TRABLUS (AA) - MUSTAFA DALA - Libya'da ülkenin toplam petrol rezervinin yüzde 60'tan fazlasını barındıran Petrol Hilali Bölgesi, 2011'den bu yana aralıklarla çatışmalara sahne oluyor.

Libya'da 2011'de Muammer el-Kaddafi'nin devrilmesinin ardından sular durulmazken, ülkedeki güç mücadelesinden Petrol Hilali Bölgesi de nasibini alıyor.

Ülke için önemli ekonomik kaynak niteliğindeki bölge, zaman zaman yaşanan çatışmalarla gündeme geliyor.

Taraflar zengin topraklar üzerinde tam hakimiyet sağlamak istiyor.

- 2011'den bu yana durulmadı

2011'de Kaddafi'ye karşı yapılan devrim süresince Petrol Hilali Bölgesi'nde devrimci güçler ile Kaddafi yanlısı birlikler arasında çatışmalar yaşandı.

Bir süre vur-kaç savaşlarının devam etmesinin ardından bölgedeki petrol tesisleri muhafız birlikleri eski komutanı İbrahim el-Cedran'a bağlı birlikler 2011-2016 yılları arasında burayı kontrolü altında tuttu.

Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi'nin (TM) destek verdiği General Halife Hafter'e bağlı güçler ise Eylül 2016'da düzenlediği saldırının akabinde bölgenin kontrolünü ele geçirdi ve Cedran güçlerini bölgeden uzaklaştırdı.

- Çatışmalar yeniden gündemde

Hali hazırda bölgenin kontrolü Hafter'in elinde olmasına rağmen Cedran'a bağlı birliklerin zaman zaman saldırılarıyla çatışmalar yeniden alevlendi.

Son olarak geçen hafta bunun bir örneği yaşanarak, bölge Hafter'e bağlı güçler ile İbrahim el-Cedran'ın liderliğindeki birlikler arasında çatışmalara sahne oldu.

Cedran'a bağlı birlikler, geçen hafta Sidra, Ra's Lanuf petrol limanları, Fiba petrol rezervi ile bazı beldeleri ele geçirdi.

Bunun üzerine Hafter'e bağlı güçler, ellerinden çıkan liman ve beldeleri geri almak için Petrol Hilali Bölgesi'nin ikinci büyük kenti Ecdebiye ve Ra's Lanuf'a yakın Brega limanında toplandı.

Cedran'ın liderliğinde zırhlı araç, tank, füze ve keskin nişancı tüfekleri gibi ağır mühimmatla düzenlenen saldırıda Hafter güçlerinden 10'dan fazla kişi öldü.

Hafter güçleri bazı bölgelerdeki kontrolünü kaybederken, Sirte Operasyon Odası'nın gönderdiği takviye birliklerinin bölgeye ulaşmasının ardından güçlü bir şekilde Cedran'a cevap vermeye başladı. Bunun üzerine Hafter, elden çıkan bazı bölgeleri yeniden kontrol altına aldı.

Bu arada Cedran güçleri sözcüsü Ali el-Mağribi, kendilerine mensup olan milislerin çoğunun bölgedeki Meğaribe kabilesinden olduğunu ve Ecdebiye'deki evlerine dönmeye hazırlandıklarını belirtti.

Mağribi açıklamasında, Cedran'a bağlı güçlerin Brega limanını da ele geçirmek için Ecdebiye'ye doğru harekete geçeceğine işaret etti.

- Bölgeyi elinde tutmanın zorluğu

Bölgenin konumu itibariyle çöl alanlarına sahip olması, dağlık arazilere sahip olmaması, nüfusunun azlığı gibi etkiler bölgenin savunmasını ve kontrol altında tutulmasını zorlaştırıyor.

Ayrıca şehrin kontrol altına alınmasında ya da savunulmasında kabilelerin de ciddi etkisi görülüyor.

Hafter'in 2016'da düzenlediği saldırıda şehri Cedran'ın elinden almasında bölgedeki Meğaribe kabilesi etkili oldu. Hafter, saldırı düzenleyeceği zaman Meğaribe kabilesinin önde gelenleri ile uzlaşma yaptı. Bu durum da Cedran birliklerinin 2016'da kaybetmesine neden oldu.

Ancak daha sonra kabilenin bazı önde gelenlerinin Cedran yanlısı bir tutum sergilemesi, Cedran'ın geçen hafta bir süreliğine de olsa bazı bölgelerin kontrolünü ele geçirmesinde etkili oldu.

- Petrol Hilali Bölgesi

Bingazi ile Sirte illeri arasındaki pek çok kenti kapsayan Petrol Hilali Bölgesi'nde, petrol rezervlerinin yanı sıra Sidra, Ra's Lanuf ve Brega petrol limanları yer alıyor.

Petrol Hilali Bölgesi ülkenin toplam petrol rezervinin yüzde 60'tan fazlasını barındırıyor. Ayrıca bölgede 4 ana petrol limanı ile çeşitli limanlar bulunuyor. Sidra ve Ra's Lanuf, petrol ihracatının yapıldığı ülkenin en büyük iki limanı.

Libya'nın Mayıs sonu itibariyle 2018 yılı petrol üretimi günlük 800 bin varile ulaştı. Dünya Bankası bunun yıl sonuna kadar günlük 1.5 milyon petrol varile ulaşacağını öngörüyor.

Ancak Libya Petrol Kurumu, pazartesi günü yaptığı açıklamada Petrol Hilali Bölgesi'ne düzenlenen saldırıların milyonlarca dolar zarara neden olduğunu, Ra's Lanuf limanında 2 rezervin zarar gördüğünü duyurdu.

Kurum, rezervlerin saldırı ve çatışmalardan zarar görmesi nedeniyle 950 bin petrol varillik depolama kapasitesinin 550 bine kadar düştüğünü kaydetti.