Genel Tanıtım
Obsesif kompulsif bozukluk (OKB), bireylerin obsesyon ismi ile anılan devamlı tekrarlayan fikirlere sahip olması ve bu fikirlerinin kendisine rahatsızlık oluşturmasında mütevellit, çoğunlukla rahatlamak hedefiyle ritüel ya da kompulsiyon ismi verilen devamlı tekrar eden davranışlarda olmasıyla karakterize bir haldir.
Obsesif kompulsif bozukluğa (OKB) olan kişiler, kontrolleri dışındaki fikirleri, korkuları ya da imgeleri takıntı halinde sürdürürler. Bu hal hem kendileri hem de etrafındakiler için son derece rahatsız edici sayılabilir.
Bu fikirlerin ortaya çıkardığı kaygı, gerginlik, sürekli tekrarlayan davranışları, ritüeller ya da rutinlerin kesinlikle yapılması gereken hale gelmesine sebep olur. Obsesif kompulsif bozukluk (OKB) hastaları tüm bu güçlükleri, saplantılı fikirleri önüne geçmek ya da tamamen ortadan kaldırmayı başarmak hedefiyle tüm bunları bir rutin haline getirir.
Obsesif kompulsif bozukluk (OKB) olan kişiler takıntılarını görmezden gelmeye veya engellemeye uğraşsa da bu durumu durduramayacağı gibi endişelerini de çoğaltırlar. Birey, stresini azaltmak için zorlayıcı hareketlerde bulunmaya başladıkça kendin güç durumlara sokarlar. Saplantılı fikirler ya da dürtülerden uzaklaşmaya çalışsalar da bu hal bazen daha kötü sonuçlara sebep oluşturabilir.
Obsesif Kompulsif Bozukluk Nedenleri Nelerdir?
Obsesif kompulsif bozukluğun (OKB) sebebi tam olarak bilinmemesine rağmen, biyolojik ve çevresel faktörlerin bu konuda belirleyici olduğu düşünülmektedir.
Biyolojik faktörler
Vücudun doğal işleyişinde devam sürdürebilmesi için beyindeki milyarlarca nöronun (sinir hücresinin) birbirleriyle etkileşim kurması gereklidir ve nöronlar elektriksel sinyallerle iletişim kurarlar. Nörotransmiterler ismi verilen ile bilinen kimyasallar, bu elektriksel bildirimleri nörondan nöronlara taşınmasına destek olur.
Obsesif kompulsif bozukluk hallerinde, beynin belirli alanlarında gereğinden fazla aktivite saptanmaktadır. Kişi obsesif kompulsif bozukluk (OKB) belirtilerini yaşadığında ise beyin daha çok aktif hale geçer.
Çevresel Faktörler
Obsesif kompulsif bozukluğu (OKB) bulunan bazı bireyler ise çevresel stres faktörlerinden etkilenmektedir. Hastanın tecrübe ettiği bazı çevresel faktörler ve ciddi hayat farklılıkları belirtilerin negatif yönde ilerlemesine sebep olabilir. Bu faktörler şu şekilde sıralanabilir:
- Tacize uğramak
- Yaşam tarzındaki beklenmedik radikal değişiklikler
- Ciddi bir Hastalık geçirmek
- Sevilen birinin ölmesi
- İş ya da okulla ilgili değişiklikler ya da problemler
- İlişki de yaşanan kaygıları
Obsesif Kompulsif Bozukluk Belirtileri Nelerdir?
Obsesif kompulsif bozukluk çoğunlukla gençlik ya da erken yetişkinlik zamanlarında başlar. Belirtiler yavaş yavaş başlayarak tüm hayat boyunca farklılık gösterebilir.
Obsesif kompulsif bozukluk semptomları bireyin aşırı stres altında olduğunda daha da kötüye gider. Çoğunlukla hayat boyu devam eden bir rahatsızlık olarak kabul edilen obsesif kompulsif bozukluk hafif ila orta şiddette belirtileri vardır.
Obsesif Kompulsif Bozukluğun Belirtileri İse;
- Kirlenme durumundan korkmak
- Düzenli ve simetrik olma zorunluluğu
- Kendisini ya da sevdiklerinin kötülük yaşamasına ait düşüncelere kapılma
- Diğer insanların dokunduğu eşyalara dokunamamak
- Eşyalar düzenli olmadığında strese yaşama
- El sıkışmaktan rahatsızlık hissetme
- Sürekli el yıkama eyleminde bulunma
- Aşırı temizlik takıntısına sahip olma
- Mikroplardan korkma uzak durmaya aşırı bir çaba sarf etmek
- Sürekli duş alma isteği hissetmek
- Sürekli bir şeyleri kontrol etme ihtiyacı hissetmek
- Sürekli olarak Bir şeyleri sayma
- Kilitlendiklerinden kesinlikle emin olmak için kapıları tekrar ve tekrar kontrol etme
- Kapalı olduğundan kesinlikle emin olmak için ocağı tekrar ve tekrar kontrol etme
- Belirli kalıplarda sayma şekli oluşturmak
- Bir duayı, kelimeyi ya da ifadeyi içten içe tekrarlayıp durmak
Obsesif Kompulsif Bozukluk Tedavi Yöntemleri
Obsesif kompulsif bozukluk (OKB) tedavi edilemediği zaman kendiliğinden tekrar sağlığına kavuşmayabilir, bu sebeple tedavi olmak son derece önemlidir.
Davranış Terapisi
Obsesif kompulsif bozukluk (OKB) hastalarında genellikle bulunan abartılı ya da saplantılı düşünceleri en aza indirmeye odaklı bir tedavi yöntemidir.
Hedef, Obsesif kompulsif bozukluğu (OKB) bulunan bireylere, zorlayıcı hareketlerde bulunmadan kaygı yaratan inanışlarla yüzleşmeleri meselesinde destek olmaktır.
İlaç Tedavisi
Obsesif kompulsif bozukluk (OKB) hastalarında beyindeki serotonin düzeylerini çoğaltmaya yönelik ilaçlar uygulanabilir.
