WASHINGTON (AA) – ABD Kongresi, Başkan Donald Trump ve Savunma Bakanı James Mattis'ten gelen ikazlara rağmen Türkiye’ye F-35 yeni nesil savaş uçaklarının teslimatının geçici olarak durdurulması tasarısı üzerinde uzlaşmaya vardı.
ABD Kongresinin iki kanadı olan Senato ve Temsilciler Meclisi'nde kabul edilen 2019 yılı bütçesi savunma harcamaları yasa tasarısında, ABD Savunma Bakanlığı tarafından iki ülke ilişkilerinde yeni bir değerlendirme yapılana kadar F-35 savaş uçaklarının Türkiye'ye teslimatının durdurulması talep edildi.
Kongrede varılan uzlaşma metninde, Pentagon’dan Türkiye ile ilişkilerde genel stratejik durum ile Türkiye’nin Rusya’dan almayı planladığı S-400 hava savunma sistemleri konusunda bir rapor hazırlaması istendi.
Pentagon'dan istenen raporun, tasarı oylamadan geçtikten 90 gün içinde hazırlanması ve bu süre içinde geçici olarak Türkiye'ye F-35 savaş uçağının tesliminin durdurulması talep edildi.
Temsilciler Meclisinin yasa tasarısının nihai halini bu hafta, Senato’nun da Ağustos ayında oylaması bekleniyor.
Tasarı, Temsilciler Meclisi ve Senato'dan geçmesi halinde ABD Başkanı Donald Trump'ın onayına sunulacak.
ABD Savunma Bakanlığı’nın, tasarının yasalaşmasından sonra 90 gün içerisinde Türkiye-ABD ilişkilerinin durumuna yönelik bir raporu Kongre'ye sunmasıyla birlikte Türkiye’ye F-35 uçaklarının verilmesine yönelik kısıtlama kalkmış olacak.
Türkiye, 2002 yılında katıldığı ABD liderliğindeki çok uluslu müşterek taaruz programı kapsamında beşinci nesil F-35 Lightining II uçaklardan en az 100 adet almayı hedefliyor.
ABD Savunma Bakanı James Mattis, 7 Temmuz’da Kongre’ye yazdığı mektupta Türkiye’ye F-35 uçakları satımının durdurulması girişimlerine karşı çıkmış, bunun ‘tedarik zinciri’nde sıkıntı yaratacağı ve uçak fiyatlarını yükseltebileceği uyarısında bulunmuştu.
Mattis, mektubunda ‘Şu an, Türkiye’nin F-35 programından çıkarılmasına karşıyım. Eğer bugün Türkiye tedarik zinciri engellenir ve 50-75 uçağın teslimatı ertelenirse, bunun telafisi 18-24 ay alacak.’ diye yazmıştı.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ABD Başkanı Donald Trump ile yaptığı telefon görüşmesinde F-35 savaş uçağına ilişkin ABD Kongresinde yaşanan sorunları ilettiğini anımsatarak, "Trump da bu konuda gerekli adımları atacağını söyledi." ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan bugün bir gazetecinin "ABD Kongresinin üzerinde uzlaşmaya vardığı bir tasarı var. Tasarıda F-35'lerin Türkiye'ye teslimatının durdurulması da yer alıyor. Bu kararı nasıl değerlendirirsiniz?" sorusu üzerine şu değerlendirmede bulundu:
"Bu konu biliyorsunuz, tamamıyla ABD Başkanının, oradan geçtikten sonra tasarrufunda olan bir şeydir. Sayın Trump, Brüksel'deki görüşmemizde, yazılı olarak yaptığı açıklamasını da bize gösterdi, böyle bir şey söz konusu değil. Biz şu ana kadar 900 milyon dolar ödeme yaptık. İki tanesinin teslimatı da orada bize yapıldı. Şimdi orada bizim pilotlarımız eğitim uçuşlarını da yapıyorlar. Biz, bu noktada herhangi bir olumsuz endişe taşımıyoruz."
