İhtiyati haciz kararı, mahkemeden talep edilir. Borçlunun kaçması, mal kaçırması, adres değiştirmesi ihtimallerinin bulunduğu durumlarda, diğer şartlar da mevcutsa, alacaklı, mahkemeye müracaat edip, ihtiyati haciz talebinde bulunabilir. Ancak mahkemeler, her alacak için ihtiyati haciz kararı vermezler. Alacağın varlığının, yargılamayı gerektirdiği durumlarda, mahkemeden ihtiyati haciz kararı almak neredeyse imkansızdır. (Örneğin fatura alacağı)

Vadesi geçtiği halde ödenmeyen bir kambiyo senedi borçlusunun, illa kaçma, mal kaçırma ve adres değiştirme girişiminde bulunması gerekmez. Alacaklının mahkemeye bu hususu ispat zorunluluğu yoktur. Mahkeme sadece, senedin kambiyo senedi vasfında olup olmadığıyla, vadesinin geçip geçmediğiyle ilgilenir.

İhtiyati haciz, dava açıldıktan sonra veya dava açılmadan önce istenebilir. Dava açıldıktan sonra, yanlız davaya bakan mahkemeden ihtiyati haciz talep edilebilir.

Uygulamada, özellikle vadesi geçtiği halde ödenmemiş çek ve senetler için, mahkeme ilamları için, sözleşme vekalet ücretleri için ve kredi sözleşmelerindan kaynaklı borçlar için  ihtiyati haciz yoluna başvurulduğunu sıkılıkla görmekteyiz. Biz bu nedenle, elinde kambiyo senedi bulunan bir alacaklının ihtiyati haciz dilekçesini nasıl hazırlayacağı konusunu anlatmaya çalışacağız.

İhtiyati haciz için müracaat edilen mahkeme, borçluyu dinleyip dinlememekte serbesttir. Ancak uygulamada genellikle dinlenmemesi yoluna gidilmekte ve şartları mevcutsa, ihtiyati haciz kararı verilmektedir. Özellikle kambiyo senetlerinde, borçlunun dinlenmesi, ihtiyati haciz kararının verilme sürecini uzatacağından ve ihtiyati haciz başvurusundan haberdar olan borçlunun mal kaçırma, adres değiştirme veya kaçmasına olanak tanıyacağından, vadesinde ödenmemiş bir kambiyo senedi için borçlunun dinlenmemesi gerektiği kanaatindeyiz.

İhtiyati haciz kararı için mahkemeler, genellikle, alacaklı tarafından, alacağın %15’i kadar teminat şartı yatırılmasını aramaktadırlar. Rakam arttıkça, bu tutarın da azalması mümkündür. (Örn. 1 milyon TL alacak için %15 yerine %10 gibi…) Bunun amacı, alacaklının ileride haksız çıkması durumunda, borçlu için güvence oluşturmaktır. Mahkeme dosyasına yatırılacak bu teminat, borçlu muvafakat etmedikçe, ihtiyati hacizden feragat edilmedikçe veya takip tüm borçlular açısından kesinleşmedikçe, alacaklıya iade edilmez.

Elinde kambiyo senedi bulunan bir alacaklının, ihtiyati haciz kararı için müracaat etmesi gereken mahkeme, Asliye Ticaret Mahkemesi’dir. (Yoksa Asliye Hukuk Mahkemesi) Kira ilişkisinden doğan alacaklar için, ihtiyati hacze,  Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından karar verilir. İlamlı takiplerde ise, ilamı veren mahkeme türüne göre ilgili mahkemeden talep edilebilir. (Örneğin İş Mahkemesi tarafından verilen bir ilam için ihtiyati haciz kararını, iş mahkemesi verir.)

Kambiyo senediyle ihtiyati haciz dilekçesinde talep edilebilecek alacak, asıl alacaktır. Yani faiz talep etmeniz mümkün değildir.İhtiyati hacze konu edilecek evrak çek ise, ve muhatap bankadan çek yaprak bedeli tahsil edilmişse, ihtiyati hacizde bu tutarın asıl alacaktan düşülmesi gerekmektedir.

İhtiyati haciz dilekçesi, dava dilekçesi gibi hazırlanır. Ekler ve vekaletname sureti dosyaya eklenir. Adliyede tevzii bürosundan dilekçe işleme konulur.

Evrak asıllarının, nadiren de olsa, tevzii bürosundan mahkeme kalemine gideceği süreçte dosyadan düşmesi, kaybolması gibi riskler bulunduğundan, evrak asıllarının, dosyanız mahkemesine ulaştıktan sonra, mahkeme kalemine ibraz edilmesinde fayda vardır.

Kambiyo takipleri için ihtiyati haciz dilekçesi örneğine, aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz;

>> İhtiyati haciz başvuru dilekçesi örneği (Kambiyo senedi)


Hukukitavsiyeler