Türkiye Bankalar Birliği (TBB), 2016 yılının ilk çeyrekteki temel bankacılık verilerini açıkladı. Buna göre bankacılık sektörünün bu yılın ilk üç ayında kredileri yüzde 12 artarak 1.54 trilyon liraya ulaşırken, geçen yıl aynı dönemde yüzde 2.8 olan takipteki kredi oranı, yüzde 3.3’e yükseldi. Takipteki kredilerde en yüksek artış kredi kartında gerçekleşirken, 2015 ilk çeyrekte yüzde 7.7 olan oran, bu yıl aynı dönemde yüzde 9.3’e çıktı. Bireysel kredilerde ise takipteki kredi oranı aynı dönemlerde yüzde 3.5’ten yüzde 4.6’ya, KOBİ kredilerinde de yüzde 3.5’ten yüzde 4.4’e çıktı.

Takipteki kredi oranında görülen artışı geçen yıldan bu yana TL’de görülen değer kaybına bağlayan bankacılık uzmanları, “Türkiye son yılda oldukça güçlü bir develuasyondan geçti. TL’deki bu ciddi değer kaybı da özellikle sermaye sıkıntısı olan KOBİ’leri ve gelirinde düşüş yaşayan bireysel müşterileri olumsuz etkiledi. Esen sert rüzgarlarda ilk olarak sermayesi ya da geliri kısıtlı kırılganlar döküldü” yorumunu yaptı. 

UMUTLAR BÜYÜMEDE

Uzmanlar, Türkiye’nin yüzde 3.3 takipteki kredi oranı ile halen birçok Avrupa ülkesinin gerisinde olduğunu belirtirken bir yandan da önümüzdeki döneme ilişkin ‘büyümenin sürmesi gerektiği’ uyarısında bulunuyor. Takipteki kredi oranının yüzde 4 ve üzerine çıkması halinde ekonomi için tehlikeden söz edilmeye başlanabileceğini kaydaden uzmanlar, “Yılsonu için takipteki kredi oranı yüzde 3.5-3.6 seviyesinde bekleniyor. Yüzde 4’ün altında kaldığı sürece ekonomi için ciddi bir tehdit değil. Şu anda bir kötüleşme trendinden söz edemeyiz. Ancak geçen yıl yakalanan büyümenin sürmesi önemli. Zaten düzenleyici otoriteler de bunu öngörörerek geçen hafta turizm kredileri için bir rahatlatma yoluna gitti. Aynı şekilde iflas ertelemeler konusunda bir çalışma var. Bütün bunlar takipteki kredi oranının daha da yükselmesini önlemeye yönelik adımlar olarak da görülebilir” değerlendirmesinde bulundu.

BİREYSELİN PAYI YÜZDE 25

TBB’nin Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) ilk çeyrek verilerinden derlediği bilgilere göre, ilk çeyrek itibariyle TL krediler yüzde 13, yabancı para krediler ise 9 oranında büyüme kaydetti.

Ticari krediler yüzde 12 oranında artarken, bireysel kredilerdeki artış ise yüzde 7 olarak gerçekleşti.
Reel olarak, krediler yıllık olarak yüzde 7 artarken, ticari krediler yüzde 10 oranında büyüdü. Bireysel krediler ise yüzde 1 oranında daraldı. Reel büyüme TL kredilerde yüzde 5, yabancı para kredilerde yüzde 12 oldu. Bireysel kredilerin toplam krediler içindeki payı azalmaya devam ederken, Mart 2016 itibariyle yüzde 25 oldu.

İFLAS ERTELEMEYLE ‘TAKİP’ ÖTELENİYOR

SON dönemde kredisini ödemekte zorlanan şirketlerin iflas erteleme yoluna gittiğini ve bunun da aslında takipteki kredi oranını bir miktar etkilediğine dikkat çeken farklı bir bankacılık kaynağı da şunları söyledi: “Son günlerde sık sık gündeme gelen iflas erteleme konusunda bazı firmaların suistimalleri söz konusu. Yani parası olduğu halde iflas ertelemeye başvurarak ödemelerini bir yıl iki yıl öteliyor. Bütün bunların sektöre olumsuz etkisi var. TBB’nin de girişimleri ile ilgili kurumların iflas ertelemeyle ilgili bir çözüm getirmesi bekleniyor. Ama sonuç olarak bir düzenleme gelmesi politik bir karar olur. Çünkü iflas ertelemelerde zorluk gelirse bu kez de iflaslar çok artar. Dolayısıyla bana göre bu konuda kısa sürede bir karar çıkması zor.”

MEVDUAT 1.2 TRİLYONA ÇIKTI

İLK çeyrekte sabit kurlarla mevduat artış hızı yüzde 9 olurken toplam mevduat büyüklüğü de 1.2 trilyon liraya ulaştı. Toplam mevduatta reel artış ise yüzde 6 olurken, TL mevduat yüzde 1, yabancı para mevduat yüzde 12 arttı. Kredi ile mevduat büyümesi arasındaki fark da, 2010 yılından sonra ilk kez üç puanın altına indi. Kredi mevduat büyüme farkı TL’de 3.7 puan, yabancı parada ise sıfır düzeyinde gerçekleşti.

TBB’nin değerlendirmesinde ayrıca, repo işlemleri ve yurtdışından borçlanma yoluyla sağlanan kaynaklarda da yavaşlama olduğuna dikkat çekildi.

En çok kredi kartı ve KOBİ kredileri takipte (Yüzde)

Aralık 2014 Mart 2015 Aralık 2015 Mart 2016
Toplam krediler 2.9 2.8 3.1 3.3
Kurumsal 2.6 2.6 2.7 2.9
Bireysel 3.5 3.5 4.5 4.6
Tüketici 2.4 2.5 3.3 3.4
Kredi kartları 7.4 7.7 9.1 9.3
KOBİ kredileri 3.4 3.5 4.1 4.4


Hülya GÜLER/HÜRRİYET