gün içerisinde karar doğrultusunda işlem tesis edilmesi  gerektiği hükme bağlanmıştır.

4) Yürütmenin durdurulması kararlarının  işlemi  başından  itibaren   askıya alan  bir yargı kararı olması  ve Anayasanın  138. Maddesinin son fıkrası uyarınca idareyi bağlaması, yürütmenin durdurulması kararının  uygulanması  bakımından  kararın  gereklerine göre  yürütülmesi durdurulmuş olan  işlemlerin  tesis edildiği tarihten , bukararın  alınma tarihine kadar doğan  tüm etki ve sonuçların  idarece giderilmesi  gerekmektedir. 

5) Sonuç olarak, ödeme emrine karşı açılan davalarda  YD şeklinde hüküm  kurulması halinde  söz konusu   mahkeme kararı  uyarınca  yürütmesi durmuş olan ödeme emrinin   tesis edildiği tarihten sonra  bu  ödeme emrine bağlı olarak  yapılan  işlemlerin tümünün  geri alması  gerekecektir.  Bu  bağlamda,  ilgili mükellef hakkında yürütülmüş olan hacizlerin kaldırılması  ve söz konusu  hacizler sonucunda tahsil edilen  tutarların  mükellefe red ve iadesi, bu  borçlarından  başka vadesi  geçmiş borcunun  bulunmaması halinde ise yine iade edilmesi  gerekecektir. (2)

6) Maliye Bakanlığı  tarafından  bütün vergi dairelerine yollanan işbu  16.7.2014 gün  ve 75000 sayılı  yazı  gereğince benzeri  hadiselere  uygulanmak üzere  bakanlık  bu  açıklamayı yapmış bulunmaktadır. 

7) Doğal olarak  hukuk devleti anlayışı idarelerin ve bireylerin yargı kararlarına uyma  ve  kararların  gereklerini  yerine getirme görevi bütün kamu kurumlarına aittir.(3) 
 
----------------------
[1] Gelir İdaresi Başkanlığı yazıları  16.7.2014 gün ve 75000 sayılı yazı.
(2) YD: Yürütmenin Durdurulması
(3)ALPASLAN Nazlı Gaye, Vergi İhtilafları ile İlgili Makale, Yorum ve İncelemeler, İzmir-2015 s:193