TRABLUS (AA) - CİHAD NASR - Birleşmiş Milletler (BM) Libya Özel Temsilciliği'nin perşembe günü başlattığı istişare sürecinin ilk oturumları, merkezi Cenevre'de bulunan İnsani Diyalog Merkezi'nin gözetiminde Bingazi ve Zavira kentlerinde gerçekleşti.
BM Libya Özel Temsilcisi Gassan Selame'nin Eylül 2017'de duyurduğu yol haritası kapsamında bulunmayan istişare süreci, mahiyeti, hedefleri ve tarafları hakkında cevap arayan Libyalılarda soru işaretleri oluşturdu.
İnsani Diyalog Merkezi de söz konusu sorulara cevap verdiği bir dosya hazırlayıp ilgili taraflara gönderdi.
Merkez, istişare süreci toplantılarını gerçekleştirmek için 16'sı Libya'da, 3'ü Tunus, Mısır ve Türkiye'de olmak üzere 19 kent belirledi.
Tüm Libyalı tarafların aktif ve geniş katılımlarının güvence altına alındığı toplantılar için Mart'tan Temmuz'a kadar 6 aylık bir zaman dilimi tahsis edildi.
- Sürecin hedefleri
İnsani Diyalog Merkezi Libyalı taraflara gönderdiği dosya ile hedeflerini anlattığı sürecin, kapsamlı ulusal diyaloğa zemin hazırlamayı ve toplantının sonuçları için temel teşkil etmeyi planladığını belirtiyor.
BM'nin başlattığı istişare sürecinde, Libyalıların bu münasebetle görüşlerini beyan etme ve gelecek yıllarda ülkelerinin yönelimlerini belirleme fırsatı bulacağı kaydedilen dosyada, söz konusu sürecin, anayasa için referandum yapılması ve parlamento ile cumhurbaşkanının anayasaya uygun bir şekilde seçilmesi kararının Libya geçiş dönemi unsurları için hiçbir şekilde alternatif teşkil etmediği aktarıldı.
Tüm Libyalı tarafların bu toplantının sonuçlarına katkı ve katılım sağlayacağını, bunu isteğe bağlı olarak toplantılardan birine katılım ya da yazılı olarak düşüncelerini iletme şeklinde gerçekleştirebilecekleri ifade edilen dosyada, istişare sürecinin sonunda ise tüm öneri ve tepkilerin sonuç bildirisinde toplanacağı bilgisi verildi.
İnsani Diyalog Merkezi süreci zenginleştirmek için dosyada Libyalı taraflara "Hükümetin halihazırdaki kriz kapsamında yerel ve ulusal düzeyde acil öncelikleri nelerdir?", "Uzun ve kısa vadede hükümet çalışmalarının önceliğini teşkil eden nedir?", "Silahlı grup mensuplarının, birliğin sağlandığı ulusal güvenlik ve emniyet kurumlarına ilhakı için şartlar nelerdir?" gibi sorular da yöneltti.
- Libya'daki siyasi tıkanıklık
Libya'da 17 Şubat 2011'deki devrimin ardından yaşanan siyasi istikrarsızlık ve karşıt gruplar arasındaki çatışmalar sonucu biri Tobruk'ta Temsilciler Meclisi (TM), diğeri Trablus'ta Milli Genel Kongre (MGK) olmak üzere iki meclis ve rakip yönetim ortaya çıkmıştı.
BM girişimleriyle 17 Aralık 2015'te Fas'ın Suheyrat kentinde varılan "Libya Siyasi Anlaşması" uyarınca Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) Başkanlık Konseyi kurulmuştu. BM Güvenlik Konseyi 2259 sayılı kararla Başkanlık Konseyini Libya'nın tek meşru temsilcisi olarak tanımış ancak konseyin sunduğu hükümet listeleri General Halife Hafter'in baskıları nedeniyle Tobruk'taki TM'de onaylanmadığı için süreç tıkanmıştı.
BM Libya Özel Temsilcisi Gassan Selame, Eylül 2017'de üç aşamalı bir eylem planı önerisinde bulunmuştu. Selame, eylem planının birinci aşamasının Suheyrat Anlaşması'nda değişiklik yapılmasını, ikinci aşamasının önceki müzakerelere katılmayan siyasi grupları bir araya getiren ulusal konferans düzenlenmesini, üçüncü aşamasının ise anayasa için referandum yapılması ve parlamento ile cumhurbaşkanının da anayasaya uygun bir şekilde seçilmesini öngördüğünü ifade etmişti.
