İnsan Hakları Derneği(İHD) Genel Başkanı Öztürk Türkdoğan, AKP’nin Anayasa değişikliği taslağında öngörülen Anayasa Mahkemesi’ne Cumhurbaşkanı’nın 16 üye seçmesinin “Kuvvetler Ayrılığı İlkesi’ne aykırı” olduğunu ifade etti. Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’ndan(HSYK) Adalet Bakanı ve Müsteşarının çıkartılması gerektiğini kaydeden Türkdoğan, seçim barajının da yüzde 5’e indirilmesi gerektiğini belirtti. Türkdoğan, “Anayasanın başlangıç kısmında 12 Eylül’ün ruhu yer almaktadır. 12 Eylül ruhu ile yaşamak istemiyorsak bu yönüyle de başlangıç kısmını değiştirmemiz zorunludur” dedi.
İHD Genel Başkanı Türkdoğan, AKP’nin açıkladığı Anayasa değişikliği taslağını değerlendirdi. İHD’nin, Türkiye’nin yeni bir sivil ve demokratik Anayasa’ya ihtiyacı olduğunu söyleyegeldiğini anımsatan Türkdoğan, yapılmasını istedikleri yeni Anayasa’da resmi ideolojiye son verilerek, Anayasanın ideolojik içerikten kurtarılıp ülkede yaşayan tüm kesimlerin ve toplumun barış içerisinde bir arada ortak bir gelecek inşa etmesini içermesini, hukukun üstünlüğünün tesis edilerek, yargının hukukun üstünlüğüne uygun olarak yeniden yapılanmasını ve adil yargılanma hakkının tam olarak güvence altına alınmasını, etnik, dilsel, dinsel ve kültürel yönden halkların veya grupların haklarının evrensel insan hakları hukukuna uygun olarak tanınmasını istediklerini bildirdi.

-“ANAYASA’NIN BAŞLANGIÇ KISMI DEĞİŞTİRİLMELİ”-

Türkdoğan, Anayasa değişikliğiyle “yargı reformunun” gerçekleşebilmesi için şu üç hususa yer verilmesi gerektiğini belirtti:
“Değişiklik teklifinin “asgari” olarak yargı reformunu gerçekleştirebilmesi için öncelikle üç hususa yer verilmesi gerekmektedir:
“-Cumhurbaşkanının yüksek yargı organlarına yaptığı atamalara son verilerek, yürütmenin başı olan Cumhurbaşkanının yargı ile ilgili müdahalesine son verilmesi sağlanmalıdır.
-Başta HSYK üyeleri olmak üzere yüksek yargı, temyiz mahkemeleri, özel görevli ve yetkili ağır ceza mahkemelerinde görülen ideolojik tutumun (resmi ideoloji) ortadan kaldırılabilmesi ve gerçek bir yargı reformu için Anayasanın başlangıç kısmı mutlaka değiştirilmelidir. Anayasanın başlangıç kısmının değiştirilmediği hiçbir Anayasa Değişiklik Paketi ‘Reform’ niteliğine sahip olamaz. Ayrıca Anayasanın başlangıç kısmında 12 Eylül’ün ruhu yer almaktadır. 12 Eylül ruhu ile yaşamak istemiyorsak bu yönüyle de başlangıç kısmını değiştirmemiz zorunludur.
-Temel hak ve özgürlüklerle ilgili uluslar arası mevzuatın yargı tarafından uygulanmasının bir zorunluluk haline getirilmesi sağlanmalıdır.”

-“BARAJ YÜZDE 5’E İNDİRİLMELİ”-

Anayasa değişikliği teklifinin siyasal partilerle ilgili değişiklik teklifinin eksik olduğunu, demokrasinin katılımcılık ilkesinin hayata geçebilmesi için seçim barajının yüzde 5 gibi makul bir sınıra çekilmesi gerektiğini kaydeden Türkdoğan, “Anayasada düzenleme yapılmalı ve bu düzenlemenin ilk seçimlerden itibaren uygulanacağına dair hüküm getirilmelidir. Ayrıca TBMM’de temsil edilen tüm siyasal partilerin aldıkları oy oranı ve milletvekili sayısına göre hazine yardımından yararlanması güvence altına alınmalıdır” dedi.
Siyasal partiler açısından en önemli kapatma sebebinin kaynağını Anayasadan alan “ideolojik bakış açısı” olduğunu Savunan Türkdoğan, “Bu nedenle siyasal partilerin çoğulculuk, açıklık ve katılımcılık ilkesine uygun olarak yürüttükleri çalışmalarından ötürü kapatılmaması için gerekli tedbirler alınmalıdır. Anayasa değişiklik teklifinde usulle ilgili hükümler düzenlenmiş ancak esasa değinilmemiştir. Asıl olan, siyasi parti kapatmayı ortadan kaldırmaktır” görüşüne yer verdi.
Anayasa değişiklik teklifinde Yüksek Askeri Şura kararlarından sadece “İlişik Kesme” kararına karşı yargı yolunun açık bırakılmasının yeterli olmadığını, tüm kararların yargı denetimine tabi olması gerektiğini ifade eden Türkdoğan, askeri yargının da sadece Askeri Disiplin Mahkemeleri çerçevesinde korunması gerektiğini, Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi’nin kaldırılması gerektiğini savundu.

-“ANAYASA MAHKEMESİ’NİN YENİ YAPISI KUVVETLER AYRILIĞINA AYKIRI”-

Türkdoğan, Anayasa Mahkemesi’nin yapısı değiştirilerek 3 üyenin TBMM, 16 üyenin de Cumhurbaşkanı tarafından atanması yönündeki değişiklik teklifini ise şöyle değerlendirdi:
“Teklif iyi incelendiğinde Cumhurbaşkanının 10 kişiyi (Yüksek Öğretim Kurumu’nun üyelerini Cumhurbaşkanı atadığından buradan önerilecek kişiler de dolaylı yoldan Cumhurbaşkanının istediği kişiler olacaktır) istediği gibi atama yetkisi bulunmaktadır. Teklif bu haliyle kabul edilemez. Anayasa Mahkemesi’nin ‘Çoğulculuk İlkesi’ne uygun olarak hukukçulardan oluşması sağlanmalıdır. Anayasa Mahkemesi’nin ‘Yüce Divan’ yargılama yetkisine son verilmeli, bu yetki Yargıtay’a devredilmelidir. Anayasa Mahkemesi üyelerinin görev süresi 10 yıldan fazla olmamalıdır. Anayasa Mahkemesi’nin oluşumunda Kuvvetler Ayrılığı İlkesi gözetilmeli, halkın seçtiği ve yarı başkanlık yetkilerini kullanan bir Cumhurbaşkanının 19 üyeden 16’sını belirleyecek olması Kuvvetler Ayrılığı İlkesi’ne aykırıdır.”

-“ADALET BAKANI VE MÜSTEŞARI HSYK’DAN ÇIKARILMALI”-

Anayasa Mahkemesi’ne “Bireysel Başvuru” yolunun açılmış olmasını “önemli bir gelişme” olarak niteleyen Türkdoğan, HSYK’da yapılmak istenen değişiklikleri ise “Teklif bu haliyle yeterli değildir. Adalet Bakanı ve Müsteşarı’nın HSYK üyeliği sona erdirilmelidir. HSYK’ya Yargıtay, Danıştay, Sayıştay ve Türkiye Barolar Birliği ile birlikte tüm Hâkim ve Savcılar üye seçebilmelidir. Bu şekilde ‘Çoğulculuk İlkesi’ne uygun bir denge sağlanmalıdır” dedi.

-“12 EYLÜL DÖNEMİNDE ÇIKARILAN YASALAR DA GÖZDEN GEÇİRİLMELİ”-

Türkdoğan, Anayasanın geçici 15. maddesinin kaldırılmasının önemli bir gelişme olacağını ifade ederken “Ancak geçici 15. maddenin kapsadığı sürede çıkarılan tüm kanunların Anayasa Mahkemesi tarafından Anayasa’ya uygunluklarının denetiminin yapılması için Anayasa’ya geçici bir madde eklenmelidir. Çünkü o dönem çıkarılan birçok temel yasa bulunmaktadır. Bunların birçok hükmü mevcut Anayasa’ya aykırı hale gelmiştir. 12 Eylül ruhundan tamamen kurtulmak için yeni bir Anayasa yapılması şart olduğu kadar o dönem çıkarılan tüm yasaların mutlaka gözden geçirilmesi gerekmektedir” görüşüne yer verdi.(ANKA)




  ANAYASA ÇALIŞMALARI İLE İLGİLİ FARKLI GÖRÜŞLER İÇİN TIKLAYINIZ.