Bilindiği gibi, nakliye araçlarında vergi dairesi  ile ilgili işe başlama, işi terk ve elektronik beyan konusunda uygulamada birçok problemler ortaya çıkmaktadır.  Uygulamada ortaya çıkan bir başka problemlerden biri de  kişisel  amaç için  alınan  kamyonet, doblo türündeki vasıtaların vergi dairesine gerçek usulde kayıt açılıp açılmayacağı ile ilgili konulardır. Örneğin, arazi sahibi bir vatandaşın kendi ihtiyaçlarında kullanmak üzere midibüs veya kamyonet alması, hususi amaçla kullanılmak üzere kamyon alınması vb. 

Nakliye araçlarında vergi daireleri ilk işe başlama sırasında;

1)    İşe başlama dilekçesi, 
2)    Aracın noter kesin alış sözleşmesi,
3)    Varsa aracın alış faturası,
4)    Aracın ruhsatnamesi,
5)    Aracın sahibinin nüfus cüzdanı,
6)    Aracın sahibinin ikametgah  senedi,
…….

gibi belgeleri  talep ederek buna göre işe başlama dilekçesi ekinde vergi kaydının  açılması böylelikle yapılabilmektedir.

Son yıllarda ise, gerçek kişilerin yıl içerisinde internet sitesi üzerinden yılda birden çok araç alım satımı yapması  faaliyetleri dolayısıyla yeterince araştırma yapılmadan gerçek usulde vergi kaydı açılması sıklıkla karşılaşılmaktadır. 

Diğer taraftan, nakil  araçlarında  işin terki için  aşağıdaki belgeler istenilmektedir:

1)    Terk dilekçesi,
2)    Varsa boş faturalar,
3)    Kati satış senedi,
4)    Araç kullanılamaz hale gelmiş ise bununla ilgili ekspertiz raporu veya pert belgeleri veya araç kullanılmıyor ise otoparka çekilme ile ilgili tutanaklar,
…….

gibi belgeler istenmektedir.

Uygulamada bazı araçlar gerek teknik olarak  ve gerekse başka nedenlerle trafikten men edilebilmektedirler. İşte bu gibi nedenlerle de tamamen kullanılmaz hale gelen veya ticari iş yapamaz duruma düşen araçların  vergi kayıtlarının da  terk ettirilmesi gerekir.  
Örneğin;  

1)    Aracın trafik  tarafından  muhtelif sebeplerle  men  edilerek  otoparka çekilmesi,
2)    Araca fenni muayene yapılması  dolayısıyla  trafik tarafından  el konularak  bir yeddi emin otoparkına konulması,
3)    Araçta yakalanan  bir yasak madde veya malzeme dolayısıyla aracın mahkeme tarafından  el konulması ve mahkeme neticelenene kadar  bir yerde  alı konulması,
4)    Aracın teknik sebeplerle kullanılmaz hale gelerek  bu durumun bir rapora bağlanması,
5)    Aracın yasa dışı  bir olaya karışması dolayısıyla bloke edilmesi,
6)    Aracın modelinin  1990 ve daha eski olan  bir taşıt kapsamında olması nedeniyle 5838 sayılı yasa gereğince trafikten çekilmesi (MTV GT seri 41)
7)    Aracın ticari vasıftan, hususi  vasfa dönüştürülmesi,
8)    Binek vasıftaki bir aracın   çeşitli  fiziki imalat neticesinde  trafikten alınan izne göre, başka bir vasfa örneğin kamyonet  şekline dönüştürülmesi,
9)    Aracın çalınması veya çeşitli  nedenlerle  bulunamaması, 
…….

Bu gibi durumlarda vergi dairesine gerçek usulde kaydı olan bir aracın kaydının silinmesi gerekecektir.   

Maliye Bakanlığı, yayınladığı  çeşitli  genel  tebliğ ve iç  genelgelerle nakliye araçlarındaki  işe  başlama ve terk konularını açıklamıştır.  Buna karşın, uygulamada özellikli durumlar nedeniyle çeşitli duraksamalarla karşılaşıldığı görülmektedir. [1] 

Vergi dairelerinin  yukarıda yer alan araçlarla ilgili  vergi kayıtlarını  sonlandırmamış olmaları nedeniyle pek çok mükellef yüksek miktarlara varan e-beyan özel  usulsüzlük  cezaları, gereksiz tarhiyatlar, beyanname verilmemiş olması nedeniyle kesilen   vergi ve vergi cezaları vs. tarhiyatlar  vergi dairelerinde  önemli borçların oluşmasına neden  olmaktadır.   Böylece vergi dairelerinin tahakkuk  tahsilat dengesi bozulmakta ve neticede  iş yapmayan  araçların  gıyabında  hacizler uygulanmakta, araç sahiplerinin banka hesaplarına elektronik  hacizler yürütülmektedir.  

Maliye Bakanlığı’nın taşıt araçları ile ilgili nakliyecilikten dolayı gerçek usulde gelir vergisi kayıtlarını  silme konusunda ilgili vergi dairelerine yetki vermesi zorunludur. Aksi  takdirde, yukarıda belirtilen  gereksiz tarhiyatlar nedeniyle gerek  idare açısından  ve gerekse mükellefler açısından maddi ve manevi pek çok mağduriyetler ortaya çıkmaktadır. 

-------------------

[1] Bkz. VUK Md. 153, 161 ve GVK İç Genelgesi Seri No: 2003/3.