Bilindiği üzere, Adi Komandit şirketler son yıllarda sayıları giderek azalmış ve günümüz koşullarında sınırlı sayıda bu şirketler Ticaret Sicil kayıtlarında mevcut bulunmaktadır. Buna göre;
1. Türk Ticaret Kanunu’nun 304 maddesine göre,
2. Ticari bir işletmeyi bir ticaret unvanı altında işletmek amacıyla kurulan, şirket alacaklılarına karşı ortaklardan bir veya birkaçının sorumluluğu sınırlandırılmamış ve diğer ortak veya ortakların sorumluluğu belirli bir sermaye ile sınırlandırılmış olan şirket komandit şirkettir.
Komandite ortak : Sorumluluğu sınırlı olmayan ortakladır. Bunların gerçek kişi olmaları gerekir
Komanditer ortak : Belli bir sermaye ile sınırlı sorumlu ortaktır. Sorumluluğu sınırlı olanlar
komanditer ortaktırlar. Gerçek kişiler komanditer ortak olabilirler. Ancak Tüzel kişiler sadece komanditer ortak olabilirler.
3. TTK 307. Maddeye göre; Bir komandit şirket sözleşmesine 213 (Madde kolektif şirket için düzenlenmiştir. Ancak TTK 305’e göre komandit şirketler için de uygulanmaktadır.) üncü maddede gösterilen;a) Ortakların ad ve soyadlarıyla yerleşim yerleri ve vatandaşlıkları.b) Şirketin komandit olduğu.c) Şirketin ticaret unvanı ve merkezi.d) Esaslı noktaları belirtilmiş ve tanımlanmış bir şekilde şirketin işletme konusu.e) Her ortağın sermaye olarak koymayı taahhüt ettiği para miktarı; para niteliğinde olmayan sermayenin değeri ve bu değerin ne suretle biçilmiş olduğu; sermaye olarak kişisel emek konulmuşsa bu emeğin niteliği, kapsamı ve değeri.f) Şirketi temsile yetkili kimselerin ad ve soyadları, bunların yalnız başına mı, yoksa birlikte mi imza koymaya yetkili oldukları.
4. Ortaklar, emredici hükümlere aykırı olmamak şartıyla, şirket sözleşmesine diledikleri kayıtları koyabilirler.
5. Kayıtlardan başka komanditerlerin adları ve her birinin koydukları veya koymayı taahhüt ettikleri sermayenin cins ve miktarları yazılarak tescil ve ilan ettirilir.
6. Bir komanditer kişisel emeğini ve ticari itibarını sermaye olarak koyamaz.
7. Türk Ticaret Kanununu Komandit şirket Bölümdeki özel hükümler saklı kalmak şartıyla, kollektif şirkete dair TTK: 212 ilâ 216 ncı maddeler komandit şirketler hakkında da uygulanır.
Şirket sözleşmesinde, her komanditer ortağın sermayesinin miktarı, cinsi ve ortak sıfatından kaynaklanan ve bir yönetim hakkı niteliğinde olmaması gereken, komanditer ortaklara verilen yönetim görevleri açıkça belirtilir. TTK:305/2
Vergilendirilmesi Konusuna Gelince;
1. Gelir Vergisi Kanunu’nun Ticari Kazancın Tarifi başlıklı 37/7 maddesine göre “adi veya eshamlı komandit ortaklıklarda komandite ortakların ortaklık karından aldıkları paylar şahsi ticari kazanç hükmündedir.” 37/7 madde “66'ncı madde hükmü mahfuzdur” ifadesi bulunmaktadır.
2. Gelir Vergisi Kanunu’nun Serbest Meslek Erbabı başlıklı 66 maddesinde kimlerin serbest meslek erbabı sayılacakları belirtilmektedir.
3. 66/3’e göre, Serbest meslek faaliyetinde bulunan, adi komandit şirketlerde komanditeler, serbest meslek erbabı sayılırlar.
4. Tüzel kişiler komanditer ortak olabilirler. Hükmü çerçevesinde bunlar kurmlar vergisi kanununa tabidirler,
5. Amme borcu hakkında sorumluluklar;
5-1. Vergi borcu hakkında sorumluluklar;
Şirketin KDV ve muhtasar borçları hakkında komandite ortaklar kusursuz tam sorumludur. (Bkz: 6183 sayılı Yasa mad. 35)
5-2. Şahsi gelir vergisi borçları açısından;
Komandite ortaklar kendi paylarına düşen borçlar açısından kendi beyanlarıyla ve ayrıca ortaklık borçlarından tam kusursuz sorumludur.
5-3. Komanditer ortaklar açısından ise bunlar sadece ve sadece şirketin borçlarından sorumlu değildir. Yalnızca kendi koydukları sermaye payı nispetinde şirketin muhtasar ve/veya KDV borçlarından payları nispetinde sorumlu olabilir. (Bkz: İzmir 1. Vergi Mahkemesi kararı E:2019/865) Burada komanditer ortaklar esasında ikincil planda şirket borçlarından sorumludur. Birincil planda adi kom. Şti.’nin tüzel kişiliği TTK’nın 124,308,207 ila 231 mad. hükümlerine göre tıpkı A.Ş. gibi değerlendirilmelidir.
