Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) Büyük Dairesi, aşı zorunluluğunun, demokratik bir toplumda gerekli olduğuna hükmetti ve Çekya'dan yapılan başvuruları reddetti.
AİHM, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) aile ve özel yaşama saygı ilkesiyle ilgili 8. maddesinin ihlal edildiği şikayetiyle aynı ülkeden yapılan altı başvuruyu kabul etmedi.
Çekya'da çocuklarına hastalıklardan korunmak için aşı vurulmasına karşı çıkan aileler, yerel mahkemelerde bir sonuç alamayınca şikayetlerini AİHM’e taşımıştı.
Büyük Daire’de 16 yargıç, ortak değerlendirilen başvuruların reddedilmesi yolunda oy kullanırken sadece 1 yargıç ihlal olduğu yolunda görüş belirtti.
Bazı hukukçular, bu kararın Covid-19 aşısı için de içtihat oluşturabileceği görüşünü taşıyor.
Gerekçeli kararda, “Çekya'da, belirlenen 9 hastalığa karşı çocukları aşılamanın yasal bir zorunluluk olduğu” belirtildi ve haklı bir gerekçeye dayanmadan bu karara uymayan Çek aileleri haksız buldu.
Bu aileler, aşı şartını kabul etmedikleri için çocuklarının ana okuluna kabul edilmemelerinin “insan hakları ihlali teşkil ettiği” suçlamasında bulunmuştu.
AİHM davalarında uzman Fransız avukat Nicolas Hervieu, Fransız Haber Ajansı’na yaptığı açıklamada, bu kararın Covid-19 aşıları için de emsal teşkil edebileceği uyarısında bulundu.
Karar aynı zamanda temyiz niteliği taşıyan Büyük Daire tarafından alındığı için bu hükme itiraz hakkı bulunmuyor.
Mahkeme kararında "Bu önlemlerin 'demokratik bir toplumda gerekli' olarak kabul edilebileceği" belirtilirken, Çekya'nın sağlık politikasının çocukların "yararına" olduğu kaydedildi. Kararda "Amaç her çocuğun aşı yoluyla ya da sürü bağışıklığı sayesinde ciddi hastalıklara karşı korunması olmalıdır" denildi. Böylece mahkeme Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 8. Maddesi olan özel hayata ve aile hayatına saygı hakkının korunması bağlamında bir ihlal olmadığını tespit etmiş oldu.
AİHM ilk kez çocuk hastalıklarına karşı zorunlu aşılama ile ilgili bir karar vermiş oldu. Uzmanlar Covid-19'a karşı aşılama ile ilgili olarak zorunlu aşılama politikaları bağlamında kararın yansımaları olabileceğini belirtiyor.
Çekya'da çocukların difteri, tetanoz, kızamık ve Hepatit B'nin de aralarında olduğu dokuz hastalığa karşı zorunlu olarak aşılanması gerekiyor. AİHM'deki davayı Çek aileler çocuklarına zorunlu olan aşıları yaptırmamaları üzerine kreşe kabul edilmemesi üzerine açmışlardı.
Covid-19 salgınını kontrol altına almak için geniş düzlemde sürü bağışıklığına duyulan ihtiyaç zorunlu aşı tartışmasını da gündeme getirmişti.
