DENİZ ZEYREK
ANKARA - KKTC’de kurulan ‘Taşınmaz Mal Komisyonu’nu kısa süre önce iç hukuk yolu olarak tanıyıp Rum vatandaşlarının tüm başvurularını bu komisyona yönlendiren AİHM, dün Türkiye’yi şoke eden tazminatlar açıkladı. Taşınmaz Mal Komisyon ile ilgili karar öncesinde Türkiye’yi mahkum eden ancak tazminat belirlenmesini sonraya bırakan AİHM, daha önce sonuçlandırdığı 19 dava için Türkiye’ye 15 milyon euro tazminat ve 160 bin euro mahkeme masrafı faturası kesti.
.gif)
Loizidou’ya pazarlıkla verildi
1974’teki askeri harekât sonrasında kuzeydeki gayrimenkullerini bırakıp güneye kaçan Rumlar mülklerini işletemedikleri için dava açarak kayıplarını Türkiye’den istemeye başlamıştı. AİHM Titina Loizidou’nun Girne’deki taşınmazları üzerindeki mülkiyet hakkını kullanamadığı gerekçesiyle Aralık 1996’da Türkiye’yi mahkûm etmiş, Temmuz 1998’de de Loizidou’nun Girne’deki taşınmazlarını 1974 tarihinden itibaren kullanamadığı gerekçesiyle tazminata hükmetmişti. Bu durum birçok Rumun AİHM’ye başvurmasının önünü açmıştı. Türkiye, 2 Aralık 2003’deki Avrupa Konseyi Delegeler Komitesi toplantısında Loizidou’ya tazminatı ödemeyi kabul edip, karşılığında KKTC’de kurulacak Taşınmaz Mal Komisyonu’nun iç hukuk yolu olarak görülmesini istemişti. Türkiye tazminatı ödedikten kısa süre sonra AİHM bu komisyonu kabul edip Rumları buraya yönlendirmişti. Ancak AİHM daha önce Eylül ve Ekim 2009’da “Andreou Papi, Christodoulidou, Diogenous ve Tseriotis, Epiphaniou ve diğerleri, Hadjiprocopiou ve diğerleri, Hadjithomas ve diğerleri, Hapeshis ve Hapeshi-Michaelidou, Hapeshis ve diğerleri, Iordanis Iordanou, Josephides, Loizou ve diğerleri, Olymbiou, Ramon, Rock Ruby Otelleri, Saveriades, Skyropiia Yialias Ltd, Strati, Vrahimi, Zavou ve diğerleri” olarak kaydettiği davaların tamamında Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin ek 1 numaralı protokolünün 1. maddesindeki mülkiyet hakkını ihlal ettiğine hükmetmişti.
.gif)
Ya Rumlar zorlarsa...
İşte AİHM geçen yıl verdiği bu ihlal kararıyla ilgili tazminat miktarlarını da dün açıkladı. Buna göre Türkiye, davacılara maddi ve manevi tazminat olarak toplam 15 milyon bin 498 euro ödeyecek. 19 davada en düşük alacak 30 bin, en yüksek 5 milyon 125 bin 629 euro olarak tespit edildi. AİHM’nin çıkardığı mahkeme masrafları da 160 bin 375 euro oldu.
Loizidou’ya tazminatını özel şartlarda ödemiş Türkiye, AİHM’in Taşınmaz Mal Komisyonu’na dair işbirliği doğrultusunda bu tazminatları da ödeyebilir. Ama 17 milyon euro’ya yakın fatura, üstelik, bu bedelin mülkiyetin Türk tarafına geçmesi için değil, 1974’ten beri işletme haklarının karşılığı olması, Ankara’yı kara kara düşündürüyor. Rumlar Tazmin Komisyonu’na ilgi göstermeyip AİHM’i zorlarsa Türkiye milyarlarca dolarlık fatura ile karşılaşabilir. (Radikal)
