Sakarya'nın Topağaç köyü, 1982 darbe Anayasası'na bütün baskılara rağmen yüzde 80'in üzerinde 'hayır' diyen tek köydü. Bu sebeple büyük sıkıntılara maruz kaldılar. Dönemin köy muhtarı İsmail Başer, 3 ay hapis cezasına çarptırıldı, köylüler ise askerin kötü muamelesinden kurtulmak için memleketlerini terk etti. Topağaç köyü, şimdi anayasa değişikliğiyle ilgili referandumu sabırsızlıkla bekliyor. Köy muhtarı Mustafa Başer, referandumu darbecilerle hesaplaşmak için fırsat olarak gördüklerini söylüyor: "Babam hapse girdiğinde 50 yaşındaydı. 62 yaşında da hayatını kaybetti. Annem de babama üzüldü ve hayatını kaybetti. Askerî yönetim bizim ailemiz ve köyümüzde silinmez acılar bıraktı."

Köy muhtarı Mustafa Başer, darbe döneminde muhtar olan babası İsmail Başer'in büyük acılar çektiğini belirtiyor. Kâbus dolu günlerin 1982 darbe Anayasası'na 'hayır' demeleriyle başladığını aktaran Başer, "Babam ve yaşlı azalar, darbelerin memlekete fayda getirmeyeceğine inanıyor. Çünkü daha önceki askeri müdahaleleri de yaşamışlar. Bu düşüncelerini köy halkı ile paylaşıyor. Sonuçta darbe Anayasası'na köyümüzden yüzde 80'in üzerinde 'hayır' oyu çıkıyor. Ben de o zaman 20 yaşlarındaydım ve 'hayır' oyu verdim. İşte ne olduysa bundan sonra oldu. Başımıza gelmedik kalmadı." diyor.

Anayasa oylamasından önce Topağaç köyünün, hiç olay çıkmaması ve bir kurşun dahi atılmaması sebebiyle askerin takdirini kazandığını dile getiren Başer, oylamayla birlikte gelen kötü günleri şöyle anlatıyor: "Ancak anayasaya ret oyu vermemizden sonra hemen ertesi gün asker köyümüzü bastı. Her akşam üzeri aynı saatlerde köye gelip baskı yapmaya başladılar. Önce köyün azalarını gözaltına aldılar. Bunlar çok yaşlı insanlardı. Dört gün nezarette tuttular. Babam astım hastası olmasına rağmen suçsuz yere 45 gün nezarette 3 ay da hapiste yattı. Hiç görüştürmediler."

Babasının askerler tarafından haksızlığa uğramasını hiçbir zaman kabullenemediğini ve kahrolduğunu vurgulayan Başer, "Babam hapse girdiğinde 50 yaşındaydı. 62 yaşında da hayatını kaybetti. Annem de babama üzüldü ve hayatını kaybetti. Askeri yönetim bizim ailemiz ve köyümüzde silinmez acılar bıraktı. Ancak pişman değiliz. İyi ki darbecilere hayır demişiz. Bu sebeple köyümüzle gurur duyuyoruz. Demokrasiye inanıyoruz. Yeni anayasa değişikliğine de köyümüzden yüzde 100 evet oyu çıkacak."diye konuşuyor.

12 Eyül dönemini yaşayan köy sakinlerinden Orhan Saygı ise kendilerine yapılan kötü muameleyi hiçbir zaman unutmayacaklarını kaydediyor. "Nasıl unutalım, unutulacak şeyler değil ki." diyen Saygı ekliyor: "Kötü muamele sebebiyle köyde insan kalmadı. Yaşlı başlı insanları bir o yana bir bu yana koşturdular. Herkes ormana mısır tarlalarına saklanırdı. Elbette anayasa değişikliğine evet diyeceğiz. Bu değişiklik aynı zamanda bu zulmü yapanlara yargılanma yolu açıyor." Diğer bir köy sakini Yılmaz Karaoğlan ise MHP'li olduğunu, anayasa değişikliğine karşı partisinin tutumunu da eleştirerek 'evet' oyu vereceğinin altını çiziyor. Darbe anayasasına ret oyu verdiğini hatırlatan Karaoğlan, "Kenan Evren ve ekibi yargılanmalı. Ben MHP'liyim, ama değişikliğe evet oyu vereceğim. MHP'nin tavrını da anlamıyorum. Türkiye darbeler sebebiyle geri kaldı. Köyümüz hizmet almadı." şeklinde konuşuyor.


Zaman