BEYRUT (AA) - MAHMUT GELDİ - Lübnan ile Suriye makamları arasındaki koordinasyonla bir süredir kafileler halinde topraklarına dönüş yapan Lübnan'daki Suriyeli mültecilerin bir kısmı, rejimin kontrolündeki bölgelere dönme korkusunu yaşıyor.
Suriyeli mültecilerin ülkelerine dönüşü konusunda Rusya'nın uluslararası girişimlerini memnuniyetle karşılayan Lübnan ve Suriye makamları arasındaki koordinasyona olumlu cevap verenler olurken, bir kısım ise istikrarsızlık ve karşılaşacakları çeşitli sıkıntılardan dolayı dönmeye temkinli yaklaşıyor.
Ülkesine mevcut şartlarda gitmek istemeyen Humus'un Kusayr beldesinden İbrahim isimli mülteci, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kendilerinin Esed rejimine karşı muhaliflerin safında yer aldığının altını çizerek, "Muhalifleri destekledik ve şu anda gidecek olursak çocuklarımızı askere alacaklar." dedi.
Kusayr beldesinden diğer bir mülteci Hasan da 5 yıldan beri ailesiyle Arsal'da hayata tutunduklarını ifade ederek, Suriye'ye dönmesi halinde 18 aylık zorunlu askerlik hizmetine çağrılmaktan, hatta uzatma ihtimali olan bu sürenin bitmemesinden korktuğunu söyledi.
Hasan, "Suriye'ye dönersem bir daha geri gelmemek üzere askere gitmek zorunda kalırım." şeklindeki endişesini dillendirdi.
Ülkenin doğusunda yer alan Bekaa Vadisi'nde Suriyeli mültecilerin yoğun şekilde yaşadığı Arsal kampında ikamet eden Halep asıllı Muhammed isimli Suriyeli de ülkesinde kendisine ait gayrimenkulleri olmasına rağmen dönmek istemediğini aktardı.
Suriye'de hala istikrarsızlığın devam ettiğinden dolayı dönmek istemediğine dikkati çeken Muhammed, burada pek iyi olmasa da idare eden bir düzen kurduklarını ve dolayısıyla bu şekilde hayatlarını sürdürmeyi tercih ettiklerini kaydetti.
Şam yönetimine muhalif mülteciler, ülkelerine dönmek istediklerini ancak güvenlik konusundaki endişelerine dikkat çekiyorlar.
-Kalamun'a dönmek isteyen mülteciler
Bu arada Lübnan'da bulunan diğer bazı Suriyeli mülteciler ise ülkelerine dönmeyi kabul ettiklerini, özellikle başkent Şam'ın Kalamun bölgesine gitmek istediklerini söyledi.
Bekaa Vadisi'ndeki mülteci kampında kalanlardan Ebu Mahir, Birleşmiş Milletler'den Suriyeli mültecilere yönelik yardımların kesildiğini ve kamptaki bir çadırda zor şartlar altında yaşadıklarını ifade etti.
Ebu Mahir, sahip olduğu topraklarında çiftçilik yapmak üzere Suriye'ye dönmek için sabırsızlandığını belirtti.
Suriyeli 65 yaşındaki mülteci Fevzi ise 5 yıldan fazla süredir mülteci kampındaki zor şartlar altında yaşadıklarını, durumun her gün zorlaştığını dile getirerek, artık dönmekten başka çareleri olmadığını savundu.
-Lübnan'dan ülkelerine dönmek isteyen Suriyelilere başvuru merkezi tahsis edildi
Öte yandan Lübnan Emniyet Genel Müdürlüğü, ülkelerinde dönmek isteyen Lübnan'daki Suriyelilerin başvurularını almak üzere bir merkez tahsis ettiğini duyurdu.
Söz konusu merkezde, pazartesiden cuma gününe kadar hafta için her gün 15.00-18.00 saatleri arasında başvuruların kabul edileceği ifade edildi.
Finlandiya'nın başkenti Helsinki'de 16 Temmuz'da bir araya gelen ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Suriyeli mültecilerin ülkelerine dönüşüne ilişkin anlaşmaya varmıştı.
Helsinki'deki ikili zirvenin ardından temmuzun son haftasında Lübnan'ın başkenti Beyrut'u ziyaret eden Putin'in Suriye Özel Temsilcisi Alexander Lavrentiev başkanlığındaki heyet, Rusya savunma ve dışişleri bakanlarının Suriyeli mültecilerin ülkelerine dönüşünün organize edilmesiyle ilgili hazırladığı planı, Lübnan Cumhurbaşkanı Mişel Avn'ın yanı sıra Başbakan Saad el-Hariri, Meclis Başkanı Nebih Berri gibi yetkililere sunmuştu.
Lübnan Cumhurbaşkanı Avn, daha sonra yaptığı açıklamada, Suriyeli mültecilerin ülkelerine dönüşüne ilişkin Rusya planının, yaklaşık 890 bin kişinin Lübnan'dan ülkelerine dönüşünü güvence altına aldığını belirtmişti.
-BMMYK, Suriyeli mültecilerle ilgili anlaşmanın detaylarını bekliyor
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK) Sözcüsü Lisa Ebu Halid, Suriyeli mültecilerin ülkelerine dönüşüyle ilgili ABD ve Rusya'nın vardığı anlaşmanın detaylarına ulaştıktan sonra bu konuda görüş beyan edeceklerini belirterek, hem Lübnan hem de Suriye'de bulunan BMMYK'ye bağlı ekiplerin her iki taraftaki Suriyeli göçmenlerle ilgilenmeye gayret ettiğini aktardı.
Suriye'deki BMMYK'ye bağlı ekibin oradaki göçmenlerin durumuna ilişkin tüm detaylara ulaşamadığını belirten Ebu Halid, "Lübnan-Suriye sınırına yakın bulunan Kalamun bölgesindeki Flita beldesine dönen Suriyeli bazı mültecileri yerlerinde ziyaret ettik ve durumlarına dair bilgi aldık. Bazı aileler henüz evlerine ulaşmamışlar, bazıları ise yakınlarının evlerine yerleşmişler. Güvenlikle ilgili ise olumlu veya olumsuz hiçbir bilgiye sahip değiliz." dedi.
-Suriyeli mültecilerin dönüşüyle ilgili önceden alınan bir karar vardı
Bu arada adını vermek istemeyen Lübnanlı bir emniyet yetkilisi, Suriyeli mültecilerin ülkelerine dönmesiyle ilgili önceden alınan bir kararın söz konusu olduğu ve bunun ABD-Rusya anlaşmasıyla bir bağlantısı olmadığını aktardı.
Suriyeli mültecilerin kendi iradeleriyle ülkelerine gittiğini söyleyen yetkili, mültecilerin gönüllü olarak dönmeleri için her türlü güvenlik garantisinin sağlanmaya çalışıldığını ifade etti.
Suriye'de birçok bölgenin artık güvenli hale geldiğini öne süren emniyet yetkilisi, dönmek isteyen Suriyeli mültecilerin sayısında artış olacağını beklediklerinin altını çizdi.
Bu günde kadar iki ülke makamları arasındaki koordinasyonla Lübnan'dan Suriye'ye 5 grup halinde gönderilen mültecilere ilişkin resmi sayı verilmedi.
BM Mülteciler Yüksek Komiserliği, 2017 sonunda Lübnan'daki Suriyeli mülteci sayısını 997 bin olarak açıklamıştı.
Lübnanlı yetkililer, mültecilerin ülkedeki sınırlı kaynaklara baskı yaptığını ve uluslararası toplumun mülteciler konusunda desteğinin eksik olduğunu belirtiyor.
