Boşanma davası hangi gerekçelerle açılabilir?

1. Anlaşmalı Boşanma: Taraflar müşterek çocuk yahut çocukların kimde kalacağından mali konulara kadar protokol maddelerini belirleyip bir dilekçe ile mahkemeye başvurduklarında hâkimin onayıyla boşanabilirler.

a) Evliliğin en az bir yıl sürmüş olması gerekir.
Resmi olarak evlilik tarihinden itibaren en az bir yıl geçmiş olmalıdır. Bu sürenin getirilmiş amacı eşlerin birbirlerini daha iyi tanımaları ve kısa sürede boşanmaların önlenmesi kaygısıdır. TMK. 166/3 gereği anlaşmalı boşanmak isteyen ancak bir yıllık süreyi doldurmamış olan evli çiftler için TMK. 166/1 maddesine dayanarak boşanma davası açmakta, bu durumda kusur ispatı sorunu ortaya çıkmakta, şiddetli geçimsizliğinin olduğunu şahitlerle ispat etmek durumunda kalınmaktadır.

b) Eşlerin boşanmak için birlikte başvurmaları veya bir eşin açtığı davanın diğer eş tarafından kabul edilmiş olması gerekir.
Kanun her ne kadar mahkemeye birlikte başvurmaktan bahsetmişse de pratikte bu mümkün olmamaktadır. Bu davanın mutlaka bir davacısı bir de davalısı olacaktır. Taraflar anlaştığı için bu husus sorun olmamaktadır.

c) Hâkimin tarafları bizzat dinlemesi
Kanun bu şartı getirmekle tarafların boşanma ve şartları konusunda iradelerini serbestçe açıkladıklarına kanaat getirildiğinin görülmesini amaçlamıştır. Avukatları olsa dahi tarafları bizzat hâkim dinleyecektir.

d) Hâkimin boşanmanın mali sonuçlarına ve çocukların durumuna ilişkin düzenlemeleri uygun bulması şartı
Taraflar boşanmanın mali sonuçları ve çocukların durumu hakkında da anlaşmaya varmaları gerekmektedir. Bu konuda anlaşma protokolü hazırlayıp imzalayarak sunabilecekleri gibi mahkemede anlaşma hükümlerinin tutanak altına alınmasıyla da boşanmaya karar verilecektir. Boşanmanın mali sonuçları derken karşılıklı olarak nafaka veya tazminat talebi olup olmadığı, eşyalar konusunda da anlaşmaları varsa neler olduğu yazılacaktır. Çocukların velayet hususu, velayet kendisine bırakılmayan eşin çocuklarla görüşme zamanları konusunda da eşler uzlaşacaktır. Hâkim, tarafların menfaati için tarafların onayını alarak anlaşma hükümlerinde değişiklik yapabilir.

2. Genel Boşanma (Şiddetli Geçimsizlik): Genel boşanma sebebi dediğimiz bu durumda taraflar arasında şiddetli geçimsizlik vardır. Burada davayı kim açmışsa kendi kusuru olmadığını ya da daha az kusurlu olduğunu ve aralarında şiddetli geçimsizlik olduğunu tanıklar ve sair deliller vasıtasıyla ispat etmek durumundadır.

3. Özel Boşanma Sebepleri: Kanunda sayılmış özel boşanma sebepleri; altı aydan fazla sürmüş terk, akıl hastalığı, cana kast ve fena muamele, onur kırıcı davranış, zina, suç işlemek ve haysiyetsiz yaşamdır.

Boşanma davası reddedilirse süreç nedir?
Davanın reddedildiği tarihten itibaren üç yıl süren bir ayrılık olmuşsa, bu çiftin anlaşamayacağı zaten belli olmuş olduğundan, yeniden bir boşanma davasıyla, "Biz üç yıl ayrı kaldık, karı koca gibi bir araya gelme irademiz oluşmadı" diyerek, bunu ispatlayan taraf yine boşanma davası açabilir.

Boşanmak için gösterilen gerekçe kanıtlanmak zorunda mıdır?
Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'na göre, bir şeyi iddia eden, ispatlamakla yükümlüdür. İddianızı delille kanıtlarsınız. Örneğin, kişinin SGK kayıtlarında asgari ücret alıyor görünmesine rağmen aksi düşünülüyorsa bu durumun aksi tanık ve harcama dökümleri ve başkaca delillerle ispat edilebilir.

Banka hesapları, trafik kayıtları gibi belgeler mali durumu ispatta kullanılır. Şahitler, kusurun kimde olduğuna dair hâkimi ikna etmeye yönelik kullanılır. Çünkü tazminatlar kusur konusu dikkate alınarak belirlenir.

>> Boşanma davası nasıl açılır?

>> Boşanma davası için avukata gerek var mı?