Milyonlarca çalışanın beklediği asgari ücret zammı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklandı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, asgari ücrete yüzde 30 zam geldiğini duyurdu. Asgari ücretteki esas artışın Aralık ayında yapılacağını belirten Erdoğan "Yılbaşında devreye aldığımız asgari ücret kadar gelirin vergi dışında kalması nedeniyle kamu çalışanlarına bu artış ortalama 300 lira olarak yansıyacaktır" dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıklamaları şöyle:
Bilindiği gibi Türkiye bir süredir maruz kaldığı ekonomik tuzaklara karşı kendi geliştirdiği programı uygulamaktadır. Koronavirüs salgını, Rusya-Ukrayna savaşının bozduğu ekonomi nedeniyle yeni bir durumla karşı karşıya geldik. Enflasyon tüm dünyanın en öncelikli sorunudur. Kendi gerçeklerimiz ve alışkanlıklarımız nedeniyle enflasyon rakamları farklı tezahür etmektedir. Fiyat artışlarının oranları değişik olsa da ekonomik işleyişe etkisi aynıdır. Bu anlayışla her gelişmeyi yakından takip ederken asıl dikkatimizi kendi vatandaşlarımızın sorunlarının çözümüne verdik. Yatırım, istihdam, üretim, ihracatla büyüme esasına dayalı ekonomi programıyla yapıyoruz.
Terörle mücadelede çok iyi seviyeye geldik. Ekonomi programımızı kararlılıkla uygulayarak bu durumdan en az kayıpla çıkarmanın içindeyiz. Kendimizi dünyadan pozitif ayrıştırarak gördük. Tedarik zincirlerinin çöktüğü dönemde Türkiye hem kendi hem de ihracatıyla elindeki imkanları herkesle paylaşan ülke olarak öne çıkmıştır. Tüm bunları yaparken vatandaşlarımızı günlük hayatlarında fahiş fiyat artışları ve enflasyon sebebiyle yaşadığı sıkıntıları görmezden gelmedik. Pek çok tedbiri devreye aldık, almaya devam ediyoruz. Her alanda üretimi destekleyerek çarkların durmasına müsaade etmedik. İstihdamın 30.5 milyona yaklaşması ihracatın 250 milyar dolar eşiğine gelmesi bu çabaların ürünüdür. Kimseyi sahipsiz çaresiz bırakmadık. Bir diğer tedbirimiz çalışanları sadece enflasyona ezdirmemekle kalmayıp hayat pahalılığı karşısında daha güçlü şekilde desteklemektir. Yılbaşında maaşlara çok ciddi artışlar yapmıştık. Asgari ücretlilerin ücretlerinde yüzde 50 artış gerçekleştirmiştik. Gelen yükün tamamını da işverenin üstüne yıkmadık. Devlet olarak tüm maaşların asgari ücret kadarki kısmından alınan vergilerden feragat ettik. Aralık-Ocak aylarının enflasyonda yol açtığı kamburun artışın yetersiz kalmasına yol açtığını tespit ettik.
ASGARİ ÜCRETE YÜZDE 30 ZAM GELDİ, NET 5500 LİRA OLDU
Kamu çalışanlarımızın emeklilerimizin maaşlarına yüzde 40'ın üzerinde enflasyon farkı artışı zaten yapılacak. Asgari ücretlilerin kayıplarını telafi etmeyi uygun gördük. Komisyonu toplantıya çağırdık. Yeni bir asgari ücret rakamı belirledik. Yeni asgari ücret Temmuz ayından itibaren yüzde 30 oranında ara artış yapıyoruz. Yeni asgari ücret net 5500 lira olacaktır. İşçi başına devletimiz işverenlere 100 lira destek verecektir. Yeni asgari ücretin tüm çalışanlarımıza hayırlı olmasını diliyorum. Asıl asgari ücret yılbaşında gerçekleşecek. Yılbaşında devreye aldığımız asgari ücret kadar gelirin vergi dışında kalması nedeniyle kamu çalışanlarına bu artış ortalama 300 lira olarak yansıyacaktır. Türkiye büyüdükçe, geliştikçe elindeki imkanları milletin her bir ferdiyle paylaşmayı sürdürecektir.
Çalışma Bakanı Vedat Bilgin: Asgari ücret komisyonunu yeniden davet ettim, çalışmalar yapıldı. Çalışanlarımızı asgari ücrete karşı koruyacağız. Bugüne kadar koruduğumuz gibi koruyacak bir neticeye ulaştırdık, size arz ettik. Asgari ücretin bütün ücretlilerden vergi dışı bırakılması tüm çalışanlara yansıyacaktır. Tüm kamu çalışanları ortalama olarak 300-350 lira gelir elde edeceklerdir. Cumhurbaşkanımızın sosyal devlet ilkesi gereğince yansıması olarak değerlendirilmesi olarak altını çizmek isterim.
Özgür Burak Akkol - TİSK Başkanı: Çok kıymetli kararın paylaşımı için bir aradayız. Tüm paydaşlarımızın faydası için azami gayret gösteriyoruz. Aralık ayında güzel bir rakam belirlendi. Fakat gelinen durumda bu seneye özel yılsonunu beklemeden güncelleme yapalım diye toplandık. Tüm imkanlarımızı zorlayarak bir dengeyi bulmaya gayret ettik. Asgari ücret bir başlangıç ücretidir. Esas hedef ortalama ücretin üzerine çıkma olmalı. Açıklanan rakam yıl sonu itibarıyla tekrar değerlendirilecek. Üçlü sac ayağını birbiriyle mücadele eden iki tarafın pazarlığı gözüyle bakmıyoruz. En iyisini nasıl yaparız diye bakıyoruz. Yıl sonunu beklemeden bir araya geldik. Mutabakatla asgari ücreti resimliyoruz. Aralık ayında başlayan uzun yılların konusu olan asgari ücrete kadar olan kısımdan vergi alınmaması konusu aynen devam ediyor olacak. 15 milyonun üzerinde çalışanın istifade ettiği bir konu. Çalışan ve işletmeler için büyük kazanımdır.
Ergün Atalay - Türk-İş Başkanı: 15 gün evvel yaptığımız ziyarette taleplerimizi ilettik, siz de komisyonu topladınız. İnşallah bugün toplumu memnun edecek bir rakam olur da toplum rahat eder biz de dua ederiz.
İŞSİZLİK MAAŞI DEĞİŞECEK
Çalışanın ortalama brüt kazancının yüzde 40’ı kadar işsizlik maaşı ödeniyor. En fazla işsizlik ödeneği ise aylık brüt asgari ücretin yüzde 80’ini geçemiyor. Yeni asgari ücretle birlikte işsizlik maaşı en düşük 2561 lira, en yüksek de 5123 lira olarak ödenecek. İşsizlik maaşından yüzde 0.00759 oranında da damga vergisi kesintisi yapılıyor.
ASKERLİK VE DOĞUM BORÇLANMASI
Emekli olmak isteyen ancak prim gün sayısı yeterli olmayanlar için tanınan doğum ve askerlik borçlanması tutarı da asgari ücret zammı kadar arttı. Yeni asgari ücretle en düşük günlük prim 68.9 lira, en yüksek prim ise 520 liraya çıktı.
GENEL SAĞLIK SİGORTASI PRİMLERİ
Genel Sağlık Sigortası (GSS) primleri de asgari ücret zammı kadar arttı. Geliri brüt asgari ücretin 3'te birinin altında olan kişilerin primlerini devlet karşılıyor. Geliri bunun üzerinde olanlar ise primlerini kendisi ödüyor. SGK, 2022'de Genel Sağlık Sigortası (GSS) primini aylık 150,12 lira olarak belirlemişti. Asgari ücrete gelen ara zamla birlikte yeni GSS primi 195 lira oldu.
65 YAŞ AYLIĞI
65 yaş aylığına yapılacak zam tutarı, 2022 asgari ücret maaşının belirlenmesi ardından duyurulmuştu. Buna göre 65 yaş aylığı 1296 TL olarak belirlenmişti. Yeni asgari ücretle birlikte 65 yaş aylığı 1684 lira oldu.
ENGELLİ AYLIĞI
Yeni asgari ücretle yüzde 40-69 oranlarında engelliliği bulunanlar için engelli aylığı 1124 lira, yüzde 70 ve üzerinde engellilik oranı olanlar için ise engelli aylığı 1687 lira, engelli yakını aylığı da 1124 lira olarak belirlenmişti.
İSTEĞE BAĞLI SİGORTA PRİMLERİ
İsteğe bağlı sigortalılıkta ödenecek prim tutarını kişi kendi belirlese de primin üst ve alt sınırı var. En az brüt asgari ücretin yüzde 32’si, en çok da brüt asgari ücretin 7,5 katının yüzde 32’si kadar prim ödenebiliyor.
Asgari ücret ara zammıyla birlikte isteğe bağlı sigorta primi en düşük 2081 lira iken en yüksek 15.611 lira oldu.
BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ KESİNTİLERİ
Çalışanların her ay brüt maaşlarından yüzde 3 kesilerek, Bireysel Emeklilik Sistemine (BES) aktarılıyor. 45 yaş altı çalışanların işverenleri tarafından sisteme dahil edilmesine imkan tanıyan otomatik BES’te maaşlardan yapılan kesinti tutarı da artacak.
ASGARİ ÜCRETLİNİN KIDEM TAZMİNATI TAVANI YÜKSELECEK
Asgari ücretin brütü 5004 lira, neti ise 4253 liraydı. Asgari ücretli bir çalışan 1 yıllık çalışmasının karşılığında 5004 lira kıdem tazminatı hak ediyordu. Yeni asgari ücretle birlikte bu tutar 6741 liraya yükseldi. Örnek vermek gerekirse 10 yıldır asgari ücretli olarak aynı işyerinde çalışan kişinin alacağı kıdem tazminatı 67 bin 410 lira oldu. (Not: Kıdem tazminatı olarak hesaplamıştır. İhbar tazminatı ve diğer özlük haklarına ilişkin hesaplar katılmamıştır. Sadece oranın belli olması için kıdem tazminatı baz alınmıştır.)
RAPOR ÜCRETLERİ DE ARTACAK
Asgari ücretliler 2022 yılı için ayakta tedavide günlük 144.5 lira, yatarak tedavide de 108.42 lira günlük rapor parası alacak.
STAJYER MAAŞLARINDA DA ARTIŞ OLACAK
Okullardan işletmelere staj yapmak için giden lise ve Üniversite öğrencilerine ödenen staj ücreti de yeni asgari ücret artış oranı kadar yükselecek. Staj yapanlar net asgari ücretin yüzde 30'undan az olmamak üzere ücret alıyor. 5500 lira olan asgari ücretle birlikte en düşük staj ücreti 1650 lira oldu.
