Dün askerlerin, askeri suçlar dışındaki konularda sivil mahkemelerde yargılanmasına ilişkin düzenleme kabul edildi. Anayasa'nın 145. maddesini değiştiren düzenlemeye 337 kabul, 70 ret oyu çıktı. Askerlere sivil yargı yolunu açan 16. maddeyle askeri yargının görev alanı yeniden belirleniyor. Ancak devletin güvenliğine, anayasal düzene ve düzenin işleyişine karşı suçlara ait davalar her durumda adliye mahkemelerinde görülecek. Siviller, savaş hali dışında askeri mahkemelerde yargılanamayacak.

Dün Meclis'te kabul edilen değişikliğe göre, askeri yargı, askeri mahkemeler ve disiplin mahkemeleri tarafından yürütülecek. Askeri mahkemeler, asker kişiler tarafından işlenen askeri suçlar ile bunların asker kişiler aleyhine veya askerlik hizmet ve görevleriyle ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevli olacak. Askere yargı yolunu açan madde, TBMM Anayasa Komisyonu'nda değişikliğe uğramıştı. Komisyona gönderilen teklifte "Askerî yargı, askerî mahkemeler ve disiplin mahkemeleri tarafından yürütülür. Bu mahkemeler; asker kişilerin, sadece askerlik hizmeti ve görevleriyle ilgili olarak işledikleri askerî suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler." ifadesi yer alıyordu.

Madde üzerinde AK Parti adına söz alan Kastamonu Milletvekili Hakkı Köylü, AİHM'nin, sivillerin askeri mahkemelerde yargılanmasından dolayı Türkiye aleyhine birçok kararı olduğuna vurgu yaptı. Katılım ortaklığı belgelerinde de askeri mahkemelerin yetkisinin, askeri personelin yargılanmasıyla sınırlanması isteminin olduğuna dikkat çeken Köylü, AİHM kararları ve uluslararası sözleşmeler dikkate alındığında, askeri mahkemelerin görev alanlarının daraltılmasının açıkça ortaya çıktığını vurguladı.

CHP'li Kulkuloğlu'na kınama cezası verildi

Maddenin görüşmeleri sırasında CHP Kayseri Milletvekili Şevki Kulkuloğlu'nun, TBMM Genel Kurulu kürsüsünden gösterdiği 'Kıvırtan bir başbakan istemiyorum' yazılı döviz, tartışmalara yol açtı. Bu döviz üzerine AK Partililer tepki göstererek, Kulkuloğlu'nun özür dilemesini istedi. AK Partili TBMM İdare Amiri Hüsrev Kutlu, kürsüye kadar geldi. Tartışmanın üzerine Şahin, birleşime ara verdi. Ardından devam eden oturumda Kulkuloğlu'na kınama cezası verildi. AK Parti Grubu adına söz alan Suat Kılıç, kendi semtlerinde kıvırtmanın olmadığını belirterek, Kulkuloğlu'nu eleştirdi.

Askere sivil yargı yolunu açan ilk değişiklik, 145. maddeye aykırı diye iptal edilmişti

Hükümet, AB standartları çerçevesinde asker kişilerin askerlik dışı konularla ilgili suçlarının sivil yargıda görülmesi için ilk çalışmayı 2009 yılı Haziran'ında yaptı. 5918 sayılı Türk Ceza Kanunu'nda yapılan değişiklik, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından da "Düzenlemenin uygulanmasında askerlik hizmeti bakımından disipline ve hukuki güvencelere ilişkin olarak ortaya çıkması muhtemel tereddütleri giderecek yasal düzenlemelerin de yapılmasında fayda görülmektedir." şerhi düşülerek kabul edildi. Ancak Genel Kurul'da düzenlemeye destek veren CHP, sürpriz bir şekilde değişikliğe tepki gösterdi. Konuyu, düzenlemenin iptali ve yürürlüğünün durdurulması istemiyle Anayasa Mahkemesi'ne taşıdı. Mahkeme heyeti, ocak ayında oybirliği ile aldığı kararla düzenlemeyi '145. maddeye aykırı' olduğu gerekçesiyle iptal etti.