Veri sorumluları için çok önemli olan VERBİS’e kayıt zorunluluğu, istisnası ve getirilen yeni süreleri Avukat Ayşenur Turan ile beraber sizler için değerlendirdik;

VERBİS nedir?

Kısaltılmış halini sıkça gördüğümüz, VERBİS kelimesinin açılımı Veri Sorumluları Sicili Bilgi Sistemidir. 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanununun 16.maddesi ile kişisel veri işleyen gerçek ve tüzel kişi veri sorumlularına, Veri Sorumluları Siciline kaydolma zorunluluğu getirilmiş idi. İşte VERBİS, kişisel verileri işleyen gerçek ve tüzel kişilerin kişisel veri işlemeye başlamadan önce kayıt olmaları zorunlu olan; işledikleri kişisel veriler hakkında sistemin belirlemiş olduğu gerekli bilgileri girecekleri bir sistemdir.

VERBİS’e kayıt zorunluluğu kimleri kapsamaktadır? İstisnası var mıdır ?

6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunun 16.maddesi sicile kayıt olmakla yükümlü olanları belirtmiş ve kişisel verileri işleyen gerçek ve tüzel kişiler için veri işlemeye başlamadan önce Veri Sorumluları Siciline kaydolma zorunluluğunu getirmiştir. Buna göre, Yıllık çalışan sayısı 50’den çok veya yıllık mali bilanço toplamı 25 milyon TL’den çok olan gerçek ve tüzel kişi veri sorumluları verbise kayıt olmak zorundadır. Burada iki seçenek olduğu gözden kaçırılmamalıdır. Çalışan sayısı 50’den fazla olan veri sorumluları bilançoyu sağlamasalar bile kayıt yaptırmak zorundadırlar. Tarafımıza iletilen soruların büyük bir çoğunluğu da bu konuda oluyor. İşverenler her iki şartın da sağlanması gerektiğini düşünüyorlar ki bu düşünce yüzünden zarara uğrama ihtimalleri çok yüksek. Diğer taraftan, çalışan sayısı 50’den az olsa bile yıllık mali bilançosu 25 milyon TL’den fazla olanlar da kayıt zorunluluğu kapsamında. Kısacası ikisinden birinin sağlanması veri sorumlusuna VERBİS’e kayıt zorunluluğu getirmektedir.

Yıllık çalışan sayısı 50’den az ve yıllık mali bilanço toplamı 25 milyon TL’den az olup ana faaliyet konusu özel nitelikli kişisel veri işleme olan gerçek veya tüzel kişi sorumluları da VERBİS’e kayıt olmak zorunda kalanlardan. Buna göre, kanun az önce bahsettiğimiz şartları sağlamasalar bile, özel nitelikli kişisel veri işleyenleri zorunluluk kapsamı içerisine almıştır. İşte bu durumda önemli olan, veri sorumlusunun faaliyet alanının tespit edilmesi ve VERBİS’e kayıt zorunluluğu kapsamı içerisinde olup olmadığının değerlendirilmesidir. 6698 sayılı kanun, kişilerin ırkı, etnik kökeni, siyasi düşüncesi, felsefi inancı, dini, mezhebi veya diğer inançları, kılık ve kıyafeti, dernek, vakıf ya da sendika üyeliği, sağlığı, cinsel hayatı, ceza mahkûmiyeti ve güvenlik tedbirleriyle ilgili verileri ile biyometrik ve genetik verileri, özel nitelikli kişisel veri şeklinde saymıştır. Verbis’e kayıt zorunluluğunda aranan işçi ve bilanço şartını sağlamasa bile bu nitelikte verileri işleyen özel veya tüzel kişiler, kayıt zorunluluğu kapsamında değerlendirilecektir.

Çalışan işçi sayısı 50’den az ve yıllık mali bilançosu 25 milyon TL’den az olan kişiler özel nitelikte kişisel veri işlemedikleri sürece verbis’e kayıt olmak zorunda değildir. Burada dikkat edilmesi gereken husus ise, VERBİS’e kayıt zorunluluğu olmasa bile tüm veri sorumluları, kişisel veri işlerken mevzuata uygun şekilde veri işlemek zorundadır. Burada veri işleme ifadesinin de genel kullanıldığı, kişisel veriyi işleme, saklama, anonim hale getirme, silme, yok etme gibi tüm işlemleri ifade ettiğini de unutmayalım.

VERBİS’e kayıtta yeni süreler nedir ?

VERBİS’e kayıt olma zorunluluğu 6698 sayılı yasanın 16ncı maddesinde düzenlenmiştir. 25/06/2020 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan, Kişisel Verileri Koruma Kurulu’nun 23/06/2020 tarihli 2020/482 sayılı kararı ile durum netliğe kavuştu.

Yıllık çalışan sayısı 50'den çok veya yıllık mali bilanço toplamı 25 milyon TL'den çok olan gerçek ve tüzel kişi veri sorumluları ile yurtdışında yerleşik gerçek ve tüzel kişi veri sorumluları için son tarih, 30.06.2020 iken  30.09.2020’e; Yıllık çalışan sayısı 50'den az ve yıllık mali bilanço toplamı 25 milyon TL'den az olup ana faaliyet konusu özel nitelikli kişisel veri işleme olan gerçek ve tüzel kişi veri sorumluları için son tarih 30.09.2020 iken 31.03.2021’e; Kamu kurum ve kuruluşu veri sorumluları için son tarih 31.12.2020 iken 31.03.2021 tarihine uzatılmıştır. VERBİS’e kayıt olma zorunluluğu olup, henüz kaydını tamamlamamış olan veri sorumluları için yeni süreler fırsat niteliğindedir. Ancak şunu belirtmek gerekir ki daha önce de birden fazla kez VERBİS’e kayıt süresi uzatılmış idi. Bundan sonra uzatılması beklenmediğinden, veri sorumlularının bu yeni süreye göre kayıt işlemlerini evleviyetle tamamlamaları gerekmektedir.

VERBİS’e kayıt ve bildirim yükümlülüğüne uymamanın yaptırımı var mıdır? Bu konuda bilgi verir misiniz?

VERBİS’e kayıt yükümlülüğünün yerine getirilmemesi halinde, 6698 sayılı Kanunun 18 inci maddesinde Veri Sorumluları Siciline kayıt ve bildirim yükümlülüğüne aykırı hareket edenler hakkında 20.000 Türk lirasından 1.000.000 Türk lirasına kadar idari para cezası verileceği belirtilmiştir. Yani süresinde kaydını tamamlamayan veri sorumlularını ciddi bir maddi yaptırım beklemektedir. 

Şunu da belirtmek gerekir ki fiili, teknik imkansızlık gibi durumlar da değerlendirilerek, Veri Sorumluları Sicili Hakkında Yönetmeliğin 8 inci maddesi ile düzeneme yapılmıştır. Buna göre kayıt yükümlülüğü altında bulunan veri sorumluları herhangi bir fiili, teknik ya da hukuki imkânsızlık nedeniyle kayıt yükümlülüklerini yerine getirememesi halinde, bu imkânsızlığın ortaya çıktığı tarihten itibaren en geç 7 iş günü içerisinde Kuruma yazılı olarak başvurmalı ve gerekçesini belirtmek şartıyla kayıt yükümlülüklerini yerine getirmek için Kurumdan ek süre talep etmelidir. Kurum, bir defaya mahsus olmak ve her halde otuz günü geçmemek üzere ek süre verebilir. 

VERBİS’e kayıt zorunluluğu için pandemi sebebi ile getirilen bu yeni sürelere veri sorumlularının dikkat etmesi gerekmektedir. Belirttiğimiz maddi yaptırımlara maruz kalmamak için süresinde sisteme kayıt yapılması gerektiğinin son kez altını çizelim. (hukukihaber.net)